دومين اجلاس روساي جمهور پنج کشور ساحلي درياي خزر صبح روز سه‌شنبه با حضور سران اين كشورها در سعدآباد تهران آغاز شد.
به گزارش خبرنگار سياسي - خارجي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ولاديمير پوتين، رييس جمهور روسيه آخرين رييس جمهور از سران كشورهاي ساحلي درياي خزر بود كه وارد تهران شد.
وي كه علي‌رغم جنجال سازي‌هاي رسانه‌هاي غربي و تلاش آمريكا براي لغو سفرش به تهران،در راس هياتي بلندپايه از جمله سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه، سرگئي کرينکو، رييس آژانس فدرال انرژي اتمي روسيه "روس اتم" و پري خوردكو، مسوول روابط سياسي خارجي روسيه براي شركت در اين اجلاس يك‌روزه به ايران سفر كرد، در فرودگاه مهرآباد مورد استقبال برخي مسوولان كشورمان از منوچهر متكي، وزير امور خارجه كشورمان و همچنين سفير روسيه در ايران، معاون و رييس شركت اتم استري اكسپرت روسيه در ايران و رييس امور بازرگاني روسيه در ايران قرار گرفت.
در نشست سران كشورهاي حاشيه درياي خز، سران كشورهاي ايران، قزاقستان، تركمنستان، آذربايجان و روسيه حضور دارند.
دومين اجلاس سران كشورهاي حاشيه درياي خزر با سخنراني دكتر محمود احمدي‌نژاد، رييس جمهور اسلامي ايران، آغاز به كار كرد.
رييس جمهور در مراسم افتتاحيه اجلاس سران كشورهاي ساحلي درياي خزر، با بيان اينكه درياي خزر از ظرفيت‌هاي بالايي براي گسترش همكاري بين همسايگان خود بهره مند است، تاكيد كرد: توسعه همكاري كشورهاي ساحلي به نفع صلح و امنيت اين دريا، منطقه و در جهت منافع ملتهاي ماست.
به گزارش ايسنا، متن كامل سخنان دكتر محمود احمدي نژاد در مراسم افتتاحيه اجلاس سران كشورهاي ساحلي درياي خزر به اين شرح است:
«بسم‌الله الرّحمن الرّحيم
اللهم عجل لوليك الفرج و العافيه و النصر واجعلنا من خير انصاره و اعوانه والمستشهدين بين يديه
عاليجنابان،
رؤساي محترم جمهور كشورهاي ساحلي درياي خزر!
تشريف فرمايي شما به جمهوري اسلامي ايران را خوش آمد گفته و حضورتان را در اجلاس سران كشورهاي ساحلي خزر گرامي مي‌دارم. ايران خانه دوم همه شماست و اين حضور نشاني از همبستگي، دوستي و حسن همجواري ميان مجموعه دولتها و ملتهاي ماست. مستحضريد كه بيش از پنج سال از اولين اجلاس سران كشورهاي ساحلي در عشق‌آباد سپري شده است و در اين مدت دو تن از روساي جمهوري به ديار باقي شتافته‌اند. ياد اين دو همكار فقيد آقاي حيدر علي‌اف، رييس‌جمهور سابق آذربايجان و آقاي صفر مراد نيازوف، رييس‌جمهور سابق تركمنستان را گرامي مي‌داريم.
عاليجنابان!
كشورهاي حاشيه خزر با اتكا به سابقه تمدني و فرهنگي و علائق مشترك خود از طريق درياي زلال خزر كه همواره منبع و منشا حيات در اين منطقه بوده است با هم گره خورده‌اند. اين همبستگي به پاكي و وسعت و عمق اين درياي بي نظير و از جلوه هاي ثبات، صلح، امنيت و حيات اين كشورهاست.
در فاصله بين دو اجلاس، تفاهم و اشتراك نظر بين كشورهاي ساحلي روز به روز بيشتر شده و دولتها به سمت همگرايي و تجانس در سياست‌ها پيش رفته‌اند.
