چندي است كه مبحث ارزان‌فروشي نفت ايران از يك سو و ذخيره كردن آن در نفتكشها به دليل آنچه كه نبود مشتري براي نفت سنگين ذكر مي‌شود، به موضوع روز رسانه‌هاي داخلي و خارجي تبديل شده و به تبع آن واكنش مسوولان نفتي كشورمان را در پي داشته است.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين موضوع تا آنجا پيش رفته كه وزير نفت با ابراز تعجب نسبت به آن مي‌گويد: " نمي‌دانم چرا اکنون اين قدر تبليغات منفي در مورد اين نفت‌کش‌ها انجام مي‌شود."
البته سابقه اين موضوع به اوايل سال 1385 و تيرماه باز مي‌گردد. در آن زمان آژانس بين‌المللي انرژي در گزارشي نوشت كه ايران در حدود 20 ميليون بشكه نفت مازاد خود را در نفتكشها ذخيره‌سازي مي‌كند.
IEA در ادامه عنوان كرد كه جديدترين نشانه‌ها حاكي از آن است كه بالغ بر 10 كشتي ايراني درحدود 20 ميليون بشكه نفت خام را كه عمدتا نفت خام سنگين و ترش ميادين نفتي سروش و نوروز بوده و با بازار كمتري مواجه است را ذخيره مي‌كند.
به ادعاي اين آژانس، يكي از منابع نزديك به صنعت نفت ايران در همان زمان اعلام كرده بود كه وزارت نفت روزانه در حدود 5 سنت براي ذخيره‌سازي هر بشكه و در نتيجه در حدود 4 ميليون دلار براي ذخيره‌سازي نفت در نفتكشها هزينه پرداخت مي‌كند.
پس از آن بود كه دست‌اندركاران وزارت نفت به اطلاع‌رساني در اين زمينه پرداختند و در خبرهاي مختلف به مقدار و حجم نفت باقي‌مانده در نفتكشها اشاره مي‌كردند.
اين موضوع طي سال گذشته تقريبا مسكوت بود تا اين كه اواسط ارديبهشت امسال شبكه خبري بلومبرگ از افزايش بيش از دو برابري ذخيره نفت ايران در تانكرهاي پهلوگرفته در خليج‌فارس به دليل آنچه كه كاهش تقاضا براي نفت ايران عنوان شده، خبر داد كه اين اقدام هزينه اجاره نفتكشها را نيز افزايش داده است.
اين گزارش به نقل از منابع آگاه كه نامي از آنها نبرد، افزوده بود: 10 نفتكش كه حداقل 20 ميليون بشكه نفت ـ معادل پنج روز توليد نفت ايران ـ را درخود جاي داده‌اند، در اين منطقه حضور دارند و اين درحالي است كه نرخ اجاره نفتكش از اوايل آوريل تاكنون بيش از سه‌برابر شده است.
اين شبكه خبري با اشاره به موضوع تخفيف در فروش نفت ايران اظهار كرده بود: درپي آن‌كه برخي پالايشگاه‌ها كه توان فراوري نفت‌خام ايران با سولفور بالا را در اختيار دارند، به دليل تعميرات تعطيل شدند، ايران از ابتداي سال‌جاري در مقايسه با عمان و دوبي تخفيف بيشتري براي فروش نفت سنگين خود درنظر گرفته است.
تقريبا اواخر همين ماه بود كه روزنامه گاردين از اجاره يك نفتكش عظيم براي ذخيره 90 روزه نفت از سوي ايران خبر داد.
اين روزنامه به نقل از يك منبع آگاه نوشت: شركت ملي نفتكش ايران (NITC) يك نفتكش بسيار عظيم براي تحويل در فاصله زماني 3 تا 6 ژوئن (14 تا 17 خرداد) اجاره كرده كه ظرفيت آن 270 هزار تن نفت خام براي 90 روز است و هم اكنون نيز به دنبال نفتكش بزرگتر با ظرفيت ذخيره بيشتر است.
اين در حالي بود كه منابع كشتي‌راني هفته پيش از آن اعلام كردند كه ايران در حال حاضر 13 نفكش بسيار عظيم دارد.
مطالب فوق همگي حاكي از آن بود كه ايران بخشي از نفت خامش - به‌ويژه نفت سنگين - را به دليل نبود مشتري و بنا به مسايل بازاريابي ذخيره مي‌كند. ولي گزارش اخير رويترز علاوه بر اين نشان از موضوع ديگري نيز داشت و آن‌هم ارزان‌فروشي و يا به عبارت ديگر اعمال تخفيف در رقم‌هاي قبلي قيمت نفت ايران بود.
