پول زايران ايراني در عربستان به جيب چه كساني مي‌رود؟!
خريدهاي انبوه ايراني‌ها از بازارهاي عربستان و توصيه‌ها و تأكيدهاي مسؤولان، هر سال در موسم حج و حتا عمره به زايران ايراني براي تلف نكردن زمان خود، بويژه هنگام برپايي نمازها و مراسم عبادي در بازارهاي اين كشور و بارهاي حجيمي كه هر سال در فرودگاه ايران و عربستان و در پروازها تأخير ايجاد مي‌كنند، به معضلي بدون راه‌كار اجرايي تبديل شده است. البته مسؤولان سازمان حج و زيارت چند سالي است كه طرح‌هايي را براي رفع اين مشكلات ارايه كرده‌اند؛ اما هيچ‌يك هنوز به مرحله‌ي اجرا نرسيده است. به گزارش خبرنگار بخش حج و زيارت خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بازاري‌هاي عربستان در موسم حج و عمره عادت كرده‌اند، وقتي يك ايراني مي‌بينند با تعارفات و تبليغات فراوان، او را جذب كنند و هرطور شده است جنس‌هاي چيني و بي‌ارزش خود را بفروشند. در اين ميان، اگر آن جنس با پول ايراني خريده شود، با اصرار فراوان، پول ايراني را بي‌ارزش مي‌كنند و بيشتر از قيمت واقعي ريال سعودي، آن كالا را به پول ايراني مي‌فروشند و ايراني‌ها بي‌خبر از تأثير اقتصادي و سياسي اين كار، هم‌وطنان ديگر خود را پيش از سفر تشويق مي‌كنند كه لازم نيست براي سفر به عربستان پول خود را تبديل كنيد، چون پول ايران به‌راحتي در بازار عربستان پذيرفته مي‌شود. روزهاي نخست آغاز سفر حج، بازارهاي مدينه و مكه مملو از ايراني‌هايي‌اند كه ساعت‌ها براي خريد كالاهاي بي‌ارزش چيني به‌عنوان سوغات و تحفه‌اي براي دوستان و آشنايان خود وقت مي‌گذارند، به‌نوعي كه اين سرگرداني حتا در زمان برپايي نمازهاي جماعت كه فروشندگان براي خواندن نماز، درهاي فروشگاه‌ها را مي‌بندند، پشت درهاي بسته ادامه دارد! در روزهاي نخست حضور زايران، اجناس به قيمت‌هاي واقعي و گاهي بيشتر از نرخ اصلي‌شان فروخته مي‌شوند. در اين ميان، زايران ايراني كه به‌نوعي قانون بازار كشور ديگري را شكسته‌اند، با پول رايج در كشور خود خريد مي‌كنند و بازاري‌هاي عربستان نيز با بي‌ارزش كردن اين پول، جنس خود را مي‌فروشند. درحالي‌كه زايران كشورهاي ديگر از پول عربستان براي خريد استفاده مي‌كنند و معمولا حجم خريد آن‌ها از زايران ايراني نيز كم‌تر است. دست‌فروش‌ها كه بيشتر آفريقايي هستند، در خيابان‌هاي اماكن زيارتي در مكه و مدينه حتا پاي كوه نور (محل غار حرا)، كوه حرا و در كنار مزار شهداي احد، حضور پررنگي دارند و در ميان خريداران اجناس كم‌ارزش آن‌ها، بار ديگر حضور ايراني‌ها ملموس‌تر است، به‌طوري كه برخي دست‌فروش‌هاي آفريقايي، دست‌وپا شكسته به زبان فارسي مي‌توانند صحبت مي‌كنند و از ارزش پول ايراني در عربستان كاملا مطلع‌اند. برخي دست‌فروش‌ها ايراني‌ها را جزو بهترين خريداران كالاهاي خود به‌شمار