در طول اين سال‌ها، ملت هاي ساحلي كه تنها صاحبان واقعي درياي خزر هستند، منتظر به ثمر نشستن گفت‌وگوهاي جاري بين دولت‌هاي خود در خصوص وضعيت حقوقي بزرگ‌ترين درياچه جهان بوده‌اند. بايد اعلام كنم كه مذاكرات در اين باره به صورت كاملا جدي و تخصصي در حال پيگيري و جو عمومي حاكم بر آن، جو تفاهم و همكاري است. در اين مذاكرات، در بسياري موارد، توافق نهايي حاصل شده و در عين حال برخي از ابعاد مهم حقوق و تكاليف كشورهاي ساحلي در قبال درياي خزر در دست مذاكره است.
در نتيجه جديت و عزم كشورها در حال حاضر زبان و فهم مشتركي در گفتگوها پديدار شده كه ما را به آينده و نتيجه آن بيش از پيش خوش‌بين مي‌كند.
در جريان بودن مذاكرات به معناي عدم وجود هرگونه ترتيبات حقوقي در اين دريا نيست. به عنوان مثال آزادي كشتيراني تجاري كشورهاي ساحلي، منع تردد كشتي با پرچم كشورهاي غيرساحلي و ايجاد كمربند انحصاري شيلاتي، هم‌اكنون نيز با توافق كليه كشورهاي ساحلي در حال اعمال است.
با پيشرفت مذاكرات در خصوص مسايل حقوقي، نياز به بحث پيرامون ابعاد ديگري از مسايل درياي خزر به تدريج خود را نمايان ساخته است كه به برخي از آنها اشاره مي كنم:
1- در بعد اقتصادي درياي خزر از ظرفيت‌هاي بالايي براي گسترش همكاري بين همسايگان خود بهره مند است. پنج كشور ساحلي داراي حدود 250 ميليون نفر جمعيت و منابع متنوع و فراواني هستند كه امكان افزايش سطح همكاري بين آنان را به ميزان بسيار بيشتر از حد كنوني فراهم مي‌كند. پيشنهاد جمهوري اسلامي ايران، تعريف و ايجاد يك ساختار با اهداف اقتصادي به منظور تسهيل و تقويت همكاريهاي تجاري ـ اقتصادي بين كشورهاي ساحلي است. قرار گرفتن درياي خزر در مسير كريدور مهم ترانزيتي شمال ـ جنوب بستر مناسبي براي گسترش همكاريها است.
2- ضرورت همكاري جمعي كشورهاي ساحلي در تثبيت و حفظ امنيت و ثبات در اين دريا، اكنون كاملا بارز است. اين همكاري كه هدف از آن جلوگيري از رقابت‌هاي نظامي در دريا و مقابله با بيگانگان و در عين حال توجه به مسائلي چون مبارزه با جرايم سازمان يافته خواهد بود، نيازمند ايجاد نوعي سازمان منطقه‌اي در آينده نزديك است. تلاش‌هايي در خصوص ايجاد اين ترتيبات دسته‌جمعي آغاز شده است كه اميدواريم به زودي شاهد به بار نشستن اين تلاش ها باشيم.
تمامي كشورهاي ساحلي درياي خزر بر اين نكته اساسي هم‌عقيده‌اند كه مسايل اين دريا بايد صرفا توسط كشورهاي همسايه آن حل و فصل شود. درياي خزر يك درياي بسته و متعلق به كشورهاي ساحلي است؛ لذا فقط كشتي‌ها و نيروهاي نظامي اين كشورها بايد حق حضور داشته باشند.
3- كشورهاي ساحلي خزر مهد تمدن‌هاي بشري هستند. مردمان ما هزاران سال در صلح و آرامش با هم زندگي كرده و تبادلات فرهنگي داشته‌اند. قدمت، تنوع و اشتراكات فرهنگي از سرمايه هاي معنوي و مهم مردم اين مناطق است. پيشنهاد مي نمايم ؛ تعاملات و تبادلات فرهنگي، ادبي، هنري و گردشگري بين كشورهاي ساحلي افزايش يابد. رفت و آمدهاي گسترده بين ملتها و علما و هنرمندان اين منطقه به تقويت صلح و ثبات و دوستي كمك خواهد كرد.
