در حالي كه با آزادسازي صادرات سيمان، توليدكنندگان داخلي يك قدم ديگر به بازارهاي جهان نزديك شدند، بسياري از كارشناسان معتقدند كه پايين بودن تنوع توليد اين كالاي استراتژيك در كشور مي‌تواند به پاشنه آشيلي براي صنعت سيمان ايران تبديل شود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، پيش از آزادسازي صادرات سيمان و در زماني كه اين كالا در سبد حمايتي دولت قرار داشت، شايد دليل چنداني نيز وجود نداشت كه توليدكنندگان بخواهند به سمت توليد سيمان‌هاي خاص و متنوع بروند، اما در حال حاضر و در وضعيتي كه شرايط براي حضور توليدكنندگان داخلي سيمان در بازارهاي جهاني فراهم شده است، مي‌توان گفت كه شايد ديگر توليدكنندگان نمي‌توانند با توليدات فعلي به راه خود ادامه دهند.
با اين وجود برخي از كارشناسان صنعت سيمان معتقدند كه كارخانه‌هاي داخلي بنا به نياز داخل و شرايط بازار اقدام به توليد كرده‌اند، بنابراين نبايد توليدكنندگان داخلي را به تنوع ندادن به توليدات خود متهم كرد.
عضو انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان در اين باره مي‌گويد: " پايين بودن تنوع توليد سيمان در كشور به دليل نبود تنوع مصرف در بازار اين محصول است."
محمود جناب‌زاده با اشاره به اين‌كه ظاهرا تنوع توليد سيمان در كشور پايين است، مي‌افزايد: " به طور حتم اگر بازار داخلي كشش بيشتري داشته باشد، كارخانه‌هاي سيماني به سمت توليد انواع ديگر سيمان هم مي‌روند."
اسفنديار سالاروند - ديگر عضو انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان - نيز معتقد است كه قرار داشتن سيمان در سبد حمايتي به مدت طولاني يكي از عوامل افت تنوع توليد اين محصول استراتژيك در كشور است.
وي عنوان مي‌كند: " پيش از آزادسازي سيمان، عرضه و تقاضاي اين كالا در بازار فاصله زيادي از هم داشت و كارخانه‌ها تقريبا مشكلي از بابت فروش نداشتند و به همين دليل نيازي به توليد محصولات جديد و بالا بردن تنوع توليد احساس نمي‌شد."
با اين وجود يكي ديگر اعضاي انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان عقيده دارد كه كارخانه‌هاي سيماني كشور وضعيت مناسبي در توليد سيمان‌هاي متنوع و خاص دارند: "هم‌اكنون توليد سيمان در كشور از مصرف آن پيشي گرفته و همين امر ضرورت تنوع دادن به توليد سيمان و در عين حال افزايش كيفيت را نشان مي‌دهد."
علي جهانگيري با اشاره به اين‌كه چهار تيپ از پنج تيپ سيمان پورتلند در كشور توليد مي‌شود، خاطرنشان مي‌كند: " هم‌اكنون انواع مختلف سيمان مانند پورتلند پوزولاني، سرباره‌اي، سرباره‌اي ضد سولفات، بنايي و سيمان سفيد در كشور توليد مي‌شوند."
پيشرفت ساخت‌وسازها زمينه‌ساز تنوع توليد
همزمان با پيشرفت فرآيند ساخت‌وساز در كشورهاي مختلف نياز به سيمان‌هاي خاص نيز افزايش چشمگيري پيدا كرده است. اگر تا پيش از اين سيمان عمدتا در توليد بتن و حداكثر نماي ساختمان به‌كار مي‌رفت، امروزه حتي در ظريف‌ترين كارهاي ساختماني نيز از برخي سيمان‌هاي خاص استفاده مي‌شود.
در چنين شرايطي اگر توليدكنندگان داخلي فقط به توليد يك نوع سيمان اقدام كنند، قطعا با رقيبان سرسختي در بازارهاي جهاني مواجه خواهند شد و در چنين شرايطي است كه حضور در بازار سيمان‌هاي خاص مي‌تواند به كمك توليدكنندگان داخلي بيايد.
هم‌اكنون حدود 13 نوع سيمان در كشور توليد مي‌شود، در حالي كه اين رقم در دنيا بيش از 30 نوع سيمان مي‌رسد، اما در مجموع حدود 90 درصد سيمان توليدي در جهان پورتلند معمولي بوده و تنها 10 درصد مربوط به سيمان‌هاي خاص است.
بازاريابي لازمه تنوع بخشي به توليد
يكي از ضرورت‌هاي تنوع بخشي به توليد سيمان در داخل كشور، بازاريابي براي سيمان‌هاي خاص است. در واقع تا زماني كه بازاري براي سيمان‌هاي با كاربردهاي خاص وجود نداشته باشد، به طور طبيعي توليدكنندگان نيز تمايل چنداني براي حركت به سمت توليد سيمان‌هاي خاص نخواهند داشت.
مرتضي لطفي ـ عضو انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان ـ در اين باره يادآور مي‌شود: " در تعدادي از كشورهاي اروپايي جايگزيني سيمان به جاي آسفالت در دستور كار قرار گرفته و در ايران نيز وزارت راه بايد در اين زمينه كار مطالعاتي انجام دهد."
او استفاده از سيمان به جاي آسفالت را باعث افزايش عمر مفيد روكش خيابان‌ها و جاده‌ها دانسته و مي‌افزايد: " استفاده از سيمان به جاي آسفالت هزينه‌هاي تمام شده عمليات راه‌سازي را هم كاهش مي‌دهد."
همچنين در حال حاضر 3 كارخانه داخلي اقدام به توليد سيمان چاه نفت مي‌كنند كه مي‌توان با بازاريابي مناسب در كشورهاي نفتي همسايه براي اين نوع از سيمان نيز بازارهاي مناسبي را پيدا كرد.
تحقيق و توسعه؛ واقعيتي عيني
در حالي كه ضرورت به‌كارگيري از ايده پژوهشگران و به طور كلي استفاده از تحقيق و توسعه در هر صنعتي بر همگان روشن شده است، به نظر مي‌رسد كه اين ضرورت در صنعت سيمان دوچندان باشد.
بر اساس دستورالعملي كه به كارخانه‌هاي سيماني ابلاغ شده است، اين كارخانه‌ها موظف به افزايش كيفيت توليدات خود به منظور حضور در بازارهاي صادراتي و همچنين تنوع بخشي به محصولات توليدي خود هستند. شايد هم به همين دليل باشد كه اغلب كارخانه‌هاي سيماني كشور داراي واحد تحقيق و توسعه هستند.
سالاروند با تاكيد بر نقش مهم بخش‌هاي تحقيق و توسعه كارخانه‌هاي سيماني در بالا بردن تنوع توليد عنوان مي‌كند: " بايد در ابتدا نياز مشتريان در بازارهاي خارجي بررسي شود و سپس اقدام به تنوع دادن به توليد سيمان كرد."
به گفته وي بخش‌هاي تحقيق و توسعه كارخانه‌هاي سيمان تا پيش از اين عمدتا روي مباحثي مانند كاهش بهاي تمام شده توليد، قيمت انرژي، بهينه‌سازي متمركز بوده و كمتر به كيفيت و تنوع توجه كرده‌اند.
در اين بين حتي ارتباط بين كارخانه‌هاي سيماني با مراكز پژوهشي و دانشگاه‌هايي كه نيز كه روي موضوعات مربوط به صنعت سيمان كار مي‌كنند، كاملا ضروري به نظر مي‌رسد.
انتهاي پيام