مسؤول بخش فرهنگ در يونسكو ـ جونكو تانيكوچي ـ گفت: مهر اصالت به‌شكل مستقيم به كپي‌رايت صنايع دستي كمك نمي‌كند، بلكه در سطح بين‌المللي نشان مي‌دهد كه اين اثر در جهان برتري دارد.

به گزارش خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حسين هاتفي فارمد ـ معاون هنرهاي سنتي و صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ در نشست خبري صبح امروز (18 ارديبهشت‌ماه) كه براي اعلام داوري ايران درباره‌ي اعطاي مهر برتري صنايع دستي در سال 2008 ميلادي برپا شده بود، يادآوري كرد: سال گذشته براي شش اثر صنايع دستي ايران مهر اصالت دريافت شد و در سفر مشاور ارشد يونسكو به ايران قرار شد كه داوري مهر اصالت امسال به ايران واگذار شود.

در اين نشست، مدير دفتر منطقه‌يي يونسكو در ايران با بيان اين‌كه نام اين برنامه مهر اصالت براي صنايع دستي است و يكي از برنامه‌هاي دفتر يونسكو محسوب مي‌شود، گفت: هدف اصلي اين برنامه تشويق تمام هنرمنداني است كه در بخش فرهنگ و صنايع دستي فعاليت‌ مي‌كنند و اين برنامه كمك مي‌كند، فرهنگ‌ها و تكنولوژي‌هاي مختلف در توليد صنايع دستي ادامه يابند و هنرمندان تشويق شوند.

چون لي هان ادامه داد: تشويق و ترويج هنرمندان براي توليد با كيفيت صنايع دستي در جهان يكي ديگر از اهداف اين برنامه است و تأكيد آن فقط بر مصالح و روش كار سنتي نيست، بلكه نوآوري بخش مهمي از اين كار محسوب مي‌شود.

وي اظهار داشت: يونسكو برنامه‌ي ميراث جهاني دارد كه در قالب آن، مكان‌هايي مانند تخت جمشيد ـ پارسه ـ به ثبت جهاني مي‌رسند، اما بخش فرهنگي فقط ميراث ملموس نيست، بلكه ميراث‌ معنوي وجود دارد كه مهر اصالت به اين ميراث معنوي تعلق مي‌گيرد.

مدير دفتر منطقه‌يي يونسكو در ايران بيان كرد: بخش ملموس ميراث، همان است كه مي‌توان لمس و احساس كرد و از گذشتگان منتقل شده است و هنرمند با به‌كارگيري ارزش‌هاي معنوي، آن‌را به تصوير مي‌كشد. براي يونسكو اين ارزش‌هاي معنوي اهميت دارند و از طريق برنامه‌ي‌ مهر اصالت تلاش مي‌شود، اين ارزش‌ها حفظ شوند.

وي با بيان اين‌كه داوري منطقه‌يي مهر اصالت پنجم تا هفتم اكتبر برابر با 14 تا 16 مهرماه در ايران برگزار مي‌شود، گفت: برنامه‌ي مهر اصالت از سال 2004 ميلادي آغاز شده است و ايران براي نخستين‌بار در سال 2007 ميلادي در اين برنامه شركت و 19 اثر را معرفي كرد كه شش اثر از اين ميان، مهر اصالت گرفتند و براي ايران، موفقيت چشمگيري محسوب مي‌شود.

هان ادامه داد: امسال كه ايران ميزبان اين برنامه است، فرصت خوبي دارد كه صنايع دستي خود را معرفي و تجربه‌هاي صنايع دستي كشورهاي ديگر را دريافت كند. در اين برنامه مي‌توان بررسي كرد كه چگونه تجربه‌ي صنايع دستي ايران و ديگر كشورها به‌ يكديگر منتقل شوند.

به‌گفته‌ي او، تاكنون تأييد شده است كه ايران ميزبان داوري مهر اصالت صنايع دستي در سال 2008 باشد، اما كشورهاي آسياي ميانه و افغانستان نيز در اين مسابقه شركت مي‌كنند.

