مراسم بزرگداشت حافظ با عنوان «عرفان حافظ» همراه با تجليل از بهاءالدين خرمشاهي روز گذشته (شنبه، 20 مهر) در مركز همايش‌هاي بين‌المللي رازي برگزار شد.
به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين مراسم، سهيل محمودي كه اجراي مراسم را به عهده داشت، گفت: حقيقت اين است كه حافظ فشرده‌ي انديشه، معرفت و بينش مردم ايران است. وقتي مي‌گوييم نگرش‌هاي ايراني چيزي است كه با فرهنگ پس از اسلام درهم آميخته و روايتي به نام تشيع را به دست مي‌دهد كه در صراط مستقيم است، حافظ كسي است كه توانسته اين آموزه‌ها را براي ما تبيين كند.
اين شاعر از حافظ به عنوان نياز امروز و فرداي ما ياد كرد و افزود: حافظ به عنوان يك انسان فرهيخته كه در صراط مستقيم بوده است، مي‌تواند نيازهاي ما را پاسخ دهد.
او با انتقاد از افراطي‌گري‌هايي كه امروزه در حوزه‌ي اخلاق، سياست و اجتماع رخ مي‌دهد، تأكيد كرد: ما به تعادل نياز داريم و حافظ الگوي خوبي براي رسيدن به اين تعادل است. ما اكنون مانند زمان حافظ شاهديم كه در خيابان‌ها يكي به فسق مباهات مي‌كند و ديگري زهد مي‌فروشد؛ در حالي‌كه ما نياز داريم انسان‌ها به روز جزا باورمند باشند و حافظ چنين نگاهي را تبيين مي‌كند.
وي تصريح كرد: حافظ نياز فرهنگ ما و كساني است كه با زبان فارسي تكلم مي‌كنند و برگزاري محافلي از اين دست بهانه‌اي است براي افزودن شناخت ما نسبت به حافظ. به واقع، ما اكنون در جامعه‌اي هستيم كه از مفاهيم متعالي سوء‌استفاده مي‌شود؛ از مذهب به نوعي و از حافظ هم به گونه‌اي ديگر سوء‌استفاده مي‌شود. متأسفانه اكنون شاهديم كه فال تلفني حافظ آمده، كه به اعتقاد من، اين مبتذل شدن مفاهيم متعالي است و از سويي، شبكه‌هاي ماهواره‌يي هم به اين ابتذال دامن مي‌زنند و حتا كساني كه شعر حافظ را در ماهواره‌ها مي‌خوانند، بسياري از آن را غلط و به اشتباه مي‌خوانند.
محمودي خاطرنشان كرد: اخيرا هم مباحثي درباره‌ي قرآن مطرح مي‌شود و جوانكي قرآن را به شكلي مي‌خواند كه نيتي مجرمانه ندارد؛ اما فاجعه است. درواقع، اين اتفاق‌ها ناشي از ابزاري نگاه كردن به مفاهيم متعالي است و متأسفانه قبح اين رفتارها شكسته شده است.
او افزود: ما به نوعي خردورزي و هوشمندي نياز داريم كه نگذاريم تكيه‌گاه‌هاي‌مان را دچار ويراني و تخريب كنند. همچنان كه مي‌دانيد، مفاهيم كلام وحي جدي‌ترين خاستگاه شعر حافظ است و ضرورت دارد اين‌ها را دريابيم و لازم است كه بدون افراط و تفريط، با حافظ كه عصاره‌ي فرهنگ ايراني - اسلامي است، برخورد كنيم.
سهيل محمودي يادآور شد: يادمان باشد اسلام نمايندگان فكري - فرهنگي فراواني در فرهنگ‌ها، گرايش‌ها و سرزمين‌هاي زيادي داشته است. امروز جفا كردن در حق بزرگاني كه سال‌ها پرچم معرفت ديني را به عهده داشته‌اند، شايسته نيست؛ هرچند در جايي ممكن باشد كه نگرش آن‌ها با منش امروز ما همخواني نداشته باشد.
او در ادامه عنوان كرد: ممكن است برخي از آراي مذهبي بنده با مولانا يكي نباشد؛ اما نفي مولانا، جفا در حق فرهنگي است كه مولانا از دل آن برخاسته است و اگر قرار باشد امروز جوانان ما آثار بزرگان ادبيات فارسي را نخوانند، مي‌روند پي چيزهاي ديگري كه نگران‌كننده است. دوستان گمان نكنند كه با نخواندن حافظ، سعدي، مولانا، عطار و ديگر متفكران جهان اسلام، فرزندان آن‌ها به سراغ «بحارالانوار» مي‌روند. اين‌ها نمايندگان فكري فرهنگ ما هستند و اگر جايي هم اكنون با اين بزرگان فكري همخواني نداشته باشيم، نبايد آن‌ها را طرد كنيم. چنان‌چه مي‌بينيم در بين بزرگان انقلاب هم شهيد مطهري به شرح و تفسير غزليات حافظ مي‌پردازد و علامه طباطبايي در خلوتش با اين بزرگان در پيوند بوده است و يا محمدتقي جعفري به عنوان يك عالم ديني، 15 جلد شرح و تفسير «مثنوي معنوي» را مي‌نويسد و اين‌ها يعني برخورد هوشمندانه‌ي عالمان دين با بزرگان فرهنگي ايراني.
