يك حادثه از يادنرفتني، يك سال و يك پرسش
آتش‌سوزي در مسجد «ارك» تهران كه شامگاه 26 بهمن ماه سال گذشته به كشته شدن نزديك به 70 و مجروحيت بيش از 280 نمازگزار در ايام سوگواري محرم انجاميد، چنان حادثه تلخي بود كه در ميان چشمان بهت‌زده، از يك نگراني عمده و عميق خبر مي‌داد: «متولي ايمني مساجد، تكايا، هياتهاي مذهبي و تمام مراكزي كه عزداران بويژه در ايام محرم براي سوگواري گرد هم جمع مي‌آيند، كدام دستگاه است؟»
به گزارش گروه حوادث ايسنا علي‌رغم طرح اين پرسش در پس حادثه غم‌انگيز جان باختن نمازگزاران در شعله‌هاي آتش، اظهارات شتابزده در پي آن و گذشت يك سال از حادثه، هنوز هم هيچ دستگاهي مستقيما عهده‌دار پاسخگويي به ايمني مراكز مذهبي و مساجد نشده است.
سرانجام، تلاشها براي يافتن پاسخگو، صرفا به اقدام ضربتي تيم‌هاي امدادي به تدوين دستورالعمل ايمني براي مساجد، تكايا و هياتهاي عزاداري منجر شد. اين در حاليست، پس از حادثه آتش سوزي مسجد «ارك» نيز بيش از 39 فقره حريق در اين اماكن رخ داد كه خسارات و تلفات جاني و مالي بر جاي گذاشت.
اكنون يك سال از حادثه «ارك» مي‌گذرد و اذهان عمومي اكنون منتظر پاسخي شفاف براي اين پرسش هستند كه «آيا مراكز مذهبي، مساجد و هياتهاي عزاداري امسال در ايمني كامل به استقبال سوگواران ايام محرم مي‌روند؟»
توزيع كپسول اطفاي حريق در كليه اماكن مذهبي 5 منطقه عملياتي
مهندس حميد عرب زاده، رييس دفتر بررسي علل حريق و حوادث سازمان آتش‌نشاني و خدمات ايمني تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار«حوادث» ايسنا، با بيان اين كه پس از حادثه مسجد «ارك» براي كليه تكايا، هيات‌ها و مساجد دستورالعملهاي ايمني جداگانه‌اي تدوين و ارايه شد، گفت: كارشناسان ايمني اين سازمان پس از بازديد از اين اماكن در پنج منطقه عملياتي خود اقدام به توزيع كپسول‌هاي آتش خاموش‌كن كردند و در حال حاضر كليه اماكن مذكور حداقل داراي يك كپسول اطفاي حريق هستند.
وي افزود: در صورتيكه مساجد و تكايا طبق دستورالعملهاي ارايه شده عمل كنند، مطمئنا از ايمني نسبي مناسبي برخوردار مي‌شوند.
دستورالعملهاي آتش‌نشاني فاقد ضمانت اجرايي
عرب‌زاده با بيان اين كه اين دستورالعمل‌ها بيشتر براي مساجد و تكاياي ثابت تدوين شده است، خاطرنشان كرد: سازمان و يا مركزي كه به تكايا و هياتهاي عزاداري مجوز بر پايي مي‌دهند، موظفند به منظور رعايت اصول و نكات ايمني به اين اماكن مجوز دهند، چراكه سازمان آتش‌نشاني تنها وظيفه ارايه دستورالعمل‌هايي را دارد كه فاقد ضمانت اجرايي‌اند.
رييس دفتر بررسي علل حريق و حوادث سازمان آتش‌نشاني با اعلام اين كه مساجد در ايام سوگواري به دليل نصب پرده و تزئينات بر در و ديوار با مشكل كاهش ضريب ايمني مواجه مي‌شوند، خاطرنشان كرد: كشيدن ريسه، گرفتن انشعابات اضافي از شبكه برق، استفاده از وسايل گرمايشي غيراستاندارد و ... از جمله مواردي است كه ايمني مساجد و تكايا را به خطر مي‌اندازد.
اين كارشناس ايمني با توصيه به استفاده از سيستم‌هاي گرمايشي و بخاري‌هايي كه هواي گرم را دمش مي‌كنند گفت: وسايل گرماساز از جمله بخاري‌ها بايد در محوطه‌هاي خارج از محل تجمع افراد قرار گرفته شوند.
بازخواني حادثه
به گفته مهندس عرب‌زاده، در مسجد «ارك» از يك بخاري پولاري كه دودكش آن از لابه‌لاي چادر برزنتي عبور داده شده بود، استفاده و غيراصولي بودن آن منجر به وقوع حادثه‌اي تلخ شد.
رييس دفتر بررسي علل حريق و حوادث سازمان آتش‌نشاني اضافه كرد: متوليان و مسوولان مساجد و تكايا مي‌توانند براي بزرگ كردن فضاي مسجد و تكيه و جلوگيري از نفوذ باران و سرما از پارتيشنهاي عايق‌دار آماده استفاده كنند.
