مدير گروه متون دوران اسلامي پژوهشكدهي زبان و گويش: ساماندهي تخت فولاد بهعنوان يك موزهي تاريخي پيگيري ميشود
نتايج بخشي از تحقيقات گروه پژوهشي متون دوران اسلامي پژوهشكدهي زبان و گويش دربارهي گورستان تاريخي تخت فولاد در قالب كتابي با عنوان «تخت فولاد يادمان تاريخي اصفهان» در سه جلد منتشر شد. به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، اين گورستان با مساحتي حدود يك كيلومتر در جنوب شرقي اصفهان قرار دارد و به لحاظ دربرگرفتن آثار باستاني پرشمار بهعنوان يكي از با ارزشترين مزارستانهاي كشور شناخته شده است و جايگاه برجستهاي در ميراث فرهنگي و معنوي دارد. گيلان فقيهميرزايي ـ مدير گروه متون دوران اسلامي ـ با اعلام اين مطلب، ضرورت انتشار نتيجهي تحقيقات را معرفي گورستان تخت فولاد دانست كه در آن جمع زيادي از مشاهير دفن شدهاند. وي تخت فولاد را جزو گورستانهاي مهم ايران و جهان اسلام، از جمله گورستان تاريخي شهر مقدس قم، بقيع در مدينه منوره، ابوطالب در مكه معظمه، باب الصغير در دمشق و گورستان واديالسلام در نجف اشرف ارزيابي كرد. به گفتهي مدير گروه متون دوران اسلامي در اجراي طرح تحقيقاتي كه از سال 1377 آغاز شده و اكنون نيز ادامه دارد، پژوهش كتابخانهيي و ميداني بهطور همزمان صورت گرفته است؛ مطالعهي متون تاريخي، جغرافياي تاريخي، تذكره رجال، ديوان شعرا، اسناد و مدارك و… از جمله پژوهشهاي كتابخانهيي و كار روي تكايا و مقابر به ترتيب قدمت و تحليل و تطبيق اطلاعاتي ميداني، متوني و تدوين گزارش جامع در هر زمينه، بخش ميداني پژوهش را شامل ميشوند. فقيهميرزايي ارايهي طرحهاي پيشنهادي دربارهي ساماندهي اين گورستان به مثابهي يك موزهي تاريخي، گزارش دربارهي سنگ مزارهاي مفقودشده، اطلاعرساني به مقامات مسؤول براي حفظ و جلوگيري از روند سريع تخريب تكايا، پيشنهاد برگزاري مراسم بزرگداشت و يادمان مشاهير و انتشار آثار علمي اين بزرگان را كه بيشتر در مجموعههاي نسخ خطي پنهان ماندهاند، از ديگر برنامههايي دانست كه ازسوي گروه متون دوران اسلامي دنبال ميشوند. در اين پژوهش، موقعيت جغرافيايي تخت فولاد، وجه تسميه، سابقهي تاريخي در سه بخش قبل از اسلام و قرنهاي نخستين اسلام، قرنهاي هفتم و هشتم هجري قمري، دورههاي صفويه و قاجار، مشخصات قبرها از نظر اندازه، جنس سنگ و متون مكتوب مقبرهها كه آياتي از قرآن مجيد، ادعيه، اشعار و برخي اطلاعات تاريخي را دارند، مطالعه شدهاند. بررسي تكيههاي اين گورستان از جنبههاي معماري، تهيهي نقشه (پلان، نما و مقطع)، محل قرار گرفتن قبرها، بررسي نقوش، سير تحول خط، كاتب، سنگتراش و پژوهش در احوال و آثار بزرگان و نخبگان علمي مدفون در آن و ويژگيهاي خاص تاريخي و فرهنگي اين گورستان از ديگر موضوعهاي مورد پژوهش بهشمار ميروند. اين گورستان قديمي و تاريخي اصفهان، سه نام تاريخي لسانالارض، باباركنالدين و يا تخت فولاد را داشته است. لسانالارض در گوشهي جنوب شرقي اين مجموعه تاريخي با احتمال قرار داشتن قديميترين قبر يعني قبر يوشع بن نون يكي از اوليا و انبياي بنياسرائيل اهميت ويژهاي دارد. سه جلد كتاب اين پژوهش حاصل فعاليت فقيهميرزايي، حبيبي و محمدعلي مخلصي دربارهي 15 تكيهي بازمانده از دورهي صفويه، زنديه و دورهي قاجار است كه اكنون دو جلد اين مجموعه به چاپ رسيدهاند و يك جلد ديگر نيز زير چاپ است. انتهاي پيام