نام‌گذاري و علل پيدايش نوروز

يزشن و يجشن به معناي نيايش و پرستش آمده است و بخش‌هايي از اوستاي كهن در قالب يسن ويشت بدان بر مي‌گردد و اما جشن‌هاي مختلفي كه در هر جامعه‌اي برگزار مي‌شود،‌ عبارتند از: جشن‌هاي كهن و اساطيري، جشن‌هاي تاريخي و ملي، جشن‌هاي ديني و مذهبي، جشن‌هاي فصلي و دهقاني، جشن‌هاي سياسي و سرانجام جشن‌هاي خصوصي و خانوادگي كه ناگزير بسياري از آنها نمي‌تواند به تناسب موضوع و منطقه، در همه كشورها و جامعه‌ها با رسم‌ها و آيين‌هاي يكساني برگزار شود. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) بلاگر http://hedyehaseman.blogfa.com/ نوشته است: اما جشن نوروز كه خاستگاه اصلي آن ايران است از سده‌ها و هزاره‌هاي پيش، به بسياري از منطقه‌ها و شهرهاي دور و نزديك جهان راه يافته و رايج شده، دوام پيدا كرده و با همين نام در گستره‌اي بزرگ برگزار شده است. دكتر «اردشير خداداديان» كارشناس تاريخ باستان و استاد دانشگاه شهيد بهشتي، نيز معتقد است كه: «عيد نوروز در ايران جايگاه ويژه‌اي دارد و اين عيد نماينده جواني جهان است، زيرا عيد از ريشه عاد به معني بازگشتن است و جشن نيز به معناي ستايش است. هر سال جواني و تازگي ديده مي‌شود و شاهد نوشدن همه چيزها مي‌شويم. در واقع نوروز يعني روز نو.» نوروز پيش از هر چيز، نشان درك زمان است و تعلق به وقت معيني دارد. ايراني «نوروز» را در آغاز سال و آغاز گردش طبيعت قرار داده است و جشن مي‌گيرد. جشن ساليانه ايرانيان در نوروز كه حتي پس از غلبه اسلام نيز بر پا مي‌شود بدون شك اساس و سابقه‌اي بسيار قديمي دارد و نشانه و رمزي از خلقت جديد هر سال است. در اين كه نوروز به مرور زمان جشني مذهبي شده است ترديد كمي باقي است و اما اينكه مظهري عمومي و همگاني و ملي پيدا كرده است بدون شك به زمان و موقع ممتاز فصلي آن بر مي گردد. نامگذاري و علل پيدايش نوروز نوروز واژه مركبي است كه از درو جز «نو» و «روز» تشكيل شده است و همان گونه كه در لغت فارسي معني مي دهد مفهوم روز نو از آن بر مي خيزد و بر نخستين روز از نخستين ماه سال خورشيدي تعلق مي‌گيرد. در اين روز آنگاه كه آفتاب به برج بره انتقال مي يابد و فصل بهار آغاز مي‌گردد، روز نويي از سال جديد نيز شروع مي شود. اصل پهلوي اين واژه «نوك روج» يا «نوگ روز» بوده است. درباره علت پيدايش و آغاز اين عيد بزرگ ايراني، سخنان پراكنده و گوناگون گفته و نوشته شده است ولي خبر بيروني و نويسنده نوروزنامه يعني خيام كه تا اندازه اي به علت اصلي وضع اين عيد پي برده اند، كمتر كسي به ريشه و حقيقت آن توجه كرده است. نظر بيروني و خيام به زبان ساده و به طور كوتاه چنين است كه ايرانيان عقيده داشته‌اند كه پس از آفرينش زمين و آسمان كه چندين هزار سال به حال سكون و بي حركت ايستاده بودند، به فرمان اهورامزدا آغاز به حركت كردند و حركت خورشيد در اين هنگام در بامداد نخستين روز ماه فروردين يا روز هرمزد از نخستين دقيقه يا درجه برج حمل بود، چون خورشيد يك دور در برج ها گشت و دوباره به همان روز و ساعت و دقيقه كه در آغاز حركت از آنجا رفته بود باز آمد كيومرث آن لحظه و ساعت را دريافت و آغاز تاريخ نهاد و دور دوم حركت خورشيد از نخستين دقيقه برج حمل شروع شد و چون ايرانيان طول يك سال خورشيدي را 365 شبانه روز و 6 ساعت و 12 دقيقه حساب مي كردند به علت كبيسه نكردن سال ها، آغاز سال با نقطه اعتدال ربيعي، در هر چهار سال تقريبا يك روز فاصله پيدا مي‌كرد و ناچار لحظه تحويل سال و نوروز يا روز هرمزد فروردين ماه در برج ها مي‌گرديد. در تاريخ بلعمي كه ترجمه تاريخ طبري است درباره نوروز مي نويسد:‌ و نخستين روز كه به مظالم نشست (جمشيد) روز هرمز بود از ماه فروردين پس آن روز را نوروز نام كرد، تا اكنون سنت گشت. عيد بودن نوروز را چنين نيز گفته‌اند كه چون جمشيد براي خود تخت بساخت در اين روز بر آن سوار شد و جن و شياطيني آن را حمل كردند و به يك روز از كوه دماوند به بابل آمد و مردم براي ديدن اين امر در شگفت شدند و اين روز را عيد گرفتند. نوروز در زبان عربي به دو صورت ذكر شده است،‌ هم به چهره متداول فارسي آن «نوروز» به كار رفته و هم به گونه «نيروز» استعمال شده است. سبب بزرگ شمردن نوروز و علل ماندگاري آن در خاطره‌ها به چه علت نوروز بزرگ شمرده مي شود و هنوز هم اين جشن با تمام ابعاد خود در ايران و بعضي نقاط ديگر برگزار مي شود؟ هر كدام از نويسندگان و صاحبنظران عللي را بيان كرده‌اند، ولي آنچه كه در تمام منابع آمده است به شرح زير است: 1- كيومرث كه نخستين پادشاه باشد در روز نوروز از مادر زاييده شده است. 2- كيخسرو پور سياوش در اين روز از مادر زاييده شده است. 3- هوشنگ شاه پيشدادي در همين روز فرخنده پا به عرصه وجود نهاده است. 4- طهمورث در اين روز فرخ ديوان تبهكار و مردم آزار را بند نهاده است. 5- فريدون شاه در اين روز كشور پهناور ايران را در ميان سه فرزند خود ايرج، سلم و تور تقسيم نموده است. 6- زرتشت در اين روز آفريده شده و در همين روز مبارك از سوي اهورامزدا به پيغمبري برگزيده شده است... ادامه را در وبلاگ ياد شده مطالعه كنيد. انتهاي پيام
  • شنبه/ ۲۰ اسفند ۱۳۸۴ / ۰۹:۲۲
  • دسته‌بندی: رسانه
  • کد خبر: 8412-15311.39081
  • خبرنگار :