تصميم اخير اتحاديه بين المللي اخترشناسي مبني بر خلع عنوان سياره از «پلوتو»، خشم و واكنش شديد برخي از برجسته‌ترين اخترشناسان و سياره‌شناسان جهان را برانگيخته است.

به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، دو هزار و 500 ستاره شناس عضو اتحاديه روز پنجشنبه (دوم شهريور) در مجمع عمومي اين اتحاديه كه در پراگ - پايتخت جمهوري چك - برگزار شد، طي يك راي‌گيري درباره تعيين وضعيت پلوتو و تعريف مفهوم سياره تصويب كردند كه پلوتو را نبايد يك سياره به حساب آورد.

اين در حالي است كه پلوتو از زمان كشف در دهه 1930 ميلادي به عنوان نهمين و دورترين سياره منظومه شمسي شناخته مي شد.

دكتر آلن اشترن، دانشمند ارشد ناسا كه هدايت پروژه «افق هاي جديد» به پلوتو را به عهده داشته، در واكنشي شديد اللحن گفته است كه اين تصميم مايه شرمساري است.

وي كه در راي گيري شركت نكرده بود، تعريف جديد پلوتو را رد كرده و گفته كه اين تعريف نادرست است.

اشترن در زمان راي گيري در محل حضور نداشته و راي دادن به صورت الكترونيكي نيز امكان پذير نبوده است، امري كه باعث بروز انتقاداتي در ميان ستاره شناسان شده است.

اين دانشمند سرشناس ناسا گفته كه به همراه برخي ستاره شناسان در صدد ارائه درخواستي است تا تعريف پلوتو را به حالت قبلي برگرداند.

در برخي محافل اينترنتي نيز اين تصميم اتحاديه بين المللي ستاره شناسان با تمسخر مواجه شده است.

به گزارش ايسنا، اين تصميم در حالي اتخاذ شد كه هفته پيش از آن 19 تن از اعضاي كميته بررسي وضعيت پلوتو در اتحاديه بين المللي اخترشناسي تعريف جديدي را از اصطلاح سياره پيشنهاد كرده بودند كه ضمن تثبيت موقعيت پلوتو به عنوان يكي از سيارات منظومه شمسي، سه جرم ديگر نيز فورا به سيارات منظومه شمسي اضافه مي شدند و حتي اين احتمال وجود داشت كه در آينده نزديك خانواده سيارات حتي پر جمعيت تر از آن شود!

پرفسور گينگريچ، استاد دانشگاه هاروارد كه رياست اين كميته را برعهده داشت، وضعيت پيش آمده را ناشي از عصيان ستاره شناساني عنوان كرد كه اثرات حركتي و جاذبه‌يي اجرام آسماني را مطالعه مي كنند!

گفته است در اين كميته، نظر زمين- اخترشناسان ( دانشمنداني كه به بررسي اجرام آسماني در سياره ها و قمرهاي مربوطه مي پردازند) در بررسي تعريف سياره ها مد نظر قرار گرفت و گروه ديگر احساس كردند كه چون در مجموع، طرف مشورت قرار نگرفته اند به آنها بي احترامي شده است.

به گفته پروفسور گينگريچ، اين دسته از ستاره شناسان كه اثرات حركتي و جاذبه‌يي اجرام آسماني را مطالعه مي‌كنند، به صورت دسته جمعي در جلسه راي گيري شركت كردند و در غياب ديگر ستاره شناسان، خواسته هاي خود را عملي كردند.

به گزارش بي‌بي‌سي، گينگريچ اين اقدام آنها را به يك شورش و طغيان تشبيه كرده است.

به گفته وي، تنها 10 درصد از ستاره شناسان حاضر در پراگ در راي گيري مربوط به خلع عنوان سياره از پلوتو شركت كرده بودند.

اكنون معلمان و اساتيد نجوم و علوم آسماني در سراسر جهان در آستانه بازگشايي مراكز آموزشي در سال تحصيلي جديد (پاييز) بايد برنامه درسي خود را با تغييرات جديد آغاز كنند.