مي‌آورند! اما از زماني كه ايراني‌ها در بازارهاي مكه و مدينه صرف مي‌كنند و حجم زياد خريد آن‌ها بگذريم، آن‌چه در اين بازارها جلب توجه مي‌كند، حضور افرادي است كه در بازار و در ميان دست‌فروش‌ها قدم مي‌زنند، درحالي‌كه مدام كلمه‌ي ايراني، ايراني را به زبان مي‌آورند. اين افراد پول ايراني را از مغازه‌دارها و دست‌فروش‌ها با ارزشي كم‌تر از آن‌چه در بازار مبادله مي‌شود، خريداري مي‌كنند و داستان دست‌به‌دست شدن پول ايران تا مقصدي كه چندان مشخص نيست، هم‌چنان ادامه دارد. به‌نظر مي‌رسد، اين افراد همان دلال‌هاي خريد و فروش ارز در عربستان باشند. مسعود مجردي ـ رييس ستاد مدينه در حج امسال ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بخش حج و زيارت ايسنا، درباره‌ي تأثير رفتار زايران ايراني براي تبديل نكردن پول خود پيش از سفر، اظهار كرد: اين اقدام از نظر سياسي بسيار تأثيرگذار است و برخورد بازاري‌هاي عربستان با پول ايراني در بي‌ارزش كردن آن، نوعي بي‌احترامي به پول رايج در كشور ما محسوب مي‌شود و بايد توجه كرد كه اين پول‌ها كجا مي‌روند. به هر حال، دست دشمن مي‌افتد. بعضي از صراف‌ها در عربستان اين پول‌ها را از راه درست‌شان واگذار نمي‌كنند و به افرادي خاص مي‌دهند. وي افزود: در اين‌باره بسيار به زايران ايراني توصيه شده است و اطلاع‌رساني كرده‌ايم؛ ولي به‌نظر مي‌رسد كه فايده‌اي ندارد. با توجه به اين‌كه بيشتر زايراني كه در صرافي‌هاي عربستان، ريال ايراني را به ريال سعودي تبديل كردند، با خسارت بيشتري نسبت به افردي كه در كشور اين كار را انجام داده بودند، مواجه شدند، برخي اين پيشنهاد و انتظار را مطرح مي‌كردند كه سازمان حج و زيارت با هماهنگي نظام‌هاي بانكي داخل كشور، امكاني را فراهم كند تا ايراني‌ها در مقر ستادهاي سازمان حج و زيارت در مكه و مدينه، پول خود را به ريال سعودي تبديل كنند. مجردي در اين‌باره گفت: سال گذشته، اين تسهيلات براي زايران ايراني فراهم شد و آن‌ها مي‌توانستند پول خود را در امور مالي سازمان حج و زيارت در مكه و مدينه به ريال سعودي تبديل كنند؛ اما در پايان كار، با حجم زيادي از پول ايراني مواجه شديم كه نگهداري و حتا حمل آن از نظر امنيتي مشكل داشت. بنابراين امسال اين كار را انجام نداديم. به اعتقاد او، مشكلات ناشي از تبديل نشدن پول ايراني به ريال سعودي و كلاهبرداري‌هاي ناشي از آن، در بازارهاي عربستان امسال كم‌تر شده است؛ ولي گاهي افرادي كه سواد كم‌تري دارند، با اين مشكلات مواجه مي‌شوند. اين مقام مسؤول در سازمان حج و زيارت گفت: با توجه به تراكم بيشتر زايران ايراني در اطراف حرم‌ها، بيشتر صرافي‌هاي عربستان نيز در اطراف حرم‌ها هستند و زايران بايد هنگام تبديل پول خود توجه كنند كه ارز تقلبي دريافت نكنند، چون جرم سنگيني دارد؛ اما در هر صورت