در حالي كه پروژه آزادراه «تهران ـ شمال» با گذشت 10 سال از آغاز اجراي آن تنها 7/5 درصد پيشرفت فيزيكي داشته است، اما تخريب‌ها، ورود آلودگي‌ها، تخليه نخاله‌ها و .... موجب نگراني مسؤولان محيط زيست شده است، به شكلي كه علي‌رغم اعتراضات انجام شده در اين زمينه، مسؤولان آزادراه نه تنها اقدامي در اين خصوص انجام نداده‌اند، بلكه در آخرين مكاتبه خود اعلام كردند كه محيط زيست بايد با وزارت راه تماس بگيرد!
به گزارش خبرنگار «محيط زيست» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين در حاليست كه به گفته مسؤولان سازمان حفاظت محيط زيست، مجوز احداث آزادراه «تهران ـ شمال» مشروط به انجام نظارت و بازرسي و ارايه طرح مديريت زيست‌محيطي در فاز بهره‌برداري و ساخت‌وساز بوده است كه علي‌رغم اخطاريه‌هاي مكرر صادر شده، مسؤولان پروژه هنوز اقدامي در خصوص ارايه طرح مديريت زيست‌محيطي انجام نداده‌اند.
از سوي ديگر رهاسازي آب سيستم‌هاي خنك‌كننده سرمته حفاري در يكي از سرشاخه‌هاي رودخانه حفاظت شده «چالوس» و تخليه نخاله‌ها به داخل اين رودخانه كه حوزه آبريز چالوس 750 كيلومتر مربع است، انباشت نخاله‌هاي استخراج شده از تونل البرز در يكي از مراتع منطقه، ورود فاضلابها، تخريب جنگل و ... نيز از ديگر مشكلات زيست‌محيطي پروژه آزادراه تهران شمال است كه به گفته معاون سازمان محيط زيست در صورت ادامه تخريب‌ها و عدم تمكين مسؤولان پروژه به رفع مشكلات، مجوز فعاليت آزادراه «تهران ـ شمال» لغو و پروژه تا تعيين تكليف متوقف خواهد شد.
سرپرست معاونت محيط انساني سازمان حفاظت محيط زيست:
تنها يك منطقه آزادراه تهران شمال داراي طرح مديريت زيست‌محيطي است
تخليه نخاله‌هاي آزادراه رودخانه چالوس را به نابودي كشانده است
در صورت ادامه تخريب‌ها و عدم تمكين مجري، مجوز فعاليت آزادراه «تهران ـ شمال» لغو و پروژه تا تعيين تكليف متوقف مي‌شود
دكتر اصيليان، سرپرست معاونت محيط انساني سازمان حفاظت محيط زيست آغاز پروژه آزادراه «تهران ـ شمال» را از سال 75 و پيشرفت فيزيكي آنرا 7/5 درصد عنوان كرده و به ايسنا مي‌گويد: علت كندي اجراي اين پروژه نبود اعتبار بوده است كه اخيرا دولت مصوبه‌اي داشته است كه 50 درصد اعتبار اين پروژه توسط سرمايه‌گذار داخلي و 50 درصد به صورت فاينانس تأمين شود.
وي در خصوص مسير اين پروه مي‌گويد: آزادراه «تهران ـ شمال» به 4 منطقه شامل منطقه يك «كن تا دوآب»، منطقه 2 «دوآب تا پل زنگوله»، منطقه 3 «پل زنگوله تا پل ذغال» و منطقه 4 از «پل ذغال تا چالوس» تقسيم‌بندي شده است.
سرپرست معاونت محيط انساني سازمان حفاظت محيط زيست مي‌گويد: منطقه يك به مناقصه گذاشته شده است و كنسرسيوم چيني برنده مناقصه شده است.
