/درآستانهي روز جهاني موزهها/ چرا كوشك نورآباد ايذه سرانجام موزه نميشود؟!
در هفتهي ميراث فرهنگي و روز جهاني موزه نخستين نمايشگاه و موزهي موقت در كهنشهر ايذه راهاندازي ميشود. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خوزستان، اين موزه قرار است در فضاي باز مقابل غار تاريخي اشكفت سلمان با هماهنگي ادارهي ميراث فرهنگي و گردشگري ايذه، دانشگاه آزاد اسلامي، فرمانداري، فرماندهي انتظامي، شهرداري و ساير ادارههاي اين شهرستان راهاندازي شود و به بهرهبرداري رسد. در اين نمايشگاه كه بهمدت سه روز از 28 تا 30 ارديبهشتماه 1384 برپا خواهد بود، ظرفهاي سفالي هزارهي اول پيش از ميلاد مربوط به دورهي ايلامي، اليمايي و اسلامي بهنمايش درميآيند. بسياري از آثار باستاني كهن شهر ايذه، زينتبخش موزههاي كشور مانند موزهي ايران باستان هستند. كرامت طهماسبي ـ مدير ميراث فرهنگي و گردشگري ايذه ـ با يادآوري اين مطلب كه در صورت تخصيص اعتبار، كوشك نورآباد كه به دورهي قاجار مربوط است بهعنوان موزه ميتواند راهاندازي شود، گفت: سالهاست كه ساخت موزه از مهمترين مطالبات مردم فرهنگدوست ايذه است. البته مدير ادارهي ميراث فرهنگي و گردشگري ايذه براي نخستينبار در ديماه 1383 در گفتوگويي با خبرنگار ايسنا از تبديل شدن كوشك نورآباد اين شهرستان به موزه خبر داده و گفته بود كه با تخصيص بودجه، نقشبرجستههاي اين كوشك نيز مرمت ميشوند. در آن زمان، اعلام شده بود كه تبديل كوشك نورآباد ايذه به موزه با موافقت رييس وقت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ حسين مرعشي ـ انجام ميشود. وي همچنين دربارهي مالكيت كوشك نورآباد، تصريح كرده بود: اكنون سند ساختمان كوشك نورآباد به نام شبكهي بهداشت و درمان ايذه است كه اداره يادشده براي برگرداندن آن به ادارهي ميراث فرهنگي نظر مساعد دارد. همچنين اين مكان معارض محلي دارد كه بايد تكليف آن را نيز مشخص شود. او دربارهي اعتبارات تخصيصيافته به ادارهي ميراث فرهنگي و گردشگري ايذه، توضيح داده بود: پنج ميليون تومان براي امور ادارهي ميراث فرهنگي و گردشگري در نظر گرفته شده است كه قطعا بخشي از آن براي مرمت ساختمان كوشك نورآباد هزينه ميشود. البته حدود 15 سال از اين ساختمان بهعنوان انبار سم د.د.ت استفاده شده است كه با همكاري شبكهي بهداشت توانستيم پس از چهار سال اين ساختمان را از سموم پاك كنيم و اين نخستين قدمي بود كه براي تبديل شدن كوشك نورآباد ايذه به موزه برداشته شد. همچنين مدير پايگاه ميراث فرهنگي ايذه، مهرماه سال گذشته، گفته بود: در صورت تصاحب كوشك نورآباد ـ كاخ تيمور بختيار ـ موزهي ايذه تا پايان سال جاري راهاندازي ميشود. البته مقدمات تصاحب اين بنا به سالهاي جنگ برميگردد كه اين طرح تحقيقاتي، مطالعه دقيق و آسيبشناسي شد. ازسوي ديگر، كاخ تيمور بختيار در تملك يكي از نهادهاي نظامي است و متاسفانه تاكنون هيچ اقدامي براي بازپسگيري آن انجام نشده است. در زمان جنگ مذاكرهاي با مسوولان و مقامات اين نهاد شد؛ اما به نتيجهاي نيانجاميد. جعفر مهركيان به خبرنگار ايسنا در خوزستان اظهار كرده بود: ايذه لياقت دارد كه موزهاي اختصاصي داشته باشد كه اگر ما اين بنا را تصاحب ميكرديم، فرصتي استثنايي براي رشد منطقه بود. وي در آن زمان از بازديد مشترك رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان، مدير كل حفظ و احياي ابنيهي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و معاونت حفظ و احياي ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان پس تصويب طرح مرمتي براي كوشك نورآباد خبر داده و اضافه كرده بود: پس از اين بازديد تصميم گرفته شد تا در سال جاري برپايي موزه آغاز شود. بناي كوشك نورآباد، بنايي اربابي بوده است كه در دورهي قاجار تا دورهي پهلوي از آن استفاده ميشده است و خوانين و حكام محل براي اقامت، اخذ ماليات دورهي قشلاق خود را در آنجا ميگذراندند. روستاي قديمي نورآباد در كوهپايه الهك واقع در سه كيلومتري جنوب باختري ايذه، بنا شده است كه آب شهر ايذه در دوره اتابكان لر بهوسيلهي تنبوشههاي سفاليني كه سه رشته آن در نزديكي تاق طويله ايذه وجود دارند، رد ميشد. بهدليل موقعيت استراتژيك و اهميت آبرساني، نورآباد مورد توجه خوانين بوده است؛ تيمور بختيار نخستين كودتاي ضد شاهنشاهي را در زمان رياست ساواك انجام داد و بعد به اين منطقه عظيمت كرد كه پس از كودتاي نافرجام وي به بغداد تبعيد و توسط عامل نفوذي ساواك ترور شد. تيمور بختيار قصد داشت پس از كودتا حكومت خود را در شهر ايذه بنا كند و حتا زميني را براي فرودگاه در نظر گرفت. اين بناي مستحكم در حال حاضر بدون استفاده است. آخرين خبري كه از كرامت طهماسبي دربارهي موزه شدن كوشك نورآباد منتشر شد بر اين مبنا بود كه كوشك نورآباد از مالكيت شبكهي بهداشت و درمان ايذه خارج ميشود و با اجراي عمليات اضطراري اين بنا مرمت و به موزه تبديل ميشود. وي افزوده بود: در مرحلهي دوم، مشكل انتقال مالكيت كوشك نورآباد وجود دارد كه هماكنون سند آن در اختيار شبكهي بهداشت و درمان ايذه است. البته براي انتقال آن قول مساعدت و همكاري داده شده است و گمان نميكنم كه مشكلي از اين نظر وجود داشته باشد. پس از اين اقدام نيز انجام عمليات كارشناسي، مستندنگاري، نقشهبرداري، انجام عمليات اضطراري استحكامبخشي و مرمت بنا آغاز ميشود تا در نهايت بتوانيم بعد از سالها انتظار، مردم فرهنگدوست منطقهي تمدنخيز ايذه را صاحب موزهاي شايستهي نام و قدمت اين شهر كنيم. و سرانجام اينكه قرار است در هفتهي ميراث فرهنگي و روز جهاني موزه، موزهاي موقت در كهن شهر ايذه راهاندازي شود. انتهاي پيام