عدم تجهيز بيش از 50 درصد مساجد و تكاياي ثابت به سيستم اعلام و اطفاي حريق
وي با اشاره به نبود سيستم‌هاي اعلام و اطفاي حريق در مساجد و تكاياي ثابت تصريح كرد: بيش از 50 درصد مساجد و تكاياي ثابت به سيستم اعلام و اطفاي حريق مجهز نيستند، اين در حاليست، با توجه به اين كه اين‌گونه اماكن در ايام سوگواري‌ها محل تجمع افراد بسياري است، در صورت مجهز شدن به سيستم‌هاي مذكور مي‌توان در كوتاهترين زمان از بروز آتش‌سوزي اطلاع حاصل كرد و جهت اطفاي آن بموقع وارد عمل شد.
عرب زاده با بيان اين‌كه تكايا و هياتهاي موقت عزاداري از ايمني بسيار پاييني برخوردارند، تاكيد كرد: اين اماكن در صورتيكه دستورالعملهاي ايمني را رعايت كنند، مطمئنا مي‌توانند از حداقل ايمني برخوردار شوند.
وي به وقوع حوادث و آتش‌سوزي در نمازخانه‌هاي برخي ادارات و سازمان‌هاي دولتي اشاره كرد و گفت: بايد مسؤولان ذيربط رعايت نكات ايمني در خصوص نمازخانه‌ها و سالن‌هايي كه با شروع ماه محرم به اماكن عزاداري تبديل مي‌شوند را در دستور كار قرار دهند و اين اماكن را به سيستم‌هاي اطفاي حريق مجهز كنند.
مركز رسيدگي به امور مساجد و شهرداري متولي ايمني اماكن مذهبي
رييس دفتر بررسي علل حريق و حوادث سازمان آتش‌نشاني با بيان اين كه مركز رسيدگي به امور مساجد از يك سو و شهرداري از سوي ديگر از جمله متوليان نظارت بر ايمني مساجد هستند، به ايسنا گفت: در صورت ايجاد هماهنگي ميان شهرداري، مركز رسيدگي به امور مساجد و سازمان آتش نشاني بسياري از مشكلات و نواقص ايمني برطرف خواهد شد.
عدم انجام هر گونه اقدام براي افزايش ضريب ايمني در بسياري از مساجد
وي تصريح كرد: اين در حاليست، حدود 80 تا 90 درصد مساجد و تكايا به رغم ارايه دستورالعملهاي ايمني، هنوز اقدامي در جهت افزايش ضريب ايمني خود نكرده‌اند.
به گفته عرب زاده در صورتي كه اجراي اين دستورالعمل‌ها از طريق قانون اجباري شود، مساجد و تكايا نيز از ايمني‌هاي لازم برخوردار خواهند شد.
فقدان بودجه براي افزايش ايمني
از سوي ديگر محمد زنگويي، مسوول روابط عمومي مركز رسيدگي به امور مساجد نيز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ايسنا، با بيان اين‌كه بالا بردن ايمني مساجد نياز به بودجه كافي دارد، گفت: منبع درآمد مساجد از آنجاكه نهاد بودجه‌گير دولتي نيستند با كمك‌هاي مردمي تامين مي‌شود، از سوي ديگر مركز رسيدگي به امور مساجد نيز تنها يك مركز هدايت كننده و آگاهي دهنده بوده كه بر فعاليت مساجد نظارت مي‌كند، از اين رو بودجه‌اي به مساجد نمي‌دهد.
ابلاغ بخشنامه ايمني و مكاتبه با مجلس براي تخصيص بودجه
به گفته زنگويي، اين مركز در تاريخ دهم مهر ماه سال جاري بخشنامه‌اي در «26» بند تدوين كرد كه بر اساس آن نكات و موارد ايمني براي مساجد ساخته شده، در حال ساخت و يا در مرحله نقشه‌كشي، اعلام شد.
مسوول روابط عمومي مركز رسيدگي به امور مساجد يادآور شد: پيش از اين نامه‌هايي با تاييد رييس اين مركز براي تخصيص بودجه به كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي ارسال شده كه طي آن بحث ايمني مساجد نيز به طور كامل بيان شده است.
وي اضافه كرد: در صورتيكه بودجه و اعتباري از سوي نهادها و دستگاههاي ذيربط به مساجد داده شود، مطمئنا وضعيت ايمني اين اماكن مطلوب‌تر خواهد شد، در اين ميان نظارت بر تكايا و هياتهاي موقت بر عهده سازمان تبليغات اسلامي است.
پيشنهاد واگذاري تولي نظارت بر ايمني مساجد به وزارت كار
زنگويي با اشاره به اين‌كه مساجد بايد به عنوان اماكن عام المنفعه و عمومي تلقي شوند، به ايسنا گفت: در اين صورت وزارت كار و امور اجتماعي متولي نظارت بر ايمني مساجد مي‌شود، اين در حاليست كه تاكنون اين مساله مطرح نشده است.
مسوول روابط عمومي مركز رسيدگي به مساجد، خاطرنشان كرد: وزارت كار، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و دستگاههاي دولتي بايد از لحاظ قانوني موظف شوند، مساجد را نيز به عنوان اماكن عام‌المنفعه شناخته و وظايف خود را در قبال آن انجام دهند.
به گفته زنگويي امسال يكهزار و 827 مسجد آماده استقبال از عزاداران حسيني هستند.
انتهاي پيام