منوچهر طياب معتقد است: فيلم مستند بدون تحقيق كامل نيست و مستندي كه به اين مساله توجه ندارد نمي‌تواند به اشاعه‌ي فرهنگ كمك كند. به گزارش خبرنگار سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)؛ اين مستند‌ساز و استاد دانشگاه كه شامگاه گذشته ـ 7 ارديبهشت ماه ـ ميهمان برنامه تلويزيوني «دو قدم مانده به صبح» بود در قالب اين برنامه به ذكر خاطراتي از دوران نوجواني و جواني خود پرداخت و با اشاره به انيمشني كه در آن زمان ساخته بود، عنوان كرد: در سنين 12 يا 13 سالگي از آنجا كه محو دنياي والت ديزني بودم، تصميم گرفتم كه يك فيلم انيميشن بسازم و در آن دوره موفق شدم فيلمي بسازم كه شخصيت اصلي آن يك ميمون بود. چندي پيش نيز با كار زياد و كمك دوستانم توانستم كه دوباره ان انيميشن را به راه بيندازم و قرار است پس از تكميل، آن را به‌موزه‌ي سينما اهدا كنم. او درادامه‌ از مقطع دبيرستانش ياد كرد و افزود: اواخر دوره‌ي دبيرستان همراه با دوستانم اولين مجله سينمايي «ايران» را راه انداختيم. پس از دوره دبيرستان هم براي تحصيلات دانشگاهي راهي اتريش شدم و پس از آن‌كه در رشته‌ي معماري كه طي آن با خسرو سينايي همراه بوديم، وارد رشته سينما شدم سپس براي براي تز خود راهي ايران شدم. كارگردان مستند «ريتم» در ادامه اين برنامه درباره‌ي اشتغالش به سينماي مستند گفت: در دوران تحصيل در اتريش، يكي از اساتيد ما در زيرزميني بزرگ كه پر از فيلم بود، ما را به بررسي اين فيلم‌ها كه مربوط به اتريش بود وا داشت. فيلم‌هايي كه از زمان پادشاهي اتريش تا بعد از جنگ جهاني دوم را مد‌نظر قرار داده بود و قرار بود در قالب آنها آرشيو سينماي وين درست شود. پس از ديدن و مطالعه آن فيلم‌ها من متوجه شدم كه در كشور ما علي‌رغم فرهنگ كهني كه داريم امكان فراگيري براي مردم كمتر آماده است و به‌همين دليل وارد حوزه‌ي مستند شدم چرا كه معتقدم در راه اشاعه‌ي فرهنگ مي‌توانيم، بهترين استفاده را از سينماي مستند ببريم. ورود تلويزيون به مستند، موجب ركود اين سينما شده است طياب درادامه به تاسيس دانشكده هنرهاي زيبا اشاره كرد و در ارتباط با تاريخچه‌ي سينماي مستند خاطرنشان كرد: وقتي به‌طور كلي به تاريخچه‌ي سينماي مستند باز مي‌گرديم، متوجه مي‌شويم كه اين سينما زاييده‌ي فيلمسازان حرفه‌اي نبود، بلكه براثر طرز تلقي معماران، جامعه‌شناسان و ... به‌وجود آمده است. او ادامه داد: حال كه ارتباطات بشري تا اين اندازه در هم تنيده شده و جهان تبديل به جهان تصوير گشته، سينما تبديل به زباني بين‌المللي شده است و اينجاست كه اهميت سينماي مستند هزار برابر مي‌شود. اما درحال حاضر دراين راه يك ركود ايجاد شده و آن هم به ورود تلويزيون به اين عرصه بر مي‌گردد، چرا كه در اكثر كشورها در كنار فيلم‌هاي مستند، تلويزيوني، هفته‌اي چند فيلم مستند هم پخش مي‌شود و بدين ترتيب مستند تلويزيوني و مستند سينمايي از يكديگر تفكيك مي‌شوند. كارگردان مستند «نقاشي ايران» در بخش ديگري از اين برنامه درتعريف سينماي مستند عنوان كرد: شايد امروز ديگر تعبيري كه سينماي مستند را تفسير خلاق واقعيت مي‌داند، درست نباشد، اما با اين حال لازم است كه حتما دوعنصر خلاقيت و واقعيت دراين فيلم‌ها مورد توجه قرار گيرند و از همه مهم‌تر بايد فيلم مستند از تحقيق بهره ببرد چرا كه مستند بدون تحقيق كامل نيست و مستندي كه به اين بعد توجه نداشته باشد، نمي‌تواند در اشاعه‌ي فرهنگ مفيد واقع شود. اميدوارم سازمان ميراث فرهنگي در دريافت هزينه‌ها سليقه‌اي عمل نكند طياب در ادامه‌ي اين برنامه به صحبتي كوتاه درباره‌ي سازمان ميراث