به گفته اصيليان بزرگترين تونل اين منطقه تونل «تالون» است كه 5 كيلومتر طول دارد و 3 هزار متر آن توسط مجريان حفاري شده است و 2 هزار متر نيز قرار است توسط چيني‌ها حفاري شود.
وي با اشاره به اين كه منطقه 2 آزادراه «تهران ـ شمال» هم به مناقصه گذاشته شده است، مي‌افزايد: منطقه 3 نيز با توجه به زلزله رخ داده، مجددا در دست بازنگري است كه اگر مسير پايداري لازم را ندارد تغيير كند. همچنين در خصوص منطقه 4 نيز بايد گفت كه اين منطقه بيشترين كار اجرايي در آن انجام شده و از لحاظ درصد پيشرفت جلوتر از ساير مناطق است.
سرپرست محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به جديدترين گزارشات ارسالي از منطقه 3 مي‌گويد: از نيمه اول 81 تا كنون حدود 2/3 كيلومتر تونل در يك دهه به عرض حدود 6 متر احداث شده كه عمليات اجرايي آن ادامه دارد.
اصيليان در خصوص مشكلات زيست‌محيطي پروژه آزادراه «تهران ـ شمال» تاكيد مي‌كند: متأسفانه علي‌رغم اخطاريه‌هاي مكرر صادر شده مسؤولان پروژه اقدامي در خصوص ارايه طرح مديريت زيست‌محيطي انجام نداده‌اند.
وي با اشاره به اين كه قبلا كميته‌اي تحت عنوان كميته اجرايي در پروژه آزادراه «تهران ـ شمال» وجود داشت مي‌افزايد: اين كميته متشكل از نمايندگان وزارت راه، طرف مشاركت كننده، مديران دفاتر محيط زيست، نمايندگان تشكلهاي زيست‌محيطي و مجريان آزادراه بود و وظيفه آن تصميم‌گيري در خصوص مشكلات زيست‌محيطي آزادراه و پيگيري آنها بود.
اصيليان ادامه مي‌دهد: اين كميته تنها يكبار در تاريخ 2/11/84 با درخواست محيط زيست تشكيل شد و بر اساس صورتجلسه تنظيمي مسؤولان پروژه ملزم شدند طرح مديريت زيست‌محيطي هر 4 منطقه آزادراه را ارايه كنند كه مسؤولان تنها براي منطقه يك اين طرح را ارايه كردند و براي ساير مناطق، طرحي به سازمان حفاظت محيط زيست ارايه نشده است.
وي با اشاره به اين كه بر اساس همين صورتجلسه آغاز عمليات اجرايي آزادراه «تهران ـ شمال» در ساير مناطق مشروط به ارايه طرح مديريت زيست‌محيطي شده است، به ايسنا مي‌گويد: متأسفانه مسؤولان اين پروژه نه تنها اقدامي در اين خصوص انجام نداده‌اند، بلكه علي‌رغم اخطاريه‌هاي مكرر محيط زيست استان و اداره محيط زيست چالوس نخاله‌هاي عمليات خود را در مراتع مردم تخليه كرده‌اند كه اين امر سبب اعتراض اهالي محل شده است.
سرپرست معاونت محيط انساني سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين كه عمليات عمراني آزادراه «تهران ـ شمال» موجب تغيير مسير بخشهايي از رودخانه حفاظت شده چالوس شده است، مي‌گويد: پساب حاصل از سيستم‌هاي سردكننده و دستگاه حفاري و فاضلابها در منطقه 3 به رودخانه مجاور كه يكي از سرشاخه‌هاي رودخانه چالوس است تخليه مي‌شود.
وي با اشاره به اين كه علاوه بر طرح مديريت زيست‌محيطي بايد طرح نظارت و بازرسي بر روند ملاحظات زيست‌محيطي اين پژوه نيز به سازمان ارايه شود، مي‌افزايد: به گفته مسؤولان پروژه آزادراه، طرح نظارت و بازرسي بر روند ملاحظات زيست‌محيطي براي يكي از فازهاي اين پروژه در حال انجام است، كه هنوز گزارش آن ارايه نشده است.
