معبد لائوديسه و ششهزار سال تمدن گيان زير پاي مردم نهاوند فراموش شده است /وضعيت اسفناك تپههاي باستاني كي پايان مييابد؟/18
معبد «لائوديسه» در زير خانههاي نوساز نهاوند مدفون است و تپهي ششهزار سالهي «گيان» نيز انتظار ميكشد تا روزي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، بودجهي كافي را براي نجات آن از محاصرهي خانههاي روستاييان داشته باشد. تپهي «لائوديسه» حدود 60 سال پيش، كتيبهاي به زبان يوناني بههمراه چند مجسمهي مفرغي كوچك مربوط به خدايان يونان باستان، در خاكبرداري از تپهاي در نهاوند كشف شد. آن كتيبه، از وجود معبدي بهسبك و شيوهي معماري يوناني به نام لائوديسه در تپه حكايت ميكرد؛ اما نه در آن سال و نه حتا پساز گذشت شش دهه از آن تاريخ، محل كشف چنين اشياي باارزشي مورد توجهي قرار نگرفت؛ تا جايي كه اكنون بهجاي تپهاي باستاني كه معبدي را در خود دارد، تعدادي آپارتمان مدرن ديده ميشود. احمد ترابي ـ مدير پايگاه ميراث فرهنگي نهاوند ـ در گفتوگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به اينكه خانههاي دورهي معاصر روي تپهي لائوديسه بنا شدهاند، اظهار داشت: تابستان امسال، نخستين فصل حفاري لائوديسه انجام و قسمتهايي از اطراف معبد سلوكي آن، گمانهزني شد. همچنين در اين بررسي، حريم و عرصهي اوليهي تپه نيز مشخص شد. وي تاكيد كرد كه حريم و عرصهي مشخص شده براي تپهي لائوديسه بايد خريداري شود تا بتوان محدودهي كاوش را در آن گسترش داد؛ سپس ميتوان عرصه و حريم دقيق محوطه را تعيين كرد. البته از زماني كه اين تپه در فهرست آثار ملي ثبت شده است، ساختوسازهاي آن محدوده كنترل ميشود. او با يادآوري اينكه مجسمههاي پيدا شده از لائوديسه در موزهي ايرانباستان نگهداري ميشوند، اضافه كرد: آن مجسمهها بههمراه كتيبهاي در جريان خاكبرداري براي ساخت خانهاي و بهصورت اتفاقي كشف شدند. تپهي «گيان» يكي از قديميترين محوطههاي باستاني نهاوند در 19 كيلومتري جنوبغربي اين شهر و دو كيلومتري سراب گيان قرار دارد. مورخان، بر اين باورند كه در اين تپه، مردماني از اقوامي بومي ايران ميزيستهاند كه تمدني شبيه به تمدن مردمان بينالنهرين داشتهاند؛ اما بعدها اين قوم توسط اقوام آسيايي و اروپايي از ميان رفتهاند. گويا، «ارنست هرتسفلد» ـ باستانشناس ـ نخستين كسي بوده كه يك نمونه سفال منقوش در اين تپه پيدا كرده است و پساز او، «رومن گريشمن» و «ژرژ كنتنو» در سال 1932 ميلادي تپهي گيان را كاوش ميكردهاند. ترابي دربارهي تپهي گيان با اشاره به اينكه دركنار اين تپه، روستايي به همين نام وجود دارد، گفت: اين محوطهي باستاني در فهرست آثار ملي ثبت شده و در چند سال اخير، توسط باستانشناسان كاوش شده است. در بررسيها انجامشده، حريم و عرصهي محوطه كه خانههاي روستاييان نيز در آن مناطق قرار دارد، تعيين شد كه خريداري زمينهاي داخل آن محدوده براي ادامهي كاوشها ضروري است. وي در پايان، افزود: نهاوند، تپههاي باستاني مهم زيادي دارد؛ ولي هنوز مطالعات باستانشناسي در آنها انجام نشده است. البته از ميان بيشاز 100 تپهي باستاني نهاوند، لائوديسه و گيان مهمترين آنها بهشمار ميروند. انتهاي پيام