مدير دفتر منطقه‌يي يونسكو در ايران درباره‌ي نحوه‌ي داوري و معيارهاي اعطاي مهر اصالت به صنايع دستي، اظهار كرد: مهر اصالت براساس سند يونسكو در اين‌باره و معيارهاي تعيين‌شده مانند كيفيت، اصالت، قابل فروش بودن، نوآوري، آشتي‌پذيري با طبيعت و رعايت حقوق انساني كارگران توليدي اعطا مي‌شود.

در ادامه‌ي اين نشست جونكو تانيكوچي ـ مسؤول فرهنگ در يونسكو و مسؤول مهر برتري ـ درباره‌ي نقش مهر اصالت در حمايت از ميراث‌ معنوي، گفت: در ايران هشت ميراث جهاني وجود دارند كه حفاظت از اين ميراث نخست در مسؤوليت دولت ايران است كه درباره‌ي مهر اصالت فعاليت‌هاي مربوط به ظرفيت‌سازي و كمك به توليد‌كنندگان را بايد انجام دهد.

وي ادامه داد: دولت ايران مسؤوليت نهايي، حفاظت و كمك به اين هنر و صنعت را برعهده دارد و مسؤوليت آن با سازمان ميراث فرهنگي‌، صنايع دستي و گردشگري و بخصوص معاونت صنايع دستي است كه به توليد‌كنندگان در بازاريابي، كپي‌رايت و توليد كمك كند. يونسكو نيز از‌ ميراث معنوي مانند ميراث فرهنگي ملموس حمايت مي‌كند و اين فرصت را براي سازمان و توليد‌كنندگان ايجاد مي‌كند كه ظرفيت‌سازي كنند و حمايت شوند.

او با اشاره به شصتمين سال عضويت ايران در يونسكو، اظهار كرد: سه فعاليت براي ظرفيت‌سازي درنظر گرفته شده‌اند كه نخست، نشست‌هايي براي هنرمندان و توليد‌كنندگان ماه آينده با همكاري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري برگزار مي‌شود و درباره‌ي مهر اصالت، در اين نشست بيشتر توضيح داده مي‌شود. همچنين در كنار اين نشست‌ها، دست‌اندركاران صنايع دستي با يكديگر تبادل نظر مي‌كنند كه چگونه ايران همكاري خود را در صنايع دستي در سطح منطقه‌يي گسترش دهد. آموزش داوري براي داوران ايراني در سطح ملي و بين‌المللي نيز سومين فعاليت درنظر گرفته‌شده است.

به‌گفته‌ي او، مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري درنظر دارند، در كنار برنامه‌ي مهر اصالت بين‌المللي اين برنامه را در سطح ملي برگزار كنند تا آثار در داخل نيز داوري شوند.

مسؤول بخش فرهنگ در يونسكو در پاسخ به اين پرسش كه آيا مهر اصالت به توليد‌كنندگان عمده نيز تعلق مي‌گيرد، بيان كرد: سال گذشته، شش مهر اصالت به صنايع دستي ايران داده شدند كه فكر مي‌كنم، آن شش نفر از اشخاص حقيقي بودند؛ اما اگر گروهي در توليد اثر همكاري داشته باشند، مهر به آن گروه داده مي‌شود.

معاون هنرهاي سنتي و صنايع دستي نيز در ادامه‌ي نشست، توضيح داد: شيوه‌ي توليد، مواد به‌كار گرفته‌شده، هزينه و كاربرد اثر براي داوري مهم است. براي نمونه، يك‌صد نفر خاتم‌كار براي خاتم خود مهر اصالت مي‌توانند بگيرند، چون هركدام مهر جداگانه‌اي دارند.

در ادامه، مسؤول بخش فرهنگ در يونسكو درباره‌ي چگونگي اعطاي مهر اصالت به آثار مشابه ارايه‌شده از كشورهاي مختلف و ارزيابي اصالت تاريخي اين آثار، اظهار داشت: تعيين اصالت فرهنگي و اعطاي مهر اصالت براساس سند مبناي آن كه در يونسكو وجود دارد، صورت مي‌گيرد. صنايع دستي، ميراث زنده‌اي است و امكان دارد، تمدني آن‌را بگيرد و به شيوه‌ي خود توليد كند. بنابراين خيلي سخت مي‌توان گفت كه اين اثر به آن منطقه متعلق است. در اين‌باره نمي‌توان قضاوت كرد، چون صنايع دستي هنر است و راحت جابه‌جا مي‌شود.