سرپرست معاونت محيط انساني سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به عمليات اجرايي در منطقه 4 آزادراه «تهران ـ شمال» كه در كنار رودخانه حفاظت شده «چالوس» در حال انجام است، تاكيد مي‌كند: در اين منطقه نيز خاك و سنگ‌ها به داخل رودخانه تخليه مي‌شود كه اين عمليات غيراصولي به همراه تخليه فتضلاب‌ها موجب كاهش عرض رودخانه و گل‌آلودگي آب و نابودي حيات در پايين دست محيط و نابودي زيستي اين رودخانه حفاظت شده است.
وي با اشاره به اين كه مجري پروژه آزادراه بخشي از خاكهاي مازاد حفاري اين منطقه را در فاصله 600 متري بالادست روستاي دونا و در مسيري منتهي به رودخانه دونا تخليه مي‌كند، اين امر را غيرقابل توجيه خوانده و به خبرگزاري دانشجويان ايران مي‌گويد: علي‌رغم مكاتبات انجام شده مسؤولان پروژه به اين امر نيز توجه نمي‌كنند.
اصيليان با اشاره به اين كه اخيرا نامه‌اي براي مسؤولان آزادراه «تهران ـ شمال» در خصوص روشن شدن وضعيت زيست‌محيطي آن ارسال و به آنها تاكيد شده است كه عمليات اجرايي بايد زير نظر محيط زيست باشد و نكات زيست‌محيطي در آن رعايت شود، خاطرنشان مي‌كند: مسؤولان آزادراه در پاسخ اين نامه نوشته‌اند كه با محيط زيست كاري نداريم و بايد مكاتبات را در اين زمينه با وزارت راه انجام دهيد!
وي با اشاره به اين كه اين مجوز احداث آزادراه «تهران ـ شمال» مشروط به انجام نظارت و بازرسي و ارايه طرح مديريت زيست‌محيطي در فاز بهره‌برداري و ساخت‌وساز بوده است، تاكيد مي‌كند: در صورت عدم رعايت اين مسايل، ادامه عمليات مي‌تواند صدمات جبران ناپذيري به محيط زيست وارد مي‌شود، چرا كه 3/94 درصد از پروژه هنوز باقي مانده است و اين همه مشكل تنها در 7/5 درصد پيشرفت پروژه حادث شده است!
سرپرست معاونت محيط انساني سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين كه سازمان حفاظت محيط زيست در بهمن ما سال گذشته جلسه‌اي با مسؤولان آزادراه برگزار كرد ولي آنها مباحث مطرح شده را تمكين نكردند، مي‌گويد: با توجه به مشكلات زيست‌محيطي ايجاد شده از سوي پروژه، سازمان در تماس با مسؤولان وزارت راه درخواست تشكيل جلسه فوري در اين خصوص كرده است.
وي در عين حال تصريح مي‌كند: در صورت ادامه اين روند و عدم رعايت تمام شروط و تمكين مسؤولان پروژه، مجوز فعاليت آنها لغو و پروژه تا تعيين تكليف متوقف خواهد شد.
رييس اداره محيط زيست چالوس:
50 كيلومتر از آزادراه از داخل زمينهاي تحت حفاظت سازمان عبور مي‌كند كه طرح مديريت زيست‌محيطي ندارد
395 هزار هكتار را با 22 نيرو و 3 خودرو حفاظت مي‌كنيم
مهندس كياكجوري، رييس اداره محيط زيست چالوس نيز در گفت‌وگويي با خبرنگار ايسنا مهمترين مشكلات احداث تونل آزادراه «تهران ـ شمال» را مشكل نخاله و آب خنك كننده شست‌وشوي دستگاه حفار عنوان كرده و مي‌گويد: متاسفانه طرح مديريت زيست‌محيطي اين بخش ارائه نشده و از سوي ديگر مسوولان آزادراه نخاله‌هاي ناشي از مسير را در گردنه ترك پشم و در مراتع مردم تخليه كرده‌اند كه اين امر موجب از بين رفتن حالت طبيعي منطقه شده است.