4- با توجه به ذخاير گسترده انرژي و امكانات و سيع و متنوع انتقال آن در كشورهاي ساحلي ، همكاري همه جانبه در استخراج و انتقال انرژي از كوتاهترين و اقتصادي ترين و همراه ترين مسير با محيط زيست به نفع همه كشورهاي حاشيه خزر است .
5- خوشبختانه كشورهاي ساحلي درياي خزر با تصويب كنوانسيون حفاظت محيط زيست اين دريا تحت عنوان «كنوانسيون تهران» ، نشان دادند كه حفظ محيط زيست را به عنوان يك عامل مهم در فعاليت‌هاي خود در درياي خزر مدنظر دارند . اين كنوانسيون، در صورتي كه در آينده‌اي نزديك از بازوهاي اجرايي يعني پروتكل‌هاي الحاقي ، برخوردار شده و ترتيبات نهادي آن در اسرع وقت نهايي گردد، مي تواند نقش مهمي در بهبود وضعيت شكنندة محيط زيست اين دريا و محافظت از تنوع جانوري و گياهي آن داشته باشد.
حضار محترم!
درياي با شكوه خزر و منافع آن همواره براي كشورهاي ساحلي مهم بوده و خواهد بود. تعداد جلسات برگزار شده در سطوح مختلف بين نمايندگان پنج كشور ظرف چند سال گذشته، مؤيد اين مدعاست. اين تعاملات، عامل مهمّي در تقويت حسن همجواري و دوستي بين كشورهاي ماست. پيشنهاد مي‌كنم اجلاس سران كشورهاي ساحلي درياي خزر و نيز اجلاس وزراي امور خارجه اين كشورها از اين پس به صورت مرتب و با زمان‌بندي از پيش تعيين شده برگزار شود.
توسعه همكاري كشورهاي ساحلي به نفع صلح و امنيت اين دريا و منطقه و در جهت منافع ملتهاي ماست. به عنوان ميزبان اين اجلاس بار ديگر از حضور و همكاريهاي سازنده شما در برپايي اين نشست تشكر مي‌كنم و اميدوارم اين نشست بتواند در دستيابي به اهداف خود كه همانا تعميق روابط دوستانه ، افزايش همه جانبه همكاريها و نزديكتر كردن مواضع و ديدگاههاي دولتها و ملتهاي ما است، موفق باشد.
والسلام عليكم ورحمه الله و بركاته »
رييس جمهور روسيه نيز در سخنان خود تاكيد:«تأمين حسن همجواري از جمله اولويت‌هاي سياست خارجي روسيه است كه مي‌تواند كشورهاي همجوار خزر را قدرتمند كند.»
به گزارش ايسنا، ولاديمير پوتين، رييس جمهور روسيه كه در دومين اجلاس سران كشورهاي حاشيه‌ي درياي خزر در تهران سخن مي‌گفت، گفت‌وگو را بهترين راه براي حل مسائل فيمابين كشورهاي ساحلي دانست و گفت:« امروز بهترين راه ديالوگ و گفت‌وگو براي حل مسائل است و برگزاري اين اجلاس حكايت از مداوم بودن گفت‌وگوهاي چندجانبه و با حضور وزراي خارجه است.»
پوتين ادامه گفت‌وگوها را باعث بررسي بهتر مسائل دانست و اظهار داشت:« اين‌گونه اجلاس‌ها راه را براي همكاريهاي متقابل باز مي‌كند. ضمن اينكه مي‌تواند همجواري را بين كشورها تأمين كند.»