اين خبرگزاري در گزارشي با بيان اين كه به دنبال افزايش قيمت نفت به بالاي 130 دلار در هر بشكه، سه كشور ايران، عربستان و كويت تصميم گرفتند نفت سنگين خود را با تخفيفي كه در 9سال گذشته بي‌سابقه بوده را به فروش برسانند، به نقل از يك مقام شركت ملي نفت ايران نوشت: ايران ميزان تخفيفي را كه در قيمت نفت سنگين خود ارايه مي‌دهد، به ميزان 47 سنت در هر بشكه افزايش داده است. اين در حالي است كه پيش از آن هر بشكه نفقت سنگين ايران به 3.45 دلار در هر بشكه تخفيف فروخته مي‌شد كه اكنون اين رقم به 3.92 دلار در هر بشكه رسيده است.
در ادامه نيز اين طور عنوان شده كه چون نفت كشورهاي حاشيه خليج فارس عمدتا از نوع سنگين است كه پالايش آن هزينه بيشتري نسبت به نفت سبك دارد، لذا با قيمتي كمتر به فروش مي‌رود. ضمن اين‌كه اكنون برخي از پالايشگاه‌هاي تصفيه‌كننده نفت سنگين در جهان براي انجام تعميرات، فعاليت‌هاي خود را كاهش داده‌اند و به همين دليل تقاضا براي نفت سنگين كاهش يافته است.
در اين باره وزير نفت يكي از نخستين كساني بود كه به اين موضوع واكنش نشان داد: " هم اکنون حدود 20 ميليون بشکه نفت روي آب داريم و به صراحت مي گويم که در دولت‌هاي قبل گاه تا 60 ميليون و گاه تا 120 ميليون بشکه نفت هم روي آب داشته‌ايم، اما سوالي در اين باره نمي‌شد، اما اکنون تبليغات منفي در مورد اين موضوع وجود دارد."
نوذري اين وضعيت را طبيعي‌ترين شکل بازاريابي قلمداد كرد: "اين شرايط طبيعي بازار است که گاهي تعدادي نفت‌کش روي آب داشته باشيم و موضوعي است که هرساله اتفاق مي‌افتد و تعجب مي‌کنم که چرا اکنون اين قدر تبليغات منفي در مورد اين نفت‌کش‌ها انجام مي‌شود."
وي روز گذشته نيز در اظهار نظري ديگر در پاسخ به اين سوال كه آيا كشورهاي ايران، عربستان و كويت تخفيف زيادي براي فروش نفت سنگين خود قائل شده‌اند؟ گفت: ما هم‌اكنون با قيمت‌هاي روز و بين‌المللي نفت سنگين‌مان را مي‌فروشيم.
همچنين مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت در درباره ميزان فروش نفت خام ايران گفت: در ماه جاري ميلادي فروش نفت خام ايران از مرز 2 ميليون و 500 هزار بشكه فراتر رفته و به همين علت با بازگشت پالايشگاه‌ها از دوره تعميرات ما بايد كمبود طرف‌هاي قرارداد فروش نفت خود را جبران كنيم.
غنيمي‌فرد معتقد است كه مشكلي از نظر فروش نفت خام موجود در نفتكشها وجود ندارد: " ما با تمام طرف‌هاي قرارداد مذاكره كرده‌ايم تا ميزان نفت خود را دريافت كنند و اين تركيبي از توليدات نفت خام سبك، شيرين، سنگين و ترش است و مشكلي از نظر فروش نفت خام موجود در نفتكشها نداريم، زيرا پالايشگاه‌ها از دوره تعميرات خود باز مي‌گردند و نياز آنها به خوراك افزايش مي‌يابد."
حال بدون توجه به اين فرضيه كه رسانه‌هاي خارجي هر از چندگاهي اقدام به شيطنت‌هاي خبري عليه ايران مي‌كنند، ولي آيا اجاره كردن نفت‌كش‌هاي عظيم براي ذخيره كردن نفت بيشتر درست در شرايطي كه نفت سنگين بنا به دلايلي كه عنوان شد، از مشتري پر و پا قرصي برخوردار نيست، نمي‌تواند موضوع ارزان‌فروشي آن يا همان اعمال تخفيف را به اذهان متبادر كند؟
انتهاي يام