فرهنگي و مساله دريافت هزينه‌هاي سنگين براي فيلمبرداري دراماكن تاريخي پرداخت و گفت: پس از آنكه نگراني‌هاي مستند‌سازان دراين باره را شنيدم احساس مي‌كنم كه بايد راجع به اين مطلب صحبت شود. من نمي‌دانم كه دريافت اين مبالغ براساس قانون صورت مي‌گيرد و يا شكل سليقه‌اي دارد، اما به هرحال اميد دارم كه دراين مورد به شيوه‌ي سليقه‌اي عمل نشود. او ادامه داد: من نمي‌دانم كه اين مشكل از كجا سرچشمه مي‌گيرد، به تازگي هم ارتباطي با ميراث فرهنگي تهران نداشته‌ام، اما نظر به اين سال‌ها كه در مناطق مختلف كار كردم، هميشه در شهرستان‌ها با مديراني بسيار فرهيخته روبه رو بوده‌ام و آنها نه تنها تقاضاي پول نكرده‌اند بلكه در موارد مختلفي حتي بيش از ما دغدغه‌ي فرهنگ داشتند. دراين راه گاه حتي برخي از اين مديران به كارمندان خود مرخصي مي‌دادند تا به كمك ما بيايند. طياب افزود: سازمان‌هايي كه با زحمت بسيار در پي حفظ آثار باستاني و تاريخي ما هستند، بايد توجه داشته باشند كه سينماي مستند از بقيه فرم‌هاي سينمايي مجزا است، در واقع حفظ فرهنگ دغدغه‌ي مشترك مستند‌سازان و مسوولان اين سازمان است و در اصل هردوي اين‌ها اعضاي يك پيكرند. لذا من اميدوارم كه اين مسائل به شيوه‌اي دوستانه حل شود. اين مستند‌ساز هم‌چنين عنوان كرد: البته حدس من آن است كه شايد اين ارگان در حال حاضر با مشكل مواجه است، اما اگر اين مشكل با جامعه مستند‌سازان در ميان گذاشته شود قطعا مفيد‌تر خواهد بود، چرا كه در اصل مستند‌سازان و مسوولان ميراث هردو يك كار را انجام مي‌دهند و همه در خدمت فرهنگ جامعه هستند و اگر از مشكلات يكديگر مطلع نباشند ممكن است نوعي سوء تفاهم به‌وجود آيد. به هرحال باتوجه به بودجه‌ي كمي كه براي مسائل فرهنگي و به‌ويژه مستند در نظر گرفته مي‌شود، اميدوارم كه اين مشكل هرچه سريع‌تر رفع شود. بسياري از مستند‌هاي جشنواره‌ها، در حد سينماي مستند نيستند به گزارش ايسنا، طياب در بخش پاياني اين برنامه هم به ذكر تعاريفي از سينماي مستند پرداخت و در ارتباط با به كارگيري شيوه‌هايي مانند انيميشن در فيلم‌هاي مستند اظهار كرد: همواره بايد در نظر داشته باشيم كه براي محتواي مورد‌نظر خود ظرف و فرمي مناسب پيدا كنيم. براي هر موضوع هم مي‌توان از فرمي خاص استفاده كرد. اكنون خود من از افرادي هستم كه ديگران را به بازسازي و استفاده از كامپيوتر ترغيب مي‌كنم و حتي در مستند «درياي پارس» هم از اين شيوه بهره برده‌ام. اما با اين حال گاه برخي فيلم را در حالي مستند مي‌نامند كه به شخصه متوجه دليل آن نمي‌شوم. طياب در پايان صحبت‌هايش در «دو قدم مانده به صبح» هم اظهار كرد: متاسفانه در سال گذشته هنگامي كه فيلم‌هاي جشنواره‌ها را مي‌ديدم، احساس كردم كه بسياري از اين فيلم‌ها درحد سينماي مستند نيست، چرا كه نه تحقيق مناسبي داشتند و نه از نظر زيبايي‌شناختي موفق به جذب مخاطب مي‌شدند. اين فيلم‌ها گاه با بي‌راهه رفتن سرنخ را از دست مخاطب خارج مي‌كنند. البته ما ميان آنها مستند‌سازان بسيار خوبي هم داريم، من نمي‌خواهم اين سينما را در چارچوبي خاص ببرم، اما فيلم مستند بايد حتما تحقيق داشته باشد و در كنار آن از زبان سينمايي محكمي هم بهره ببرد، اما گاه فيلم‌هاي مستند با چنان شتابي ساخته مي‌شوند كه گويي گوشه‌هايي از اطلاعات روزنامه‌ها را مطرح مي‌كنند، فيلم‌هايي كه مخاطب در مواجهه با آنها متوجه نمي‌شود كه سرچشمه، مقدمه و پايان فيلم كجاست، اما اگر در اين فيلم‌ها مسائلي مطرح شود كه از جنبه‌هاي مختلف راهي براي آشنايي بگشايد قطعا اين آثار متعلق به سينماي مستند خواهند بود. انتهاي پيام