رييس جمهور روسيه با تأكيد بر اينكه بايد آب‌هاي مشاع بين كشورها بيشتر باشد تصريح كرد: « هرچقدر مرزها كمتر و آب‌هاي مشترك بين پنج كشور بيشتر باشد بهتر است؛ چراكه همكاري و هماهنگي در مديريت ذخاير و بازسازي دريا در امورات مختلف اكولوژي را به دنبال دارد و به نفع همه‌ي ماست.»
وي همچنين اين مسأله را عاملي براي رشد اقتصادي مثبت در ميان كشورهاي حاشيه‌ي درياي خزر توصيف كرد.
پوتين ادامه داد:« در مورد بستر و زيربستر دريا نيز بايد محدوديت‌ها برطرف شود همانگونه كه اين محدوديت براساس توافقات انجام گرفته در خزر شمالي وجود ندارد و خزر جنوبي نيز بايد از اين مسأله درس بگيرد.»
به گزارش ايسنا، رييس جمهور روسيه با بيان اينكه براي استفاده از ذخاير نبايد منتظر كنوانسيون خزر باشيم بلكه بايد براساس تجربيات گذشته و افرادي كه در گذشته از اين منابع استفاده مي‌كردند عمل كنيم، گفت: « قابليت‌هاي اين دريا بسيار منحصر به فرد است و بسياري از مسائل اقتصادي را پاسخگوست، اما امروز مهم است كه بحث كشتيراني در مناطق ملي مورد بحث قرار گيرد و اين‌ها جز با گفت‌وگو حل نمي‌شود و هرگونه توسل به زور پاسخ منفي در پي دارد.»
پوتين در ادامه با اشاره به عدم حضور بيگانگان در منطقه‌ي خزر، خاطرنشان كرد:« آن‌چه كه براي كشورهاي ساحلي مهم است، اين است كه خاك خود را در اين دريا به كشورهاي بيگانه ندهند و لذا رعايت اين اصول مي‌تواند جو اعتمادسازي بسازد كه بتوانيم تمام مسائل را حل و فصل كنيم.»
وي تقويت اين اصول را نه تنها براي امروز بلكه براي سال‌هاي آينده نيز مهم دانست كه مي‌تواند از امروز پايه‌ريزي شود.
وي خاطرنشان كرد:« همانطور كه قبل از تصويب كنوانسيون از نورم پيش‌بيني‌شده پيروي مي‌كنيم پس از تصويب نيز بايد اين مسأله ادامه يابد.»
رييس جمهور روسيه سپس بحث اولويت‌هاي همكاري در اين دريا را مورد بحث قرار داد و گفت:« آن‌چه كه مربوط به اولويت‌هاي همكاري است بحث كشتيراني و حفاظت از مناطق نفت و گاز و نيز مبارزه با تروريسم جهاني است كه همكاري در زمينه‌ي آنها مي‌تواند جو اعتماد را بين كشورها بوجود آورد.
پوتين تأكيد كرد:« بايد تدابيري در اين زمينه اتخاذ شود و روسيه پيشنهاد تشكيل نيروهاي واكنش سريع در اين دريا به نام گاسفور را مطرح مي‌كند كه همانند ديگر درياها در اين دريا نيز فعال باشد.
رييس جمهور روسيه پيشرفت كريدور شمال ـ جنوب را ابتكار خوبي توصيف كرد كه بايد گسترش يابد چراكه افزايش قدرت بالقوه‌ي كشورها و دادن دورنماي خوب از آينده‌ي تجارت بين آنها را به دنبال دارد.
وي ادامه داد:« خزر مي‌تواند به شكل يكي از مراكز مهم صادرات نفت و گاز تبديل شود كه در اين ميان بايد كاهش رشد ماهي‌هاي استروژن را مدنظر قرار دهيم كه نشان‌دهنده‌ي يك موقعيت حساس در اين درياست.»
پوتين ابراز عقيده كرد:« بايد تحكيم روابط بين نفت و گاز و اكولوژي در اين دريا مدنظر قرار گيرد و در بحث اجراي پروژه‌ها خسارت‌هاي اكولوژيك مدنظر قرار گيرد و بر اين اساس تصميم‌گيري شود.»