توصيه مي‌شود، ايراني‌ها پيش از سفر، ارز مصرفي خود را از بانك‌ها تأمين كنند. به گزارش ايسنا، بيشتر مغازه‌ها و فروشگاه‌هاي مدينه و مكه در اختيار افرادي‌اند كه در واقع، صاحب ملك نيستند. بيشتر اين فروشندگان اهل افغانستان و پاكستان‌اند كه به زبان فارسي نيز تسلط دارند. گاهي اين افراد مغازه‌ها را براي حج و عمره اجاره مي‌كنند، بنابراين مجبورند، هر طور شده است، اجناس خود را بفروشند تا اجاره را بتوانند پرداخت كنند. تغيير رويكرد اين فروشندگان در روزهاي نخست و پاياني حج كاملا ملموس است، به‌طوري كه در روزهاي نخست حضور زايران ايراني، ريال ايراني ارزشي كم‌تر از آن‌چه در روزهاي پاياني مبادله مي‌شود، دارد. بيشتر فروشگاه‌ها و مغازه‌ها در روزهاي پاياني حضور زايران كشورهاي مختلف، قيمت‌ها را مي‌شكنند و ديوارها و شيشه‌هاي بيشتر فروشگاه‌هاي بزرگ شهر به نشان تخفيف و فروش ويژه مزين مي‌شوند. فروشگاه‌هاي بزرگ مدينه و مدينه كه صاحباني عرب ندارند و قطعا با سرمايه‌گذاري كشورهاي غربي مانند آمريكا، انگليس و حتا صهيونيست‌ها بنا شده‌اند و اين در نام‌ها و نشان‌هاي آن‌ها كاملا مشهود است، حالتي غيرمتعارف از آن‌چه در فروشگاه‌ها و مغازه‌هاي كوچك شهر مشاهده مي‌شود، دارند. در اين فروشگاه‌ها ديگر ريال ايراني خريداري ندارد و فقط با ريال سعودي و دلار آمريكايي مي‌توان خريد كرد. فروشگاه‌هايي كه با وجود رنگ و لعاب‌شان باز هم كالاهاي چيني را اما از نوع مرغوب‌تر عرضه مي‌كنند. فروشگاه‌هايي كه كم‌تر در آن‌ها ايراني‌ها حضور دارند؛ اما آن‌هايي هم كه هستند يا نمي‌دانند اين فروشگاه‌ها متعلق به چه كساني‌اند يا چون جنس مرغوب‌تري دارند، ترجيح مي‌دهند كه سوغات خود را براي افراد درجه‌ي يك خانواده از اين مراكز بخرند. برخي مواقع، فروشندگان اين فروشگاه‌ها از حضور ايراني‌ها در اين مراكز خريد تعجب مي‌كنند و حتا آن را اين‌گونه به زبان مي‌آورند كه «مگر شما با آمريكا رابطه برقرار كرده‌ايد كه اجناس آمريكايي مي‌خريد؟!» يا «آيا آمريكا تحريم‌اش را براي ايران شكسته است؟!» و گاهي اين فروشندگان اصلا كاري ندارند كه تابعيت خريدار كدام كشور است و خريد از اين فروشگاه بيشتر اهميت را دارد. برخي زايران ايراني نيز از رفتار بعضي فروشندگان چندان رضايت ندارند. به گفته‌ي اين زايران، در برخي فروشگاه‌هاي گران شهر به‌گونه‌اي با ايراني‌ها رفتار مي‌كنند كه گويي توان خريد اين اجناس را ندارند و رفتار آن‌ها موجب مي‌شود، از خريد در آن فروشگاه منصرف شوند. برخي از اين فروشندگان به محض مشاهده‌ي سرگرداني ايراني‌ها در فروشگاه‌ها، آن‌ها را به قسمت اجناس ارزان يا مشمول تخفيف هدايت مي‌كنند. اين درحالي است كه ايراني‌ها هر سال، هزينه‌ي قابل توجهي را در حج و عمره براي خريد سوغاتي در عربستان صرف مي‌كنند. انتهاي پيام