در دومين ميزگرد مراسم نخستين سالگرد درگذشت دكتر باقر آيت‌الله‌زاده شيرازي پس از نمايش فيلمي چند دقيقه‌يي از فعاليت‌هاي دكتر شيرازي، عادل فرهنگي، مهدي مجابي، محمدحسن محبعلي و ابراهيم حيدري سخن گفتند.

به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، نخست كارشناس ميراث فرهنگي ـ مهدي مجابي ـ در مركز هنرپژوهي نقش جهان وابسته به فرهنگستان هنر، در پاسخ به پرسش دبير ميزگرد درباره‌ي مفهوم مرمت و اين‌كه مفهوم مرمت، ابعاد آن و اين‌كه چه عايداتي براي جامعه‌ي امروز دارد، گفت: آنچه امروز مرمت مي‌ناميم و به اسم آن فعاليت‌هايي را انجام مي‌دهيم، سطحي از مرمت است. در ايران از يك تاريخي مفهوم مرمت توسط آغازگراني مانند پيرنيا و شيرازي معنا پيدا كرد.

وي ادامه داد: سطح ديگري از مفهوم مرمت در فرهنگ ما سابقه دارد و اگر موفقيت‌هايي را به‌عنوان جامعه‌ي مرمت‌گران ايران به‌دست آورده‌ايم، شايد مديون اين باشد، اين سطح يك سطح بسيار كلي است و نكاتي در اين زمينه مشترك‌اند.

اين استاد دانشگاه بيان كرد: ميراث فرهنگي اين‌گونه به‌دست ما رسيد و دوام پيدا كرد. پس حفاظت از ميراث ما محصول اين فرهنگ است و اين فعاليت تخصصي نيز به كمك اين فرهنگ مي‌آيد و ضوابطي را همراه دارد. امروز نيز به‌گونه‌اي اين‌را تفكيك كرده و بيشتر به جنبه‌هاي تخصصي آن پرداخته‌ايم.

به گفته‌ي مجابي، چون جنبه‌ي جهان‌بيني، روش و منش زندگي در اين زمينه اصولا قابل تدريس در دانشگاه‌ها نيست، كم‌تر به آن پرداخته‌ايم؛ ولي آثار وجودي آن از ميان نرفته و خوشبختانه در وجود برخي افراد تجسم پيدا كرده است.

وي شيرازي را تجسم و تحقق اين فرهنگ دانست، چون او قبل از اين‌كه يك مرمت‌گر متخصص و تحصيل‌كرده باشد، عميقا به جهان‌بيني اين مرمت اعتقاد داشت و به‌دنبال اين اعتقاد به جست‌وجو پرداخت و به اين عرصه وارد شد.

مجابي ادامه داد: ما خلاقيت را از تخريب شروع نمي‌كنيم، بلكه از وجود شروع مي‌كنيم. حتا از خاطرات و صحبت‌هايي كه با شيرازي از دوران سازمان حفاظت آثار باستاني داريم، مي‌توان به اين نكته پي برد. او اعتقاد داشت كه اگر بخواهيم به ارزش‌هاي وجودي احترام بگذاريم، در آن‌ زمينه كاري به‌جز مرمت نمي‌توانيم انجام دهيم. در توليدها، نگاه ما به منابع است و جز با استراتژي مرمت مشخص نمي‌شود.

مجابي اظهار داشت: شيرازي به مرمت با مفهوم عام آن نگاه مي‌كرد. به همين دليل است كه رفتار، گفتار و خاطرات او براي ما در اولويت‌اند. خانواده‌اي كه اكنون در اين مراسم جمع‌اند، ميراث دكتر شيرازي و پيرنيا هستند. يك ميراث كاملا طبيعي و فرهنگي و منتج از رفتار و منش اشخاصي كه در درجه‌ي نخست به اعتقاد آن‌ها بايد اين ميراث كاملا حفظ شود. اين خانواده حوزه‌ي نفوذ وسيعي دارد، بايد در اثرهاي وجودي اين خانواده و در چارچوب‌هاي زماني و مكاني آن كار شود.

به گزارش ايسنا، عادل فرهنگي ـ كارشناس ارشد مرمت آثار تاريخي ـ در ادامه‌ي مراسم گفت: صحبت كردن از انسان‌هاي اثرگذار در مقاطع مختلف همواره با آراي گاهي متضاد، متنوع و كثيرالوجوه همراه است.

او يكي از خصيصه‌هاي انسان‌هاي اثرگذار را بي‌قراري آن‌ها دانست و بيان كرد: از ويژگي ذاتي افراد اثرگذار به پركاري و پي‌گيري آن‌ها مي‌توان اشاره كرد كه اين خصيصه‌ها، به بيشترين ميزان يك فرد را كامل مي‌كنند و اينجاست كه فرد سعدي و حافظ مي‌شود و در زمانه‌ي ما شيرازي به‌وجود مي‌آيد.