به گفته‌ي وي از زمان برگزاري اجلاس عشق‌آباد كه اجلاس اول سران كشورهاي حاشيه‌ي خزر بوده مشورت‌هاي زيادي بين كشورها صورت گرفته كه امروز نيز بايد ادامه يابد و بحث رژيم حقوقي، كشتيراني، ماهي‌گيري و حفظ محيط زيست مورد بررسي و تصميم‌گيري قرار گيرد و حق همه در اين دريا احقاق شود.
رييس جمهور تركمنستان نيز در سخنان خود اظهار داشت:« تركمنستان با انجام اقدامات يك جانبه بر درياي خزر مخالف و معتقد است كه بايد بين كشورهاي ساحلي درياي خزر همكاري ها در جهت بهره برداري از منابعي كه در اين دريا است گسترش پيدا كند.»
به گزارش ايسنا، بردي محمداف، رييس جمهور تركمنستان در نشست سران كشورهاي حاشيه درياي خزر در تهران با ابراز خرسندي از حضور در اين اجلاس و برگزاري اين اجلاس در تهران اظهار اميدواري كرد كه اين اجلاس بتواند تاثيرات مهمي را در ارتباط با درياي خزر و گسترش همكاري بين كشورهاي حاشيه درياي خزر ايجاد كند.
رييس جمهور تركمنستان با بيان اين كه اولين اجلاس كشورهاي ساحلي درياي خزر در عشق آباد تركمنستان برگزار شد و آن اجلاس پايه نويني در ارتباط با مسايل حقوقي و سياسي درياي خزر بود گفت:« در حال حاضر تفاهمات خوبي بين كشورهاي ساحلي درياي خزر ايجاد شده ولي هنوز يك سري مسايل مانده است كه در مورد اين مسايل بايد كشورها با يكديگر گفت‌وگو كنند.»
وي اظهار اميدواري كرد كه كشورهاي ساحلي درياي خزر در پي مذاكراتي كه انجام مي‌دهند بتوانند در زمينه‌هاي مختلف در ارتباط با درياي خزر از جمله كشتيراني، توريسم و استفاده درست از منافع اين دريا به نتايج خوب و مثبتي برسند.
وي افزود:« البته براي رسيدن به اين توافقات بايد كشورهاي ساحلي درياي خزر انعطاف هاي لازم را از خود نشان دهند.»
وي هم چنين پيشنهاد كرد:« براي ايجاد تحرك بيشتر در اين زمينه مناسب است كه مذاكرات و ملاقات آتي وزراي خارجه كشورهاي ساحلي درياي خزر به صورت منظم برگزار شود؛ يعني حداقل يكبار در سال.»
وي با بيان اين كه تركمنستان در ارتباط با درياي خزر در چارچوب مسايل حقوقي و بين المللي حركت مي كند گفت:« براي تركمنستان عملكرد يك جانبه در درياي خزر قابل قبول نيست. از جمله بحث اكتشاف و بهره برداري از انرژي موجود در مناطق بحث برانگيز در اين دريا.»
وي گفت:« در بحث همكاريها در درياي خزر بايد به اصل رعايت منافع ملت ها و حقوق بين الملل توجه شود.»
وي گفت:« در درياي خزر زمينه‌اي براي تقابل وجود ندارد.»
وي همچنين از پيش نويس اعلاميه اجلاس تهران استقبال و حمايت كرد و گفت:« به نظر من اين پيش نويس مي‌تواند سند مهمي در ادامه روند مذاكرات و توافقات آتي در درياي خزر باشد.»
وي هم چنين در پايان اظهار داشت:« تركمنستان در آينده به صورت فعال با رعايت معيارهاي بين المللي و همكاري با كشورهاي ساحلي درياي خزر در ارتباط با بهره برداري از منافع درياي خزر گام برخواهد داشت.»