وي با اشاره به تونل البرز مي‌افزايد: طول كلي تونلهاي دو قلو 6 هزار و 300 متر است كه از اين ميزان 3 هزار متر مربوط به استان مازنداران است و هم‌اكنون احداث سه هزار و 148 متر از تونل بايپاس از سمت مازندارن و 310 متر از سمت تهران به پايان رسيده است.
به گفته كياكجوري متأسفانه دبي خروجي آب سرمته تونل كه حدود 40 تا 80 ليتر بر ثانيه است، وارد يكي از سرشاخه‌هاي رودخانه «چالوس» مي‌شود.
رييس اداره محيط زيست چالوس با يادآوري اين كه از 121 كيلومتر طول آزادراه «تهران ـ شمال»، 51 كيلومتر در استان تهران و 70 كيلومتر در استان مازندران است خاطرنشان مي‌كند: اين مسير به طول50 كيلومتر در منطقه 3 كه حساس‌ترين نقطه مسير بوده و از داخل منطقه حفاظت شده البرز مركزي عبور مي‌كند، فاقد طرح مديريت زيست‌محيطي است.
وي مي‌افزايد: منطقه 4 كه از كنار رودخانه حفاظت شده «چالوس» عبور مي‌كند حدود 20 كيلومتر است در اين مسير هم‌اكنون مشكل تخليه رسوبات وجود دارد.
كياكجوري در خصوص حيات وحش منطقه به ايسنا مي‌گويد: روباه، شغال، خوك، كل و بز، قوچ و ميش، پلنگ، خرس، گوزن، شوگا، كبك معمولي، انواع گنجشك، پرندگان شكاري، باز و قوش، بالابان و كبك دري از جمله مهمترين حيات وحش اين منطقه است.
رييس اداره محيط زيست چالوس با اشاره به كمبود نيرو براي حفاظت تاكيد مي‌كند: متاسفانه براي كل مناطق كلاردشت، جلگه‌اي، كندوان و كجور كه در مجموع 395 هزار هكتار وسعت دارند تنها 22 نيرو و 3 خودرو داريم.
در پايان بايد گفت آيا اگر پروژه‌اي ملي اعلام شود، بايد بدون رعايت مسايل زيست‌محيطي طبيعيت را كه ميراث نسلهاي آتي ماست تخريب كند و چرا مسؤولان اين پروژه‌ها نقشي براي حفظ محيط زيست قايل نيستند؟
از سوي ديگر داشتن يك آزادراه كه يكي از اهداف اصلي آن استفاده از طبيعت و محيط زيست است، در صورتي كه خود تخريب كننده طبيعت باشد مي‌تواند توجيهي داشته باشد؟
همچنين تا چه زماني بايد محيط زيست و حيات وحش قرباني توسعه‌هاي ناپايدار شوند؟ و در حالي كه مقابله با تخريب طبيعت وظيفه ذاتي سازمان «محيط زيست»، چرا از منظر مجريان طرحهاي عمراني اين سازمان، «محيط ايست» نام گرفته است؟
دست آخر به نظر مي‌رسد مسؤولان وزارت راه بايد بيشتر از اينها احساس مسؤوليت كرده و در راستاي اصل 50 قانون اساسي هرچه سريعتر تخريب محيط زيست را در احداث پروژه آزادراه تهران ـ شمال متوقف كنند هرچند كه سازمان محيط زيست نيز بايد در اجراي وظايف محوله و در راستاي دفاع از حقوق تك تك شهروندان با قدرت بيشتري وارد ميدان شود.
انتهاي پيام