عضو هيأت مديره‌ي انجمن صنفي راهنمايان تهران: مجوز بازديد از مناطق طبيعي بدون دريافت هزينه صادر مي‌شود سازمان محيط زيست بايد مسيرهاي گردشگران را مشخص كند
عضو هيأت مديره‌ي انجمن صنفي راهنمايان ايرانگردي و جهانگردي استان تهران گفت: در ايران براي بازديد از مناطق طبيعي حفاظت‌شده بدون اين‌كه هزينه‌اي دريافت شود، به‌راحتي مجوز صادر مي‌كنند. درحالي‌كه كشورهاي ديگر با دريافت هزينه از بازديدكنندگان، مناطق حفاظت‌شده را مديريت مي‌كنند. كيانوش محرابي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اعتقاد به اين‌كه در كميته‌ي ملي طبيعت‌گردي افراد دلسوزي فعاليت مي‌كنند، اما متأسفانه تنها هستند و ديگر بخش‌ها به اين كميته كمكي نمي‌كنند، اظهار كرد: چندي پيش، طرح خود را با عنوان اكوتوريسم رودخانه‌يي به اين كميته براي پي‌گيري و اجرا ارايه كردم تا آن‌ها رودخانه‌ها را به‌عنوان جاذبه‌ي گردشگري درنظر بگيرند و از ظرفيت آن‌ها استفاده كنند، چون اين اقدام، جوامع محلي اطراف رودخانه‌ها را به‌لحاظ اقتصادي منتفع مي‌كند. مسؤولان اين كميته از اين طرح استقبال و حمايت كردند و نامه‌اي را براي ارايه‌ي تسهيلات به معاونت سرمايه‌گذاري و طرح‌هاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري فرستادند كه پي‌گيري آن زمان زيادي را صرف كرد. در نهايت، موضوع به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران ارجاع شد و مسؤولان اين سازمان گفتند كه اصلا بودجه ندارند. روند پي‌گيري اين درخواست حدود چهار ماه طول كشيد و ما ديگر از ادامه‌ي كار پشيمان شديم. وي ادامه داد: افراد پي‌گير و مسؤولي در كميته‌ي ملي طبيعت‌گردي فعاليت مي‌کنند و اين بسيار ارزشمند است؛ اما متأسفانه بخش‌هاي ديگر چندان با اين كميته همكاري نمي‌كنند. او در ادامه با بيان اين‌كه من در اجراي تورهاي طبيعت، از كشورهاي فعال در اين زمينه الگو گرفته‌ام و از نظر كارشناسان محيط زيست نيز استفاده مي‌كنم، بيان كرد: اوايل، فعاليت‌هاي اكوتوريستي در كشور خوب پيش مي‌رفتند تا اين‌كه افرادي بدون آگاهي به اين حوزه وارد شدند. اكنون نيز افرادي كه از اكوتوريسم هيچ نمي‌دانند و فقط حرف مي‌زنند، آموزش راهنمايان طبيعت‌گردي را برعهده دارند. اين راهنماي اكوتوريسم با اشاره به تجربه‌ي سفرهاي خود به مناطق طبيعي ديگر كشورها، گفت: در اين كشورها، جوامع محلي از اكوتوريسم بسيار بهره‌مند شده‌اند؛ به‌عنوان نمونه، در پارك ملي نپال براي تماشاي حيوان‌ها بايد از رودخانه‌ي «چيتوان» عبور كرد. به اين ترتيب، سه چهار قايق‌ران هميشه در اين محل حضور دارند كه با توجه به تعداد گردشگران اين منطقه، مدام درحال فعاليت‌اند و ديگر به مهاجرت فكر نمي‌كنند، تمام مردم محلي اين منطقه با توجه به حضور گردشگران به كار مشغول‌اند؛ اما اگر از آن‌ها تعريف اکوتوريسم پرسيده شود، نمي‌دانند چيست، ولي به آن عمل مي‌كند و از اقتصاد آن منتفع مي‌شوند. در ايران اين موضوع برعكس است و همه فقط اكوتوريسم را تعريف مي‌كنند، ولي در تورهاي خود اين تعاريف را رعايت نمي‌كنند. اين مدرس اكوتوريسم ادامه داد: حدود دوازده سيزده سال است كه براي ديدن سوسن چلچراغ، تور برگزار مي‌كنيم و هميشه اين پرسش مطرح بوده است كه چرا مسير باريكي را براي رسيدن به اين گل تعيين كرده‌اند كه پس از پرس‌وجو از كارشناسان متوجه شدم، گاهي وقت‌ها حضور يك گردشگر حتا اگر زباله‌اي در فضا رها نكند، به محيط زيست آسيب مي‌رساند و براي همين است که اكنون گل سوسن چلچراغ دچار آفت