رييس جمهور قزاقستان نيز در سخنان خود با اشاره به اينكه توافقات ايران و شوروي سابق در مورد درياي خزر به تاريخ پيوسته است، خاطرنشان كرد:« بايد براساس توافقات پنج‌جانبه در مورد رژيم حقوقي و فعاليت كشورها در درياي خزر تصميم‌گيري شود.»
به گزارش ايسنا، نور سلطان نظربايف، رييس جمهور قزاقستان با اشاره به اجلاس آوريل 2002 كه اولين اجلاس سران در عشق‌آباد تركمنستان بوده است، گفت:« در آن زمان گامي كه برداشته شد براي توسعه‌ي همكاريها بسيار مناسب بود و ما توانستيم مسائل مختلفي را در اين ارتباط با هم حل كنيم.»
وي افزود:« در عرض اين مدت گام‌هاي مهمي برداشته شده و مرحله‌ي جديدي براي توسعه‌ي اين گام‌ها و پيشرفت آنها ايجاد شده است.»
وي با تأكيد بر اينكه بايد مناطق مشخصي براي همكاريهاي مؤثر در اين دريا مدنظر قرار گيرد، گفت: « شالوده‌ي اين همكاريها را بايد تهيه و تلاش‌مان را براي ادامه‌ي روند مذاكرات بيشتر كنيم كه در اين راستا بايد كنوانسيون درياي خزر هرچه سريع‌تر تصويب شود تا همكاري بين كشورهاي ساحلي بيش از پيش صورت گيرد.»
به اعتقاد وي، بايد بحث آب‌هاي ساحلي به عرض 12 مايل و پهنه‌ي آبي مشترك مورد بحث قرار گيرد و رژيم حقوقي در اين دريا مشخص شود.
وي افزود:« مرزهاي سرزميني بايد در صلاحيت‌هاي ملي مورد بحث باشد و مسائل ماهي‌گيري و ديگر مسائل مترتب با كشورها در اين نواحي مورد بحث باشد اما مي‌توان در پهنه‌ي آزاد براي تعيين سهميه‌ها تاريخ جديدي ارائه داد.»
نظربايف حل مسائل بيولوژيكي و نيز امضاي موافقت‌نامه‌ي پنج‌جانبه براي تعيين سهميه‌ي تاس‌ماهيان و استروژن را مورد تأكيد قرار داد و تعيين سهميه‌ي فعلي را مورد قبول ندانست.
رييس جمهور قزاقستان با رد توافقات ايران و شوروي در گذشته، گفت:« اين توافقات به تاريخ پيوسته است و لذا بايد در مورد بستر و زيربستر از تجربيات ما با روسيه و آذربايجان كه به تفاهمات خوبي دست يافته‌ايم پيروي شود.»
وي ادامه داد:« براي ما آزادي ترانزيت، بحث مهمي است كه بايد در كنوانسيون جاي گيرد و در كنار آن بايد بحث‌هاي لوله‌گذاري و كابل‌گذاري نيز مدنظر باشد.»
وي اتخاذ تدابيري در كنوانسيون جامع خزر براي استخراج و بهره‌برداري از منابع انرژي در بستر و زيربستر را مهم دانست.
نظربايف تأمين منافع استراتژيكي همه‌ي كشورها در خزر را منوط به ديدگاههاي مشترك دانست و در عين‌حال گفت:« قزاقستان از سياست حسن همجواري تبعيت مي‌كند و بيانيه‌ي نهايي اجلاس را به عنوان عاملي براي تأمين صلح و ثبات منطقه مي‌داند.»
وي يادآور شد: « مكانيزم پنج‌جانبه براي حل مسائل مي‌تواند كارايي بيشتري داشته باشد و ما براي حل مناقشات نظامي پيشنهاد مي‌كنيم فعاليت‌هاي نظامي محدود به حيطه‌هاي مرزي شود.»
به گفته‌ي وي مذاكرات تهران نشان‌دهنده‌ي عزم پنج طرف براي همكاريهاي بيشتر است كه مي‌تواند با كنوانسيون‌هاي بعدي زمينه را براي شكوفايي همكاريهاي چندجانبه فراهم كند.
