شش ماه پس از كشف تاريخي و چالش برانگيز دكتر بهرام مبشر - كيهانشناس برجسته ايراني - و همكارانش در موسسه تلسكوپ فضايي «هابل»، سازمان فضايي آمريكا(ناسا) و سازمان فضايي اروپا (اسا) رسما كشف دورترين كشف جهان توسط اين تيم تحقيقاتي را تاييد و اعلام كردند.
به گزارش خبرنگار «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، اين كشف بزرگ كيهانشناسي كه به سرپرستي دكتر بهرام مبشر، كيهانشناس ايراني و نماينده سازمان فضايي اروپا (ESA) در موسسه تلسكوپ فضايي هابل ناسا صورت گرفته، بازتاب وسيعي در رسانهها و مجامع علمي جهان داشته است. اگرچه به دليل اهميت فوقالعاده و تاثير آن بر نظريههاي موجود كيهانشناسي پيش از تاييد نيز در ماههاي اخير به شدت مورد توجه محافل علمي جهان قرار گرفته است.
بررسي اين كهكشان غولپيكر دوردست كه در رسانهها به عنوان كهكشان «Big baby» از آن ياد شده، اطلاعات بسيار با ارزشي را درباره شكلگيري كهكشانها در ابتداي تشكيل جهان در اختيار دانشمندان قرار ميدهد ولي نكته اصلي درباره اين كهكشان، جرم آن - تقريبا به اندازه كهكشان راه شيري - است زيرا شكلگيري كهكشاني با چنين جرمي در ابتداي تشكيل جهان - به فاصله تنها چند صد ميليون سال از انجار بزرگ - با بسياري از نظريههاي موجود كيهانشناسي درباره روند تشكيل و تحولات جهان در تضاد است.
دكتر بهرام مبشر كه در حال حاضر براي شركت در كنفرانسي علمي در آمستردام هلند به سر ميبرد روز جمعه در گفتوگويي تلفني با خبرنگار «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) درباره علت تاخير در اعلام رسمي اين كشف از سوي ناسا و اسا گفت: با اين كه اين كشف ماهها پيش صورت گرفت ولي بايد مطالعات بيشتر و دقيقتري انجام شده و مشاهداتي نيز از روي زمين صورت ميگرفت تا اطمينان لازم در اين زمينه حاصل شود زيرا اگر اين كشف درست باشد - كه در حال حاضر تا حد بيشتري اطمينان يافتهايم - بسياري از تئوريهاي كيهانشناسي زيرسوال ميرود.
وي كه چند ماه پيش در گفتوگويي تفصيلي با ايسنا توضيحاتي درباره ابعاد مختلف اين كشف ارائه داده بود، خاطرنشان كرد: اين كهكشان با بررسي دقيق تصوير «فراژرف» هابل - ژرفترين تصوير تهيه شده از جهان - و با كمك آشكارساز مادون قرمز هابل و تلسكوپ فضايي «اسپيتزر» صورت گرفته است.
اين كيهان شناس ايراني در ادامه درباره تصوير «فراژرف» هابل كه عميقترين تصوير از جهان بوده و با مشاركت مستقيم وي تهيه شده است، اظهار داشت: اين تصوير كه ژرفترين نگاه بشر به جهان و سرآغاز آن بوده و در مدتي حدود يك سال تهيه شده است، دهها هزار كهكشان كوچك و بزرگ را در سطح كوچكي از فضاي لايتناهي به تصوير كشيده شده است. اين تصوير امكان مطالعه دورترين كهكشانهايي را كه در ابتداي جهان شكل گرفتهاند را فراهم كرده و اطلاعات جديدي را درباره نحوه شكلگيري جهان در اختيار ما قرار داده كه برخي نظريات پذيرفته شده كيهان شناسي را به چالش كشيده و ميتواند پايه نظريات جديدي پيرامون روند تكوين كيهان باشد
دكتر مبشر در ادامه در پاسخ به اين سوال كه آيا احتمال كشف كهكشاني دورتر طي بررسيهاي كيهانشناسي اخير وجود دارد يا نه، اين احتمال را تاييد و به طرح تصوير فراژرف دوم اشاره كرد كه از چند ماه پيش در نمايي نزديك به تصوير فراژرف موجود در حال تهيه بوده و پيشبيني ميشود كه تا تابستان سال آينده به پايان برسد.
وي هدف از تهيه اين تصوير را دستيابي به نمايي گستردهتر از كهكشانهاي اوليه و بررسي دقيقتر تحولات كيهان در آغاز جهان عنوان كرد و اظهار داشت: در حال حاضر امكان تهيه تصويري با عمق بيشتر هم وجود دارد ولي با توجه به اين كه انجام مشاهدات آن زمان زيادي را از تلسكوپ فضايي هابل ميگيرد دانشمندان ترجيح ميدهند كه تهيه چنين تصاوير فوقالعاده عميقي را به بهرهبرداري تلسكوپ «جيمز وب» موكول كنند.
گفتني است، دكتر بهرام مبشر كه در سال 1337 در تهران متولد شده، ديپلم رياضي را از دبيرستان البرز و ليسانس فيزيك را از مدرسه عالي پارس دريافت كرده و سپس به انگلستان رفته و تحصيلات فوق ليسانس و دكتري خود را در رشته كيهانشناسي مشاهداتي در دانشگاه «دورهام» انگلستان پشت سر گذاشته است.
وي پس از دريافت درجه فوقليسانس مهندسي اپتوالكترونيك و ديپلم مهندسي ميكروويو از دانشگاه لندن، مدت هشت سال در اين دانشگاه (كالج سلطنتي) به تدريس و تحقيق اشتغال داشته و از چند سال قبل در انستيتو تلسكوپ فضايي هابل در ناسا فعاليت دارد.
دكتر مبشر در حال حاضر نماينده سازمان فضايي اروپا (ESA) در ناسا و از دانشمندان مسئول آشكارساز nikmouse تلسكوپ فضايي هابل است.
انتهاي پيام