مدير دفتر منطقه‌يي يونسكو در تهران نيز در اين‌باره توضيح داد: فرم‌هاي معرفي اثر به يونسكو خيلي دقيق طراحي شده‌اند و درباره‌ي طراحي، اصالت، مراحل توليد و ايده‌ي آن، پرسش‌هايي مطرح مي‌شوند كه پاسخ آن‌ها به داوري كمك مي‌كند.

مسؤول بخش فرهنگ در يونسكو در پاسخ به اين پرسش خبرنگار ايسنا كه آيا مهر اصالت به كپي‌رايت صنايع دستي كمك مي‌كند يا فقط مهر اصالت؟ گفت: اين مهر در ايران به نام مهر اصالت شناخته شده و شايد ترجمه‌ي آن در ايران صحيح نباشد، چون اين مهر، نشانه‌ي برتري و كيفيت اثر است.

وي افزود: مسأله‌ي كپي‌رايت صنايع دستي موضوع پيچيده‌اي است كه سازمان كپي‌رايت و يونسكو بسيار به آن پرداخته و مذاكراه كرده‌اند. مهر برتري مستقيما به كپي‌رايت صنايع دستي كمك نمي‌كند، بلكه در سطح بين‌المللي نشان مي‌دهد كه اين اثر در جهان برتري دارد، چون در واقع، نشانه‌ي برتري بين‌المللي است و به رفع مشكلاتي كه در صنايع دستي وجود دارد، كمك مي‌كند.

تانيكوچي ادامه داد: كنوانسيوني براي حفاظت از ميراث معنوي در يونسكو در سال 2003 ميلادي تشكيل شد كه ايران جزو آن است. اين كنوانسيون كمك مي‌كند كه ميراث معنوي ثبت شود؛ ولي هنوز هيچ راهنما و معياري براي ثبت ميراث معنوي تهيه نشده است. اين مهر به اين معني نيست كه ميراث معنوي در سطح بين‌المللي به ثبت مي‌رسد، اما به ثبت تكنيك‌هاي آن و شناخته شدن اين ميراث‌ كمك مي‌كند و موجب مي‌شود، در آينده به ثبت برسند؛ اما اكنون هيچ معياري براي ثبت بين‌المللي تهيه نشده است.

مدير دفتر منطقه‌يي يونسكو در ايران درباره‌ي اعتبار مهر برتري، گفت: اعتبار اين مهر اكنون يك‌ساله است؛ اما صحبت شده كه مهر برتري چهار سال اعتبار داشته باشد و تمديد آن بدون هيچ‌گونه هزينه‌اي است، فقط شرط تمديد اعتبار اين است كه اثر همچنان توليد شود.

هان متذكر شد: تا سال گذشته، داوري منطقه‌يي هر سال انجام مي‌شد، اما از اين پس داوري هر دوسال يك‌بار برگزار مي‌شود. بنابراين هنرمندان بايد تلاش كنند تا اين فرصت را از دست ندهند.

همچنين هاتفي در ادامه‌ي اين نشست درباره‌ي نمايشگاه صنايع دستي تبريز كه به مناسبت روز جهاني صنايع دستي 20 خرداد برگزار مي‌شود، توضيح‌هايي داد و گفت: نمايشگاه در سه بخش كارگاه توليد زنده، فروش و ارايه‌ي صنايع دستي برتر برپا مي‌شود. در كنار آن، آموزش‌هايي براي هنرمندان داده مي‌شوند تا با مهر برتري آشنا شوند.

معاون هنرهاي سنتي و صنايع دستي اظهار كرد: تلاش مي‌شود، در كشور مسابقه‌ي برتري يا اصالت صنايع دستي نيز در سطح ملي برگزار شود. همچنين بايد تلاش كنيم، روز ملي صنايع دستي را در تقويم ثبت كنيم، چون تاكنون فقط هم‌زمان با روز جهاني صنايع دستي گرامي داشته شده است. در روز ملي صنايع دستي، مسابقه‌ي برتري را مي‌توان برگزار كرد.

انتهاي پيام