وي گفت:« بايد مساعي خود را در اين زمينه به طور تمام و كمال به نفع ملت‌هاي‌مان به كار گيريم.»
رييس جمهور آذربايجان نيز در سخنان خود با تاكيد بر اهميت روزافزون درياي خزر، تصريح كرد:« بايد براي تامين صلح و امنيت خزر تفاهمات خود را مستحكم‌تر كنيم.»
به گزارش ايسنا، الهام علي‌اف، رييس جمهور آذربايجان كه در دومين اجلاس سران كشورهاي حاشيه‌ي درياي خزر سخن مي‌گفت اين اجلاس را حادثه‌ي مهمي توصيف كرد كه در كنار اجلاس عشق‌آباد مي‌تواند زمينه‌هاي تفاهم بين پنج كشور ساحلي را فراهم كند.
وي افزود:« هم‌اكنون زمينه‌هاي اين تفاهم وجود دارد و گفت‌وگوهاي تهران مي‌تواند حل مسائل مهم را براي ما به ارمغان آورد.»
به اعتقاد وي، بايد روابط دولت‌هاي حاشيه‌ي درياي خزر در بحث اكولوژي و مباحث زيست محيطي تحكيم شود چرا كه درياي خزر روز به روز بيشتر اهميت مي‌يابد.
رييس جمهور آذربايجان، تاكيد كرد:« بر اين اساس بايد صلح و ثبات را در منطقه خزر مستحكم‌تر كرد و زمينه‌ي تفاهم را فراهم نمود.»
علي‌اف خاطر نشان كرد:« تعيين رژيم حقوقي درياي خزر نه تنها از لحاظ توسعه و شكوفايي كشورهاي منطقه و تحكيم روابط فيمابين دول مهم است بلكه از لحاظ حفظ ثروت‌هاي مختلف بيولوژيكي و محيط زيست نيز در اين دريا داراي اهميت مي‌باشد.»
رييس جمهور آذربايجان با اشاره به شروط عمده در برقراري صلح و امنيت در منطقه‌ي خزر، تصريح كرد: « حل و فصل مناقشات در چارچوب منشور سازمان ملل و مبتني بر اصول حاكميت ملي كشورها و تماميت ارضي حاصلي همچون مصونيت مرزهاي شناخته شده‌ي بين‌المللي را در پي دارد.»
وي افزود:« بي‌ترديد براي توسعه‌ي اين منطقه در آينده به دست آوردن تفاهم و توافق در راستاي تعيين رژيم حقوقي درياي خزر اعتماد متقابل و صلح و امنيت در منطقه‌ي خزر را هر چه بيشتر تحكيم خواهد نمود و در عين حال زمينه را براي همكاريهاي هر چه نزديكتر فراهم مي‌آورد.»
رييس جمهور آذربايجان در ادامه اصول توافق شده بين ايران و شوروي سابق را در بخش‌هاي مختلف اين دريا مورد بحث قرار داد و گفت:« بر اين اساس بهره‌برداري از درياي خزر از طريق تقسيم آن به بخش‌ها در تجربه‌ي قراردادي بين كشورهاي ساحلي به كار گرفته شد.»
علي‌اف بهره‌برداري نفت در آذربايجان را مربوط به سال 1949 اعلام كرد كه در سال‌هاي اخير كشورهاي ساحلي با ادامه‌ي روال شكل يافته بحث محيط زيست خزر را دچار مشكل كرده‌اند لذا بايد براي حفظ ويژگي درياي خزر تدابير كارسازي اتخاذ شود.
به گفته‌ي وي، مسائل مربوط به تعيين رژيم حقوقي درياي خزر قابل توجه آذربايجان است لذا آذربايجان به قراردادهاي تقسيم بهتر اين دريا بين جمهوري آذربايجان، قزاقستان و فدراسيون روسيه اهميت بالايي قائل است و اين موافقت‌نامه‌ها را در راه رسيدن به توافق كلي مهم ارزيابي مي‌كند.