همچنين در اين مراسم، حجت‌الاسلام نقويان با تأكيد بر اين‌كه حرف‌هاي حافظ حرف‌هاي بامعني‌اي است، با آوردن مثال‌هايي از فعاليت‌هاي روزمره، به شرح و بسط بامعني بودن انسان پرداخت و با انتقاد از برخي مواجهه‌هاي سطحي با حافظ و آموزه‌هاي اين شاعر، يادآور شد: حافظ يك شاعر براي فال گرفتن در سر چهارراه‌ها نيست. به اعتقاد من، حافظ به هركسي نگاه نمي‌كند و اين‌قدر بايد شب‌ها مانند خودش سحرخيز باشيم و سر به سجده بگذاريم، تا بعد از چله‌گرفتن‌ها، سحري بتوانيم ذره‌اي از سر او را بفهميم.
او در ادامه با استناد به بيت‌هايي از غزليات حافظ، از اين شاعر به عنوان انساني نظرباز ياد كرد كه از كنار اتفاق‌هاي زندگي ساده نمي‌گذرد.
نقويان ويژگي ديگر حافظ را رندي دانست و افزود: او از آدم‌هاي بد هم سعي مي‌كند چيزهاي خوب ياد بگيرد. اگر حافظ بامعني شد، به اين دليل است كه به همه‌چيز بامعني نگاه كرد.
وي در ادامه با استناد به ديگر غزليات حافظ، به شرح برخي از آن‌ها پرداخت و از حافظ به عنوان شمس روزگار خودش و روزگار ما ياد و تأكيد كرد: امروز بيش از هر زمان ديگري به حافظ نياز داريم. حافظ، حافظ انسانيت ماست.
به گزارش ايسنا، در اين مراسم، بهاءالدين خرمشاهي نيز از حافظ به عنوان پيونددهنده همه‌ي فارسي‌زبانان در جهان ياد كرد و گفت: ما اين‌جا به احترام حافظ جمع شده‌ايم. حافظ كه يك عمر به ما اميد بخشيده، شايسته است يك روز را در سال به نام او گرامي بداريم و از كوروش كمالي سروستاني كه يادروز را تأسيس كرده، سپاس‌گزارم و هرساله كشورهاي بيش‌تري به مراسم يادبود حافظ مي‌پيوندند.
اين حافظ‌پژوه با تأكيد بر اين‌كه حافظ عارف بزرگي نيست، يادآور شد: اين ادعا را درباره‌ي حافظ در مقايسه با ديگر عارفان ايراني بيان مي‌كنم. هرچند او پيرو عرفان نظري بوده و احوال عرفاني هم داشته و مقامات عرفاني را از طلب تا فنا طي كرده؛ اين نگاه اشتباه است كه حافظ اصطلاحات عرفاني را مانند اصطلاحات شطرنج نگاه مي‌كند. همين‌جا بگويم كه حافظ به عرفان ابزاري نگاه نمي‌كرده است. با همه‌ي اين تفاسير، فرق حافظ با ديگر عرفاي بزرگ ايراني در اين است كه حافظ ابتدا شاعر و سپس عارف است؛ اما ديگران در وهله‌ي اول، عارف‌اند و بعد شاعر.
خرمشاهي در بخش پاياني صحبت‌هايش، از مناسب‌خواني بيت‌هاي حافظ با آوردن مثال‌ها و شواهدي تاريخي گفت.
در پايان اين مراسم، با حضور مجيد سرسنگي - قائم‌مقام سازمان فرهنگي - هنري شهرداري تهران -، حجت‌الاسلام نقويان، مسعود صالحي - مديرعامل خانه‌ي شهرياران جوان - و ميرزاحسينيان - معاون فرهنگي دانشگاه علوم پزشكي ايران -، لوح يادبود و هدايايي به پاس قدرداني از تلاش‌هاي حافظ‌پژوهي بهاءالدين خرمشاهي، به او اهدا شد.
اجراي موسيقي و تئاتر، از ديگر بخش‌هاي مراسم بزرگداشت حافظ بود.
اين برنامه از سوي خانه‌ي شهرياران جوان و با همكاري معاونت دانشجويي دانشگاه علوم پزشكي ايران برگزار شد.
انتهاي پيام