گرچه به عقيده برخي هم‌چون نيل‌ كرومپتون از مدرسان دبيرستاني در شمال لندن، اين تصميم جديد مشكلات چنداني ايجاد نخواهد كرد چون اين خاصيت ذاتي علم است كه همواره تكامل يابد.

دكتر سعدالله نصيري قيداري، عضو هيات علمي دانشگاه زنجان و رييس سابق انجمن نجوم ايران نيز در گفت‌وگو با ايسنا با بيان اين كه تصميم اتحاديه بين‌المللي اخترشناسي قابل پيش بيني و معقول بوده است، خاطرنشان كرد: مساله سياره بودن يا نبودن پلوتو از دير باز مطرح بوده و اخترشناسان بسياري به دليل ويژگي‌هاي خاص پلوتو و تفاوت‌هاي زيادي كه اين جرم آسماني با سيارات متعارف منظومه شمسي دارد معتقد بودند كه نبايد پلوتو را در شمار سيارات تلقي كرد.

وي، انحناي زياد ميل مداري پلوتو و قطر بسيار اندك آن در مقايسه با سيارات متعارف كه در حد اقمار آنهاست را از مهمترين وجوه تمايز پلوتو عنوان كرد كه بحث سياره تلقي نكردن پلوتو را همواره به ذهن اخترشناسان متبادر كرده است.

دكتر نصيري قيداري با اشاره به اين كه علي‌رغم پذيرش مقالاتش در نشست اخير اتحاديه بين‌المللي اخترشناسي در پراگ موفق به شركت در آن نشده است، قدمت و فراگيري اين اتحاديه علمي را كه از حدود 90 سال پيش مسووليت نامگذاري سياره ها و قمرهاي آنها را بر عهده داشته است ياد آور شده و آن را معتبرترين مرجع براي اعلام نظر در خصوص اين قبيل مسايل عنوان كرد.

اين استاد اختر شناسي به ايسنا گفت: مجمع عمومي اتحاديه بين‌المللي اخترشناسي هر سه سال يك‌بار با شركت اخترشناساني از سراسر جهان تشكيل شده و عمدتا تصميمات مهم و معقولي طي آن اتخاذ مي‌شود كه تصميم اخير درباره سياره پلوتو هم چندان دور از ذهن نبوده است.

ستاره شناسان حاضر در نشست پراگ، پس از يك هفته جلسات طولاني، تصميم گرفتند كه پلوتو را در يك دسته كاملا جديد طبقه بندي كنند و آن را به عنوان يك جرم متفاوت از هشت سياره ديگر تعريف كنند.

اتحاديه بين المللي ستاره شناسان از سال 1919، مرجع رسمي نامگذاري ها در دنياي ستاره شناسي است.

پس از اجلاس روز پنجشنبه از 2500 ستاره شناس حاضر، تنها 424 نفر در پراگ باقي مانده اند.

پلوتو بسيار دورتر و كوچكتر از هشت سياره منظومه شمسي است و كارشناسان مدتها در مورد اين مساله كه آيا پلوتو مستحق عنوان سياره هست يا نه اختلاف نظر داشتند.

ستاره شناسان در اين اجلاس پلوتو را در زمره اجرام آسماني شمرده و آن را يك سياره كوچك از نوع «كوتوله هاي يخي» تعريف كردند.

مساله خروج پلوتو از تعريف «سياره هاي منظومه شمسي» زماني حادتر شد كه يك جرم ديگر از نوع پلوتو اما بزرگتر به نام «2003 UB313» توسط يك منجم آمريكايي كشف شد.

به گزارش ايسنا، پلوتو كه در سال 1930 كشف شد تنها 2360 كيلومتر قطر دارد و از جهات مختلف از كرات آشناتر مانند زمين، مريخ، مشتري، كيوان يا حتي نپتون (نزديك ترين همسايه پلوتو) متفاوت است.

پس از رصد «2003 UB313» توسط تلسكوپ فضايي هابل معلوم شد كه اين جرم آسماني از پلوتو بزرگتر است و قطر آن به 3000 كيلومتر مي رسد.

منظومه شمسي پس از اين تغييرات شامل هشت سياره يعني تير، ناهيد، زمين، مريخ، مشتري، زحل، اورانوس و نپتون مي‌شود.

انتهاي پيام