رييس جمهور آذربايجان ادامه داد:« درياي خزر از گذشته درياي دوستي و همكاري بوده و استفاده از اين دريا فقط با مقاصد صلح‌آميز و بحث‌هاي نظامي نشدن و مشخص كردن اصول امنيتي در چارچوب رژيم حقوقي و نيز ايجاد امكان كشتيراني آزاد به كشورها مي‌تواند حائز اهميت باشد.»
وي تصريح كرد:« جمهوري آذربايجان ضمن تاكيد بر حفظ منابع بيولوژيكي و محيط زيستي درياي خزر طرفدار گسترش همكاريها در زمينه‌ي حل اين مسائل مي‌باشد و آمادگي خود را براي برقراري دبيرخانه‌ي كنوانسيون تعيين چارچوب حفظ محيط زيست دريايي درياي خزر در شهر باكو اعلام مي‌كند.»
رييس جمهور آذربايجان در خاتمه گفت:« جمهوري آذربايجان همسايه و طرف معتمدي بوده كه بارها اين را نشان داده است و توسعه و گسترش دائم روابط دوستي و همكاري با كشورهاي همسايه يكي از محورهاي اصلي سياست خارجي آن است و معتقديم بيانيه‌ي تهران مرحله‌ي عطف مهمي در راستاي توسعه‌ي هر چه بيشتر همكاري بين كشورهاي حاشيه‌ي درياي خزر و تامين صلح و ثبات در منطقه‌ي خزر را به دنبال دارد.»
با انجام سخنراني روساي جمهور ايران و روسيه، آذربايجان، تركمنستان و قزاقستان مراسم افتتاحيه دومين نشست سران كشورهاي حاشيه درياي خزر به اتمام رسيد.
به گزارش خبرنگار ايسنا بعد از اتمام سخنان رييس جمهور تركمنستان به عنوان آخرين رييس جمهور كه در اين اجلاس سخنراني كرد، رييس جمهور كه رياست جلسه را برعهده داشت گفت:« در اين نشست افتتاحيه روساي جمهور پنج كشور ساحلي درياي خزر ديدگاه هاي كلان خود را در ارتباط با اين دريا و مسايل مربوط به آن بيان كردند و من از همه شما عزيزان تشكر مي كنم.»
رييس جمهور گفت:« سران شركت كننده در اين اجلاس همه بر اهميت تقويت پايه هاي صلح، امنيت و همكاري سازنده در سواحل درياي خزر تاكيد كردند.»
وي گفت:« من از نمايندگان رسانه ها كه در اين اجلاس شركت كردند تشكر مي كنم و اكنون روساي جمهور شركت كننده در اين اجلاس عكس يادگاري خواهند گرفت و بعد از عكس يادگاري نيز نشست سران كشورهاي حاشيه درياي خزر با حضور كارشناسان و مسوولان كشورهاي ساحل درياي خزر در اين محل بدون حضور خبرنگاران برگزار مي شود.»
سپس روساي جمهور و وزراي خارجه‌ي شركت كننده در دومين اجلاس سران كشورهاي حاشيه‌ي درياي خزر بعد از مراسم افتتاحيه كه تمامي روساي جمهور به ايراد سخنراني پرداختند و رياست آن را دكتر محمود احمدي‌نژاد برعهده داشت و نيز پس از گرفتن عكس دسته‌جمعي وارد مذاكرات خصوصي يك ساعته شدند.
به گزارش خبرنگار ايسنا 300 خبرنگار و تصويربردار داخلي و بين‌المللي، دومين اجلاس سران کشورهاي حاشيه درياي خزر در تهران را پوشش مي‌دهند.
گفتني است اولين نشست سران کشورهاي ساحلي درياي خزر در ارديبهشت سال 81 در شهر عشق آباد پايتخت ترکمنستان برگزار شد.
انتهاي پيام