اين‌كه امسال ايران هيچ اثري را براي ثبت در فهرست آثار جهاني ندارد، پس از سال‌ها وقفه‌اي كه دليل آن‌را شرايط بحراني و جنگي كشور عنوان مي‌شد، خسراني است كه به‌واقع هيچ‌گاه جبران نخواهد شد. دليل اين اتفاق در شرايطي كه كشور بحراني را در سطح كلان نداشت، به گفته‌ي برخي مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، ارايه‌ي ديرهنگام پرونده‌ي ثبت قره‌كليسا به يونسكو و تغيير و تحول‌هايي بود كه سال 1384 در سازمان رخ دادند و رد پرونده را در آن سال سبب شدند.
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: زماني كه يك اثر در فهرست ميراث جهاني به ثبت مي‌رسد، به اين معناست كه جهان اين اثر را در نوع خود بي‌نظير و منحصربه‌فرد دانسته و واجد شخصيت جهاني است.
اسفنديار رحيم‌مشايي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ادامه داد: در دنيا براي هر اثر از جهت‌هاي گوناگون، انحصاري وجود دارد و براي اين‌كه آن جوانب احراز شوند، بايد به پرسش‌هاي گوناگوني در اين زمينه پاسخ داده شود.
وي با يادآوري اين‌كه هرسال، يك سهميه براي هر كشور در يونسكو درنظر گرفته مي‌شود، افزود: زماني كه يك پرونده به‌عنوان نامزد ثبت در فهرست ميراث جهاني به يونسكو مي‌رود، كارهاي مطالعاتي و كارشناسي زيادي بايد روي آن انجام شوند كه كار بسيار جدي را مي‌طلبد، چون بايد مشخص شود كه آيا اين پرونده در حد ثبت جهاني است يا نه؟
او با اشاره به ثبت بيستون به‌عنوان يكي از 30 اثري كه سال گذشته در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيدند، بيان كرد: تا پيش از ثبت يك اثر، تعداد زيادي پرونده در فرآيندي توسط يونسكو رد مي‌شوند. چون با ورود به يونسكو ابتدا پرونده‌ها بايد از نظر صوري و شكلي بررسي شوند، تا چنان‌چه نقصي قابل رفع دارند، اعلام شود.
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري توضيح داد: هر كشوري با ارايه‌ي پيشنهاد ثبتي خود در سپتامبر (شهريور) به يونسكو، منتظر بررسي‌هاي نخستين و اعلام نواقص موجود در پرونده مي‌ماند، تا در فرصت پنج‌ماهه، اشكال‌هاي پرونده را رفع كند و براي بررسي مراحل نهايي در بهمن‌ماه دوباره به يونسكو بفرستد.
رحيم‌مشايي وضعيت پرونده‌ي قره‌كليسا را در مردادماه سال 1384 و زماني كه خود تازه به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري آمده بود، زياد مناسب ندانست و اظهار داشت: با آغاز كار در مردادماه و مدت زماني كه براي بررسي مسايل و آشنايي با محيط حدود يك‌ماه طول كشيد، ديگر نمي‌شد، پرونده را آماده كرد، چون اين كار دست كم يك‌سال زمان نياز داشت. جمع‌آوري اطلاعات، نقشه‌برداري‌ها و محاسبات مدت زمان طولاني را مي‌خواست، ولي ايران پنج‌ماه بيشتر فرصت نداشت.
او با اشاره به مشكلات زيادي كه بر سر راه فرستادن پرونده تا بهمن‌ماه وجود داشتند، گفت: شهريورماه هيچ چيزي قابل ارايه نبود؛ ولي با اصرار من تا زماني كه فرصت كار داشتيم، به بررسي و تكميل پرونده‌ي ايران مشغول شديم و يك روز پيش از آخرين مهلت، پرونده را به يونسكو فرستاديم.
وي با بيان اين‌كه يونسكو پس از بررسي پرونده، ناقص بودن آن‌را اعلام كرد، افزود: ما تمام تلاش خود را كرديم و اين پرونده بايد فرستاده مي‌شد، چون اگر اين كار انجام نمي‌شد، خيلي بد بود.
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تاكيد كرد: كشوري كه پرونده‌اي براي ثبت در فهرست ميراث جهاني نمي‌فرستد، به اين معناست كه هيچ اثري ندارد، درحالي‌كه ايران پر از آثاري است كه اصلا قابل مقايسه با ديگر كشورها نيستند و اگر سال 1384 پرونده‌اي براي ثبت اثر در فهرست ميراث جهاني فرستاده نمي‌شد، حيثيت ايران زير سوال مي‌رفت.
رحيم‌مشايي با اشاره به سخنان رييس پيشين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، گفت: مديريت پيشين بايد بخشي از مسؤوليت اين كار را برعهده مي‌گرفت، تا ما هم بخشي از آن‌را برعهده بگيريم. در واقع، اين پرونده، هيچ ربطي به دوره‌ي مديريت من در اين سازمان نداشت.
او درباره‌ي از دست دادن سهميه‌ي ايران براي ثبت يك اثر در فهرست ميراث جهاني، بيان كرد: هرچند امسال ايران سهميه‌ي خود را از دست داد، ولي سال گذشته با فرستادن پرونده‌ي كليساهاي تاريخي ايران، 12 مجموعه از مراكز عبادي مسيحيت در قالب يك پرونده به يونسكو فرستاده شدند. در پرونده‌ي فرستاده‌شده تعداد عبادتگاه‌هاي مسيحي زيادتر شده است، تا كسي فكر نكنند، جمهوري اسلامي ايران با مساله‌ي مسيحيت مشكل دارد.
انتهاي پيام