شده است. به اعتقاد او، 99 نفر از هر يك‌صد نفري كه در اكوتوريسم فعاليت مي‌كنند، نمي‌دانند اين واژه چيست و فقط آن‌را نمايش مي‌دهند و اكوتوريسم فقط به يك نمايش تبديل شده است. اين افراد بايد به كشورهاي فعال در اين حوزه سفر كنند تا چگونگي اجراي تورهاي طبيعت و حفاظت از مناطق طبيعي را ببينند. محرابي بيان كرد: در كشورهاي ديگر، مناطق حفاظت‌شده و پارك‌هاي ملي منبع درآمد هستند، چون يكي از قوانين اكوتوريسم، مديريت درآمدها در مناطق طبيعي است؛ اما در ايران ما براي مناطق حفاظت‌شده بدون اين‌كه هزينه‌اي دريافت كنيم، مجوز بازديد صادر مي‌كنيم. بنابراين درآمدي نداريم كه براي اين مناطق صرف كنيم. درحالي‌كه با استفاده از اين درآمدها، مسيرها و امكانات گردشگري را در مناطق طبيعي مي‌توان ايجاد كرد. وي با اشاره به وضعيت مديريت در يكي از پارك‌هاي ملي هندوستان، اظهار داشت: راهنماهاي محلي و رانندگان ماشين‌هاي اين پارك، دوره‌هاي آموزشي را گذرانده‌اند و مهارت و تجربه‌ي بسياري دارند. ماشين‌هايي كه به اين پارك وارد مي‌شوند، پلاك و شماره‌ي مسير دريافت مي‌كنند و راهنما موظف است در مسير مشخص‌شده حركت كند و هر كسي تخلف كرد، جريمه‌ي سنگيني را بايد پرداخت كند. اين ماشين‌ها حتا به قيمت اين‌كه گردشگر حيواني را ببيند، حاضر نيستند كه تخلف كنند. اين راهنماي اكوتوريسم افزود: گردشگران اين شرايط را مي‌پذيرند و مديران اين پارك به‌راحتي از اين منطقه مي‌توانند محافظت كنند، حتا اقامتگاه‌هاي خارج از اين مناطق طبيعي متناسب با شرايط آن‌ها طراحي شده‌اند؛ اما در ايران براي بازديد از مناطق حفاظت‌شده‌اي مانند پارك ملي گلستان يا مجوز نمي‌دهند يا اگر مجوز صادر كنند، گردشگر تمام منطقه را مي‌تواند مشاهده کند كه اين كار اصلا اصولي و درست نيست. او تأكيد كرد: سازمان حفاظت از محيط زيست موظف است، مسيرهايي را خاص حركت گردشگران در مناطق طبيعي و حفاظت‌شده مشخص و حتما هزينه‌ي ورودي دريافت و در منطقه صرف كند. در اين شرايط، گردشگر خود را با ضوابط منطقه هماهنگ مي‌كند و ناخودآگاه آموزش مي‌بيند، مردم اين آموزش‌ها را دوست دارند. محرابي با اشاره به وضعيت مناطق طبيعي ديگر كه تحت حفاظت نيستند، گفت: بايد خواسته‌هاي خود را از مردم براي محافظت از مناطق طبيعي واضح بخواهيم؛ براي نمونه در اطراف قلعه رودخان، فقط پيام‌هاي غيرمستقيم اخلاقي داده شده‌اند و اصلا پيام مستقيمي درباره‌ي اين‌كه در اين محل زباله نريزيد، وجود ندارد. وي معتقد است: براي محافظت از مناطق طبيعي، كارهاي بسياري مي‌توان انجام داد كه بخشي از آن‌ها به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و ديگر سازمان‌هاي دخيل مربوط مي‌شود تا در تلويزيون و در زماني مناسب، برنامه‌هاي آموزشي پخش کنند و زيبايي‌ها و زشتي‌هاي اين مناطق را نمايش دهند. اين مدرس اكوتوريسم ادامه داد: در سطح استاني نيز بايد برنامه‌ريزي‌هايي صورت گيرند و از رسانه‌هاي استان براي آموزش استفاده شود. حتا پليس راه مردم را با ارايه‌ي بروشورهاي اطلاع‌رساني مي‌تواند هدايت كند؛ اما پيش از تمام اين كارها بايد كدهاي اخلاقي آموزش داده شوند. محرابي با تأكيد بر اين‌كه رها كردن طبيعت به بي‌نظمي و تخريب آن منجر مي‌شود، اضافه كرد: حركت‌هاي نمايشي و آموزشي در طبيعت در آموزش گردشگران و جوامع محلي تأثيرگذارند. اگر از برگزاركنندگان تورها بخواهيم چنين فعاليت‌هايي را انجام دهند، فراگير شدن آموزش چگونگي سفر به طبيعت و محافظت از آن، طول نمي‌كشد. انتهاي پيام