خواهر كوچك چهل‌ستون چند سال ديگر دوام مي‌آورد؟ "نشناختن آسيب‌ها و روش‌هاي مرمتي به آثار تاريخي اصفهان صدمه زده‌اند"
عمارت هشت‌بهشت اصفهان به‌دليل مرمت‌هاي نادرست، رطوبت بسيار زياد در كرسي‌چيني‌ها و استفاده از سقف فلزي در ورودي‌ها يا ايوان‌ها، تا چند سال ديگر بيشتر دوام نمي‌آورد. عبدالعظيم شاه‌كرمي ـ مشاور سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين‌باره توضيح داد: هشت‌بهشت با آجر، سنگ، چوپ، ملات گچ و خاك در ديوارها و ملات خاك و آهك در كرسي‌چيني بنا شده است. ازسوي ديگر، سطح آب‌هاي زيرزميني در اصفهان بالاست و هميشه در زير ساختمان‌ها رطوبت وجود دارد؛ اما بناها روي كرسي‌چيني به‌نحوي ساخته مي‌شدند كه رطوبت از كف ساختمان بالا نيايد. به اين ترتيب، كرسي‌چيني‌ها طرح و نقش بسيار مهمي داشته‌اند. وي افزود: در گذشته كه مهندسان با طرح كرسي‌چيني يا پي از نفوذ نكردن رطوبت به ساختمان اطمينان داشتند، از گچ و خاك كه دربرابر نفوذ آب بسيار ضعيف است، براي ملات و در كرسي‌چيني‌هاي بناها مانند عمارت هشت‌بهشت از نوعي آهك كه دربرابر رطوبت مقاوم است، استفاده مي‌كردند. او تصريح كرد: ناكش‌هاي تعبيه‌شده در پي هشت‌بهشت با ايجاد جريان هوا اجازه نمي‌دادند كه رطوبت از كرسي‌چيني‌هاي بنا بالاتر بيايد؛ اما در سال‌هاي گذشته، بدون توجه به جنس، سيستم سازه‌يي ساختمان و رطوبت زمين، دخالت‌هاي زيادي در بناهاي تاريخي شده است. اين كارشناس ژيوتكنيك و سازه ادامه داد: سقف چوبي قديمي هشت‌بهشت اثر تغييرات درجه‌ي حرارت محيط را دفع مي‌كرد و ناكش‌ها هوا را به‌نحوي جريان مي‌دادند كه رطوبت به بنا نفوذ نمي‌كرد؛ ولي اكنون اين سيستم مشكل پيدا كرده است. به لحاظ تلطيف هوا با توجه به فرم سطح بام و حوض‌هاي داخل بنا، سيستم تهويه طوري بوده كه با ايجاد مكش در بام و تبخير آب‌هاي مهارشده در عمارت، مانند عملكرد كولر هوا را خنك مي‌كرده است. به گفته‌ي شاه‌كرمي با درنظر نگرفتن مهندسي گذشته، اكنون رطوبت تا قسمتي از عمارت هشت‌بهشت بالا آمده و علاوه بر نماكاري‌ها به استقامت بنا لطمه زده است. همچنين بخشي از سقف فلزي بنا، سازه را خسته كرده است و ديوارهاي عمارت هشت‌بهشت ترك خورده‌اند. البته مرمت‌گران نيز به‌جاي بررسي دليل ترك‌خوردگي، ترك‌ها را با مصالح غيرسازه‌يي و مربوطه پر كرده‌اند كه اين اقدام، بخصوص در قسمت سنگ‌هاي ازاره‌ي كرسي‌چيني انتقال رطوبت به سطوح بالاي بنا را سبب شده است. وي تاكيد كرد: عملكرد نادرست ديگري كه در سال‌هاي گذشته انجام شده، برداشتن كلاف چوبي بعضي از قسمت‌هاي اطراف عمارت هشت‌بهشت است كه نقش نگه‌دارنده را براي بنا داشته و اضافه كردن كابل‌هاي كششي در محل‌هاي نادرست خستگي و ترك‌خوردگي را تشديد كرده است. اين كارشناس معتقد است كه اگر به‌جاي مرمت‌هاي نادرست و پر كردن درزهاي بازشده‌ي سنگ‌هاي ازاره، بنا در همان شرايط باقي مي‌ماند و رطوبت از طريق درزها دفع مي‌شد، امروز، ديگر قسمت‌هاي بنا مرطوب و تخريب نمي‌شدند. او اضافه كرد: رطوبت زمين يا آب خاك در اصفهان املاح زيادي دارد كه آب پيش از تبخير، املاح را در سطح بنا باقي مي‌گذارد؛ نتيجه‌ي اين روند، عمل هوازدگي يا خوردگي است كه نمونه‌ي آن در هشت‌بهشت بسيار زياد است و نمونه‌هاي ديگر آن نيز در بناهاي اصفهان مانند چهل‌ستون و مسجد امام (ره) ديده مي‌شوند. شاه‌كرمي در پايان افزود: رطوبت، تبخير آب، آلودگي هوا و ترافيك‌ها از يك‌سو و نشناختن آسيب‌ها و روش‌هاي مرمتي ازسوي ديگر، صدمه‌هاي بسياري را به بناهاي تاريخي اصفهان وارد كرده‌اند. انتهاي پيام