ماه مهر براي ما يادآور بسياري از رويدادهاست؛ مدرسه، بوي پاييز، شلوغي خيابان‌ها و... اما مهر امسال وقايع ديگر را نيز براي‌مان تداعي مي‌كند. گاهي وعده‌هايي از نظرمان گذر مي‌كند كه در هاله‌اي از ابهام به سر مي‌برند.
كمي عقب‌تر برويم؛ تير، مرداد، شهريور و گرماي تابستان و خاموشي‌هاي برنامه‌ريزي شده و غير برنامه‌ريزي‌شده، به ياد آن زمان كه مي‌افتيم، وعده‌ها در ذهنمان پررنگ‌تر مي‌شود.
عقب‌تر برويم؛ ارديبهشت و خرداد و خاموشي‌هاي گاه و بي گاه آن زمان هم هنوز خاطرمان است. وعده اتمام اين خاموشي‌ها را كه جامه عمل به خود نپوشيد نيز از ياد نبرده‌ايم.
يه گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، وزارت نيرو بارها پيش از تابستان تاكيد كرده بود كه هيچ برنامه‌اي براي خاموشي‌ها نداريم و با بهره‌مندي از مديريت منابع آب و بهره‌وري موثر از نيروگاه‌هاي حرارتي سهميه‌بندي نخواهيم داشت. اما اين وعده در حالي به دست فراموشي سپرده شد كه برنامه خاموشي‌هايي كه از آن به عنوان احتمالي ياد مي‌شد، از ابتداي تابستان توسط شركت توزيع نيروي برق كشور اعلام و خاموشي‌ها اعمال شد.
پيش از پايان تابستان و زماني كه انتظار مي‌رفت خاموشي‌ها با توجه به كاهش تدريجي دما رنگ باخته و بساطش را از روي زندگي مردم جمع كند، نيز وزير نيرو وعده داد كه تا 10 مهر ماه خاموشي‌ها به طور كامل برطرف مي‌شود. اين در حالي است كه به تازگي از زبان وي گفته شده كه وضعيت تامين برق در نيمه دوم سال جاري به وضعيت بارندگي‌ها بستگي دارد. از آن سو خاموشي‌هاي احتمالي نيمه دوم سال نيز مطرح و توجيه مي‌شود.
عباس علي آبادي ـ معاون وزير نيرو در امور برق و انرژي ـ در اولين نشست خبري‌اش از اعمال خاموشي‌ها در پاييز خبر داد و گفت كه تعمير نيروگاه‌هاي حرارتي از عوامل خاموشي‌هاي آينده است كه در تابستان به علت در مدار نبودن نيروگاه‌هاي برق‌آبي، كار كرده‌اند و نتوانسته‌ايم براي تعمير و بازسازي آن‌ها اقدامي انجام دهيم؛ لذا در فصل پاييز مجبور به اين تغييرات هستيم تا در تابستان آينده با مشكل روبه‌رو نشويم.
از طرف ديگر رسول زرگرـ معاون سابق وزير نيرو در امور آب و آبفا ـ از قبل اظهار كرده كه حتي با فرض نرمال بودن پاييز سال 1387 به علت كم شدن 30 تا 40 درصدي روان آب‌ها باز هم با مشكل كم آبي مواجه خواهيم بود.
بنابراين اين سوال به وجود مي‌آيد كه روياي "پاياني براي خاموشي‌هاي برنامه‌ريزي" به اين زودي‌ها محقق مي‌شود؟ البته نبايد از نظر دور داشت كه خاموشي‌هاي پاييز بسيار كمتر از تابستان بوده، به طوري كه عليرغم اعلام برنامه خاموشي احتمالي در هفته‌هاي اخير ميزان تحقق اين برنامه به شدت سير نزولي داشته است؛ به طوري که طبق اعلام شركت توزيع نيروي برق تهران بزرگ، در هفته گذشته فقط در يک نوبت آن هم در سطح بسيار محدود و زمان کم خاموشي اتفاق افتاد.
ضمن اين‌كه نبايد از نظر دور داشت كه مردم نيز با توجه به شرايط به‌وجود آمده، همكاري بهتري در كاهش مصرف برق داشتند؛ به طوري كه طبق اعلام، با توجه به نياز مصرف برق و کمبود توليد برق ناشي از خشکسالي، پيش‌بيني مي‌شد به طور متوسط تعداد 182 مورد خاموشي به هر مشترک در تابستان امسال اعمال شود که با همکاري همشهريان تهراني به طور متوسط فقط 34 مورد خاموشي براي هر مشترک رخ داد.
چرا وعده‌هاي داده شده محقق نمي‌شود؟
به نظر مي‌رسد كه برخي وعده‌ها از قبل هم مشخص است كه احتمال عملي شدن‌شان بسيار كم است. علاوه بر اين به تازگي وزير نيرو گفته كه در حال حاضر نرخ خاموشي‌ها در شرايط آرامي است و تا چند روز آينده اين وضعيت مطلوب‌تر نيز خواهد شد.
