عليرضا طبايي: بيشتر شاعران از ظرفيتهاي قالب نيمايي بيخبرند
عليرضا طبايي معتقد است: اكثر شاعران ما از ظرفيتهاي و قابليتهاي قالب نيمايي در شعر معاصر بيخبرند. اين شاعر پيشكسوت به خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گفت: چون بيشتر شاعران ما از قابليتهاي قالب نيمايي اطلاع ندارند، كمتر از آن قالب و ظرفيتهايش استفاده ميكنند و دليل عمدهاش نداشتن شناخت از شعر فارسي است. بسياري از ناثران، نه شاعران، از ادبيات كهن و ميراث ادبي ما اطلاعي ندارند و متاسفانه مطالعه آنها در اين زمينه يا در حد صفر است يا در حد بسيار نازل، ادبيات كهن را ميشناسند. وي با بيان اين مطلب كه شاعران از دو ديدگاه با ابزار ادبيات و سرايش بيگانهاند، افزود: اولين ديدگاه اين است كه وزن را نميشناسند و با آن بيگانهاند و چون نميشناسند، فكر ميكنند وزن يك عامل مزاحم و عرضي است و در لحظه سرودن شعر، باعث ميشود شاعر رشته انديشه و شكل سرايشش را از دست دهد و انديشگياش مختل شود. طبايي وزن را عامل بيروني شعر دانست و گفت: فكر ميكنم اگر شاعر وزن را بشناسد و وزن با ذهن او آنچنان آميختگي داشته باشد و در لحظه سرايش اصلا به آن فكر نكند، آنچه در ذهنش به شكل شعر زاده ميشود، بهصورت موزون پديد خواهد آمد. اگر شاعري با وزن آشنايي داشته باشد، نه تنها وزن مزاحم او نيست و آسيبي به جريان سيال خلاقيت او نخواهد زد، بلكه يكي از عوامل انسجامدهنده به انديشه و شعرش خواهد بود. او متذكر شد: متاسفانه طيف وسيعي از شاعران ما كه به سراغ قالبهاي سنتي و نيمايي رفتهاند، با وزن بيگانهاند. امروز اكثر كساني را كه به نثر روآوردهاند، شاعر نميدانم، بلكه آنها بيشتر ناثرند و منثور مينويسند و تنها كارشان اين است كه سطرها را زير هم بنويسند كه اين گروه از جريان شاعري به طور كامل بهره نبردهاند. طبايي يادآور شد: ميتوان تصور كرد كه بعضي شاعران وزن را ميشناسند و در زمينه شعر - چه در قالبهاي كهن و چه نيمايي - به تجربههايي دست زدهاند، اما بعدا حس ميكنند اين قالبها جوابگوي نياز آنها نيست و آنوقت به آفاق بيوزني ميرسند كه حساب اين دسته جداست. منظورم، عدهاي از شاعران است كه بدون شناخت از وزن و بدون آشنايي از جريان موزون انديشگي و آنچه باعث انسجام فكر آنها ميشود، از وزن استفاده نميكنند؛ كار اينها در حقيقت ابتر و ناقص است. وي ادامه داد: در روزگار ما شاعراني كه وزن را نميشناسند و از ظرفيتهاي قالبهاي نيمايي آگاهي ندارند و نميدانند كه قالبهاي نيمايي ميتواند دنياهاي گستردهاي را در برابر شاعران بگشايد و از اين پتانسيل استفاده كامل ببرند، از شكل شعر نيمايي و قالبهاي سنتي دوري گزيدهاند. اين شاعر با اشاره به دسته ديگري از شاعران كه از قالب نيمايي استفاده نميكنند، توضيح داد: عدهاي نيز از قالبهاي نيمايي به اين دليل استفاده نميكنند كه به آن اعتقادي ندارند و فكر ميكنند كه شعر بايد در همان محدوده سنتي نفس بكشد و كارهايشان را در قالب مثنوي، قصيده، غزل، قطعه، رباعي و در نهايت چارپاره محدود ميكنند. آنها اعتقادشان اين است كه به قالبهاي نيمايي اعتقادي ندارند. حسابشان هم با خودشان است و قضاوت اهالي شعر و جامعه درباره شعر آنان قضاوت خاصي است و داوري با زمان است. وي دليل اين موضوع را كه بيشتر كساني كه امروز شروع به سرايش ميكنند، كمتر از قالبهاي نيمايي بهره ميبرند، نشناختن وزن و ظرفيتهاي نهفته در آن دانست و تصريح كرد: اين دسته از شاعران با وزن و به همين دليل با قالبهاي نيمايي بيگانهاند. انتهاي پيام