مسؤول گروه پژوهشي خشت و معماري گلي پايگاه دوراونتاش (چغازنبيل)، گفت: حدود 20 متر مربع از قله‌ي زيگورات با كاهگل مقاوم در برابر باران، پوشانده شده است تا با پايان آزمايش‌ها، اين كاهگل در كل بنا استفاده شود. افشين ابراهيمي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار داشت: در بناهاي معماري ايراني، خشت بدون حفاظت به‌كار نمي‌رفته است. از حدود هشت‌هزار سال پيش كه معماري خشتي در ايران شكل گرفت همواره خشت‌ها با لايه‌اي از كاهگل يا ديواره‌هاي آجري در برابر باران حفاظت مي‌شدند. وي با بيان اين‌كه لايه‌ي محافظ از بناهاي خشتي، متناسب با اقليم هر منطقه تغيير مي‌كرده است، ادامه داد: در دوره‌ي ايلاميان، بناهاي توپري مانند زيگورات چغازنبيل (دوراونتاش) كه خشتي است با ديواره‌اي آجري به پهناي چهار متر حفاظت مي‌شده است. البته پهناي اين ديواره بعد از چندبار مرمت، نازك‌تر شده و حتا به 40 سانتي‌متر نيز رسيده است. عضو هيات علمي پژوهشگاه مرمت آثار تاريخي ضمن بيان اين توضيح كه آجرهاي تاريخي در ابعاد تقريبي10*40*40 سانتي‌متر ساخته مي‌شدند، گفت: طبقات يك و دو زيگورات با آجرهاي محافظ كه به‌ندرت تاريخي‌اند، پوشانده شده است. در سال 1378 كه پروژه‌ي چغازنبيل (دوراونتاش) شكل گرفت، خشت‌ها برهنه بودند و تلاش شد تا كاهگل مرمتي مناسبي توليد شود؛ چراكه بارندگي‌هاي منطقه به اندازه‌اي زياد است كه هر دو سال يك‌بار، كاهگل‌هاي كشيده شده بايد تجديد شود؛ اما اين كار هزينه مي‌برد و گاهي رفت‌وآمد كارگرها براي كاهگل كشيدن به اثر تاريخي آسيب مي‌زند؛ چون آنها كارشناس نيستند و فقط براي گرفتن دستمزد كار مي‌كنند وي ادامه داد: اين شرايط سبب شد تا تحقيقات براي توليد خشتي مقاوم در برابر آب، آغاز شود. با توجه به اين‌كه در 30 كيلومتري مجموعه، كارخانه‌اي وابسته به صنايع نيشكر وجود دارد، ضايعات آن كارخانه روي خاك آزمايش شد؛ در نهايت، مشخص شد كه اگر مقداري از آن ضايعات به خاك اضافه شود، كاهگلي مقاوم در برابر آب به‌دست مي‌آيد. ابراهيمي در اين‌باره، اضافه كرد: كاهگل به‌دست آمده، در آزمايشگاه و محيط تست شد و پاسخ مناسب داد. همچنين بخش‌هاي محدودي از بنا نيز با اين كاهگل پوشانده شده و اگر در اين مرحله نيز جواب آزمايش، مناسب باشد در ديگر بخش‌هاي بنا نيز به‌كار خواهد رفت. وي همچنين گفت: بخشي از پوسته‌ي آجري محافظ زيگورات چغازنبيل (دوراونتاش) بر اثر عوامل مخربي چون باران، بازديدكنندگان و حفاران غيرمجاز از ميان رفته و بخش‌هايي از خشت بنا برهنه شده است. مسؤول گروه پژوهش خشت و معماري گلي پايگاه دوراونتاش (چغازنبيل) با بيان اين مطلب‌ به ايسنا افزود: در سال 1378 كه پروژه‌ي چغازنبيل (دوراونتاش) تازه شكل گرفته بود، مسير مشخصي براي بازديد مردم از زيگورات وجود نداشت؛ به همين دليل، بازديدكنندگان و حتا بچه‌هاي دانش‌آموز به‌راحتي از زيگورات بالا مي‌آمدند و بخش‌هايي از ديوارهاي آجري محافظه با اين رفت‌وآمدها فروريخت. البته از سال 1381 محدوديت‌هايي اعمال شد و مردم فقط از صحن مي‌توانستند بنا را ببينند و ديگر اجازه‌ي رفتن تا قله‌ي زيگورات را نداشتند. وي در پاسخ به اين پرسش كه حفاري‌هاي غيرمجاز چه آسيب‌هايي به اثر تاريخي چغازنبيل (دوراونتاش) زده است؟ گفت: پيش از شكل گرفتن پروژه‌، چغازنبيل (دوراونتاش) منطقه‌اي دورافتاده بود و حفاران غيرمجاز نيز براي سرقت آجرهاي كتيبه‌دار اثر به اين منطقه مي‌آمدند؛ باتوجه به اين‌كه آجرهاي تاريخي محافظ اثر به‌صورت 10 رج ساده و يك رج كتيبه‌دار چيده شده بودند، حفاران غيرمجاز براي سرقت آجرهاي كتيبه‌دار، ‌آجرهاي ساده را تخريب مي‌كردند كه اين مساله علاوه بر آسيبي كه به لايه‌ي محافظ بنا وارد كرد، موجب آسيب ديدن آجرهاي كتيبه‌دار نيز شد. ابراهيمي افزود: هنوز تعداد زيادي آجر كتيبه‌دار در بنا وجود دارد كه برخي از آن‌ها سالم و تعدادي شكسته‌اند؛ اين آجرها كه متن ثابتي روي آن‌هاست در زمان حفاري‌هاي گريشمن مطالعه و خوانده شده‌اند. او همچنين اضافه كرد: ‌اكنون مجموعه‌ي چغازنبيل (دوراونتاش) نورپردازي شده و تعدادي نگهبان نيز از آثار حفاظت مي‌كنند كه اين عوامل، از حفاري‌هاي غيرمجاز يا تخريب آثار مانع مي‌شوند. انتهاي پيام