غلامحسين ابراهيمي ديناني گفت: مرز ميان عرفان و فلسفه مرز خيلي ضخيمي نيست؛ مرز بسيار نازكي است كه حتا گاهي برداشته مي‌شود. ابن ‌سينا فيلسوف عقلاني است و هيچ‌وقت حاضر نيست از مرز عقل بيرون برود. وقتي مي‌گوييم عارف است، اصلا به اين معنا نيست كه خلاف عقل سخن گفته است؛ ‌چون او عقل را توسعه داد. به گزارش بخش حكمت و فلسفه‌ي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين استاد فلسفه با بيان اين مطلب افزود: آن‌چه كه به‌عنوان حكمت مشرقي ابن‌ سينا مطرح شده است، توسط خود او طراحي و بيان شده و اين‌چنين نيست كه ديگران درباره‌ي او گفته باشند.‌ خود ابن سينا از يك حكمت مشرقي سخن گفته و ادعا كرده به آن حكمت دست يافته است، و اين مطلب را در مقدمه‌ي كتاب «منطق المشرقين» آورده است و اين ادعا را كرده كه من به‌نوعي ديگر از حكمت دست يافته‌ام، كه اين براي عامه‌ي مردم نيست و همان «حكمت مشرقي» نام دارد. اما گفته مي‌شود اين كتاب در حمله‌اي كه به خانه‌ي ايشان در اصفهان شد، از بين رفته است. ديناني در ادامه افزود: من باور ندارم كه ابن سينا در اواخر عمر به حكمت مشرقي توجه كرده باشد؛ بلكه باورم اين است كه از همان اوايل عمر و از جواني متوجه اين مسأله بوده، ولي به دلايلي آن‌ها را برملا نكرده است. او همچنين خاطرنشان كرد: ابن سينا در «نمط نهم اشارات» مطلبي را مطرح كرده كه درباره‌ي عرفان است و «في‌المقامات العارفين» نام دارد. همچنين رساله‌هاي مفرده مثل «حي ‌بن يقظان»، «سلامات و ابسال»، «رساله الطير» و امثال آن، همه‌ي جنبه شرقي دارند و مي‌توانيم آن‌ها را از نوع حكمت مشرقي بشناسيم. ابراهيمي ديناني در ادامه درباره‌ي‌ ارتباط ابن سينا و ارسطو متذكر شد: ابن سينا ارسطو را خوانده و از افكار او استفاده كرده بود؛ ولي حتا از ارسطو هم عبور كرده بود. آثاري كه از او در دست است، اين را نشان مي‌دهد كه درواقع ابن ‌سينا حرف‌هاي تازه‌تري به آراي ارسطو افزوده است. ضمن اين‌كه ابن سينا ذوق شرقي هم داشته است. ابراهيمي ديناني در ادامه‌ي گفت‌وگو با بنياد علمي و فرهنگي بوعلي سينا، به گفته‌هاي ساير انديشمندان درباره‌ي ابن سينا اشاره كرد و افزود: امام فخر رازي در جايي مي‌گويد، «هيچ‌كس تاكنون نتوانسته مطالب عرفان را به اين پاكيزگي و زيبايي بيان كند، كه ابن ‌سينا بيان كرده است». به علاوه شواهدي در دست است كه عارف بزرگ و قلندري مانند عين‌القضات همداني در جايي مقام ابن ‌سينا را بالاتر از ابوسعيد دانسته است؛ در حالي‌كه بدون ترديد، ابوسعيد ابوالخير يكي از بزرگ‌ترين عرفاي تاريخ فرهنگ ماست. او ادامه افزود: ابن سينا در «نمط نهم اشارات» مي‌گويد كسي كه عرفان را فقط براي عرفان بخواند،‌ مشرك است. اين حرف هم عرفان است، هم عقل. اما عده‌اي نمي‌خواهند ابن سينا را عارف بدانند و شايد اين حرف قدري براي شنوندگان نكره باشد. ولي به هر صورت ابن سينا از عرفان دور نيست و اين مطلبي است كه من مي‌گويم و ادعا دارم و اثبات مي‌كنم. ديناني در پايان تأكيد كرد: بيش از هزار سال است كه به گوش بسياري از مردم رسيده، هرچند عده‌اي آن را مي‌پذيرند؛ ولي اكثريت مي‌خواهند فقط او را فيلسوف بدانند. انتهاي پيام