مدير پايگاه ميراث فرهنگي سلطانيه ـ محمدحسن محبعلي ـ نيز در سخناني درباره‌ي نقش دكتر شيرازي در شكل‌گيري پايگاه مرمت و راهبرد آن، گفت: دكتر شيرازي در دوراني به دانشگاه پا گذاشت كه دوران پيچيده و سختي در ايران بود. او در اين زمان به دانشگاه رفت و پرچم‌دار حفاظت از اين فرهنگ شد. دكتر هميشه مي‌گفت كه بايد عادت كنيم، درباره‌ي ميراث فرهنگي مشورت كنيم، به‌گونه‌اي كه حتا براي مرمت يك ارسي قاجاري، آن‌را در شوراي فني مطرح كرد.

ابراهيم حيدري ـ كارشناس ميراث فرهنگي ـ نيز درباره‌ي نقش مديريت شيرازي در ميراث فرهنگي، اظهار كرد: نخستين قدم او سامان‌دهي سيستم اداري بود. او هميشه تأكيد داشت، هرچه سريع‌تر نسبت به مستقل‌سازي، ثبت و تعيين حريم آثار عمل كنيم، هميشه اعتمادبه‌نفس،‌ نيرو و انگيزه به افراد خود القا مي‌كرد.

در ميزگرد سوم اين مراسم نيز ناديه ايماني، مهرداد قيومي، اسكندر مختاري و مهدي حجت به سخنراني پرداختند.

مهرداد قيومي از شاگردان و عضو شوراي علمي مؤسسه‌ي فرهنگي هنري صبا درباره‌ي اهميت آموزش براي شيرازي، گفت: ما بي‌توجه به آداب و رسوم، به‌عنوان آدم‌هاي كوچك درحال به قتل رساندن آدم‌هاي بزرگ هستيم و سابقه‌ي زيادي در اين‌باره داريم. شايد متناسب‌ترين نمونه براي ما مرحوم پيرنياست كه بعد از فوت او ويژه‌برنامه برگزار كرديم، مقاله نوشتيم، بدون اين‌كه راهش را ادامه دهيم.

وي ادامه داد: دكتر شيرازي استاد و معلم بود، او مصداق چشمه‌اي بود كه مي‌جوشد. او تلاش كرد تا خود را غني كند. او هميشه دانشجويان را همكاران خود مي‌دانست. از صفات برجسته‌ي او به وجوه اخلاقي معلمي او مي‌توان اشاره كرد كه از توفيق ديگران شاد مي‌شد. ما هرجايي كه در حوزه‌ي تاريخ معماري فعاليت مي‌كنيم، به بركت دكتر شيرازي است.

او آسان‌گيري دكتر شيرازي در كارها، پرهيز از نگاه تاريخ هنري، ايران‌دوستي و علاقه به فرهنگ ايراني و به‌روز كردن اطلاعات را از ويژگي‌هاي شاخص او دانست.

اسكندر مختاري نيز در سخناني درباره‌ي شيرازي، گفت: شاگردي دكتر ساحتي را مي‌طلبد و مسؤوليتي را به دوش فرد مي‌گذارد. بعضي افراد سعادت اين‌را دارند كه دست‌نيافتني هستند و دكتر شيرازي اين‌گونه بود.

مدير پايگاه محور فرهنگي ـ تاريخي تهران با اشاره به سه دوره‌ي زندگي دكتر شيرازي و فعاليت‌هايي كه او در اين دوران داشت، تأسيس مركز آموزش عالي ميراث فرهنگي، تدريس در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد را از جمله فعاليت‌هاي او دانست.

وي افزود: اگر دكتر شيرازي نبود، بسياري از بزرگان ما راه ديگري را در زندگي پيش مي‌گرفتند. دكتر شيرازي به‌معناي كامل، درس زندگي بود.

ناديه ايماني از ديگر شاگردان استاد با اشاره به چگونگي آشنايي‌اش با او، معلمي شيرازي را داراي سه محور اخلاق، علم و حقيقت‌جويي دانست و گفت: روح حقيقت‌جويي استاد در وجود همه‌ي كساني كه با او كار مي‌كردند، ادامه دارد.

هم‌چنين مهدي حجت ـ بنيان‌گذار سازمان ميراث فرهنگي ـ در پايان اين مراسم بيان كرد: آنچه دكتر شيرازي را محبوب كرد، حقيقت بود. كسي كه به‌دنبال حقيقت برود، محبوب مي‌شود. همه‌ي عزت شيرازي به‌خاطر توجه و حقيقت او بود. او هم جاذبه داشت و هم دافعه. شيرازي حقيقتا يك شاگرد بود، نه استاد. او از ابتدا تا انتها همواره مشغول آموختن بود، شيرازي چاهي بود كه مي‌جوشيد. در محضر شيرازي هرگز احساس نمي‌كرديم كه كنار يك استاد نشسته‌ايم، بلكه گويا كنار دوستي هستيم كه منظومه‌اي از تجربه‌هاي مختلف است، او هميشه مرمت، تحقيق و بررسي درباره‌ي آثار را با هم انجام مي‌داد.

به گزارش خبرنگار ايسنا، پس از پايان اين مراسم توسط مهدي حجت از تنديس دكتر باقر آيت‌الله‌زاده شيرازي رونمايي شد و نام سالني كه دكتر شيرازي سال پيش در آن درگذشت، به نام او نام‌گذاري شد.

اين مراسم بعدازظهر روز گذشته (28 مردادماه) با حضور برخي دوستان، خانواده، برادر، همكاران و شاگردان او برگزار شد.

انتهاي پيام