ولي سوال كارشناسان و دست‌اندركاران امر اين است كه آيا در اين وعده‌ها ديدگاه كارشناسان و صاحبنظران لحاظ شده است و يا اين‌كه اين وعده‌هاي مقطعي فقط براي كاسته شدن فشارها صورت مي‌پذيرد؟
اگر فرض كنيم اظهارات علي‌آبادي درباره تعميرات نيروگاه‌ها و زرگر دربار‌ه‌ي برخورد درباره با كم‌آبي، دلايل كافي براي خاموشي‌هاي آينده باشند، آيا هنگامي كه اين وعده به مردم داده شد، مسوولان امر نمي‌دانستند كه نيروگاه‌هاي حرارتي در پاييز به تعمير نياز دارند و يا نمي‌دانستند كه در سال آينده نيز همچنان با معضل خشكسالي دست به گريبان هستيم؟
طبق گفته فعالان و كارشناسان اين صنعت، مسوولان امر مي‌گويند كه بدون همكاري مردم اتمام خاموشي‌ها امكان ندارد. درست است كه بايد درست مصرف كردن، صرفه جويي وهمكاري ملي را سرلوحه قرار داد، ولي آيا صحيح است كه براي تامين برق كشور نگاهمان به صرفه‌جويي مشتركان باشد و يا به قول برخي مسوولان، چشم به دعاي باران و نزول بركات آسماني داشته باشيم!؟
ازسوي ديگر اين سوال مطرح است كه هرچند كشورمان رتبه اول توليد اسمي برق منطقه و مقام 17 جهان را داراست، ولي آيا اين رتبه به تنهايي براي كشور مي‌تواند يك حسن به حساب آيد؟
با نگاهي دقيق‌تر به صنعت برق كشور در مقايسه با صنعت برق كشورهاي با وسعت مشابه و كشورهاي پيشرفته مي‌توان دريافت كه اين مقدار توليد هرچند كه در نگاه اول مي‌تواند براي ما حسن به حساب آيد، ولي اين كه با توليد سالانه 170 گيگاوات ساعت نتوانيم حتي برق مورد نياز داخل كشور را تامين كنيم، بايد در نحوه مديريت مصرف تجديدنظر شود.
اگرچه ايران كشوري وسيعي است و تامين برق آن مشكل‌تر، ولي همين وسعت زياد پتانسيل‌هايي را همانند استفاده بيش‌تر از انرژي‌هاي نو در اختيارمان قرار داده كه اگر از آن‌ها به طور درست بهره‌برداري شود، ديگر با مشكلات كمبود انرژي مواجه نخواهيم بود و فراموش نكنيم كه همين وسعت‌ها و پتانسيل‌هاست كه باعث شده ايران از نظر توليد داراي رتبه يك در منطقه باشد.
البته به گفته وزير نيرو نيروگاه‌هاي در دست ساخت وزارت نيرو تا پايان دولت نهم وارد وارد مدار مي‌شود و در نيمه دوم سال جاري نيز نيروگاه‌هاي چابهار، اردبيل و خرمشهر به بهره‌برداري خواهد رسيد كه با وارد مدار شدن ديگر نيروگاه‌هاي در دست ساخت، 3 هزار مگاوات برق سال آينده وارد مدار مي‌شود.
ذكر اين آمار نيز ضروري است كه رشد ظرفيت نصب شده نيروگاهي كشور در سازمان توسعه برق ايران در فاصله سال‌هاي 1358 تا 1373 به طور متوسط 9.6 درصد و در سال‌هاي 1374 تا 1378 به طور متوسط 3.4 درصد بوده كه اين افزايش ظرفيت در سال‌هاي 1379 تا 1383 به 8.2 درصد رسيد. اين در حالي است كه روند مورد اشاره در فاصله سال‌هاي 1384 تا 1387 به 11 درصد رسيده است. حال با رشد 7 درصدي در ظرفيت‌سازي نيروگاه‌ها، بايد تا پايان چشم انداز 20 ساله، ظرفيت شبكه‌ي برق كشور به 159 هزار مگاوات برسد كه مقدار بسيار زيادي است. اما از سوي ديگر با توجه به داشتن رتبه‌هاي برتر در داشتن ظرفيت توليد برق، ولي با درصد بالايي اتلاف نيز در شبكه برق مواجه هستيم؛ به طوري كه طبق گفته حجت ـ مدير عامل شركت مديريت شبكه برق - اين رقم در در مرحله انتقال و توزيع برق به 19.78 درصد مي‌رسد. اين در حالي است كه حد معمول اتلاف انرژي الكتريكي در دنيا حدود 8 درصد است و البته يكي از مهم‌ترين عوامل آن مربوط به فرسودگي شبكه و تجهيزات است. از سوي ديگر انشعابات غيرمجاز نيز كه به‌ويژه در استان‌هاي جنوبي كشور رواج بيش‌تري دارد، مشكل ديگري است كه به طور قطع حل آن مي‌تواند حداقل گره كوچكي از اين كلاف را باز كند. البته گويا در اين باره قرار است اقداماتي انجام شود و طبق گفته وزير نيرو تا پايان سال آينده تمامي اين انشعابات جمع‌آوري خواهد شد.
حال سوالي كه مطرح مي‌شود، اين است كه هرچند با كاهش دماي هوا و در مدار رفتن دوباره تعدادي از نيروگاه‌ها تا حدي وضعت تامين برق مطلوب‌تر و خاموشي‌ها كمتر خواهد شد، ولي در اين باره آيا نبايد اقدام اساسي براي مواجهه با شرايط خاص همانند امسال تدارك ديده شود تا اگر با خشكسالي يا بروز مشكل در سوخت‌هاي فسيلي روبه‌رو شديم، آمادگي تامين مطلوب برق را داشته باشيم؟
انتهاي پيام