درحالي كه تنها يك روز از سال 2008 ميلادي باقي‌مانده و تا پايان روز چهارشنبه (31 دسامبر)، اعتبار قرارداد صادرات گاز تركمنستان به ايران منقضي مي‌شود كه هنوز تكليف قراداد سال 2009ميلادي مشخص نيست و احتمال قطع گاز وارداتي درصورت نهايي نشدن قرارداد جديد از نيمه‌شب فردا وجود دارد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين درحاليست كه در آخرين روزهاي سال 2007 ميلادي و همزمان با موج سرماي شديد در ايران، تركمنستان جريان گاز خود را به سوي كشورمان قطع و گاز رساني به استان‌هاي شمالي را با بحران مواجه كرد.
در آن زمان دولت تركمنستان دليل اتخاذ اين تصميم را لزوم انجام برخي تعميرات در خط لوله انتقال گاز به ايران عنوان و سپس تهران را به عدم پرداخت به موقع بدهي‌هاي خود به آن كشور متهم كرد. در مقابل، ايران انگيزه اين اقدام تركمنستان را تلاش براي افزايش بهاي گاز صادراتي توصيف كرد و گفت كه تا زماني كه صدور گاز از سر گرفته نشود، آماده مذاكره در اين باره نيست.
تا پيش از تصميم دولت تركمنستان براي قطع گاز صادراتي، گاز دريافتي از آن كشور حدود 5 درصد نياز ايران معادل روزانه 23 تا 24 ميليون متر مكعب بود.
سرانجام پس از گذشت روزهاي سرد زمستان سال گذشته كه با افت فشار و قطعي گاز در بعضي شهرهاي استان‌هاي شمالي، شمال شرق و شمال غرب همراه بود، ششمين روز ارديبهشت امسال (25 آوريل) دو كشور علاوه بر تعيين فرمول قيمت واردات گاز از تركمنستان براي سال 2008 ميلادي در خصوص قيمت گاز وارداتي و همكاري‌هاي مشترك توافقاتي كردند كه به موجب اطلاعات غير رسمي قرار شد كه تركمنستان قيمت گاز را به دو برابر حالت قبل يعني حدود 140 دلار در هر متر مكعب افزايش دهد.
اگرچه به‌منظور تعيين فرمول قيمت و حجم گاز در قرارداد انتقال گاز تركمنستان به ايران در سال 2009 ميلادي از ماه‌ها پيش مذاكرات بين دو كشور آغاز شده است، ولي باوجود تاكيد مكرر سيد رضا كسايي‌زاده، مديرعامل شركت ملي صادرات گاز ايران هنوز نكات مورد نظر طرفين يكسان نشده و قرارداد جديد به امضا نرسيده است.
كارشناسان معتقدند با توجه رفتار تركمنستان در سال گذشته هيچ تضميني نيست كه امسال با پيشنهاد افزايش دو تا سه برابري قيمت گاز از سوي اين كشور، در صورت امضا نشدن قرارداد تا مهلت تعيين شده يعني پايان دسامبر، بازهم اقدام غير اخلاقي تركمنستان در روزهاي سرد تكرار نشود و گاز رساني در ايران را با مشكل مواجه نكند.
البته از اين سو در ايران نيز براي تكرار نشدن تجربه تلخ زمستان گذشته تمهيدات مختلفي از جمله آمادگي افزايش توليد گاز طبيعي از ميادين مناطق مركزي و همچنين ميدان پارس جنوبي، تزريق گاز به بيش از 430 كيلومتر خط لوله براي تقويت شبكه گاز در مناطق شمال و شمال شرق كشور، افزايش ظرفيت پالايشگاه‌ها، خطوط انتقال و تعداد ايستگاه‌هاي تقويت انديشيده شده است.
به‌تازگي غلام‌حسين نوذري - وزير نفت- در پاسخ به سوالي مبني بر تعيين تکليف قرارداد واردات گاز از ترکمنستان تا پايان دسامبر گفته كه اميدواريم قرارداد واردات گاز از ترکمنستان نهايي شود، ولي حتي در صورت نهايي نشدن اين قرارداد هم با ظرفيت هاي جديد ايجاد شده مشکلي براي مديريت زمستان امسال نداريم.
به گفته او براي زمستان امسال، با تقويت شبکه گاز در مناطق شمال و شمال شرق کشور بيش از 432 کيلومتر خط لوله فشار قوي به بهره برداري رسيده که با بهره برداري از اين طرح هاي انتقال گاز امکان ارسال گاز از مناطق جنوبي و مرکزي کشور فراهم خواهد شد. در حال حاضر خط انتقال گاز از مسير دامغان، سمنان، شاهرود، ميامي، تا دشت شاد تزريق گاز شده که با تکميل اين خط لوله امکان تقويت گاز استان هاي گلستان و مازندران فراهم خواهد شد.
نوذري با يادآوري اين موضوع که از يک سال پيش تاکنون بيش از 2 هزار و 200 کيلومتر خط انتقال لوله فشار قوي به قطر 56 اينچ به ظرفيت شبکه گاز کشور اضافه شده است، افزوده كه علاوه بر خطوط انتقال گاز جديدي که براي زمستان امسال به بهره برداري رسيده، ظرفيت توليد گاز کشور هم تاکنون به بيش از 531 ميليون متر مکعب افزايش پيداکرده است.
همچنين عزيزاله رمضاني - مدير عامل شرکت ملي گاز ايران - چندي پيش با ابراز اميدواري از قطع نشدن گاز وارداتي از تركمنستان تاكيد كرده كه ولي براي زمستان امسال و به منظور تقويت پايداري شبکه گاز کشور در استان‌هاي شمالي، ظرفيت توليد پالايشگاه‌ها و انتقال گاز در خطوط لوله و تعداد ايستگاه‌هاي تقويت فشار افزايش پيدا کرده است.
به هرحال در شرايطي مذاكرات با تركمنستان به درازا كشيده كه از مجموع 101.7 ميليارد متر مكعب گاز مصرف شده از ابتداي سال تا دوم دي ماه، 41.2 ميليارد متر مكعب (متوسط روزانه 148.2 ميليون متر مكعب) معادل 40.5 درصد از كل گاز مصرفي به بخش خانگي، تجاري و صنعتي اختصاص پيدا كرده كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته 2.1 درصد رشد داشته است.
انتهاي پيام