اخلال آمريكا در روند صدور ويزا و درپي آن لغو سفر رييس مجلس شوراي اسلامي كه قرار بود براي شركت در دومين اجلاس روساي مجالس به نيويورك انجام شود، با واكنش و اعتراض تند صاحبنظران و به ويژه نمايندگان مجلس كشورمان مواجه شد.
به گزارش ايسنا در اين شرايط لزوم خروج سازمانهاي بينالمللي از آمريكا كه دولتمردان آن از آنها به عنوان گروگانهاي سياسي استفاده ميكنند، بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است.
دكتر يوسف مولايي در اين باره به خبرنگار ايسنا گفت:« تعلل آمريكا در صدور ويزاي رييس مجلس شوراي اسلامي وجاهتي در حقوق و عرف بينالملل ندارد.»
اين حقوقدان با اشاره به لغو سفر حداد عادل به اجلاس بينالمجالس در نيويورك گفت:« از نقطهنظر حقوق بينالملل اعطاي ويزا و يا عدم آن از مواردي است كه به حوزه اعمال حاكميت دولتها باز ميگردد. دولتها اين حق انحصاري را براي خود نگه داشتهاند و هيچ توافق و قانوني در اين خصوص در قالب كنوانسيونهاي بينالمللي پيش بيني نشده است.»
وي ابراز داشت:« اقدام آمريكا در عدم صدور ويزاي رييس مجلس شوراي اسلامي در جهت استقرار صلح و گسترش مناسبات بينالمللي اقدامي منفي و غيراخلاقي بود.»
اين حقوقدان گفت:« در عين حال كه ايران و آمريكا رابطهي دوستانهيي با يكديگر ندارند، اما اين اقدام آمريكا در نگاه افكار عمومي دنيا مورد نكوهش است.»
در همين زمينه دكتر جواد منصوري، استاد دانشگاه ومشاور وزير امورخارجه نيز به خبرنگار ايسنا گفت:« بهتر بود سفر رييس مجلس شوراي اسلامي كشورمان به آمريكا از ابتدا در دستور كار قرار نميگرفت.»
وي با بيان اين مطلب درباره اقدام غيرقانوني كه آمريكا در تعلل براي صدور رواديد براي دكتر غلامعلي حدادعادل انجام داده بود، اظهار داشت:« در چهار دههي گذشته و به ويژه پس از پيروزي انقلاب اسلامي آمريكاييها نشان دادند كه به هيچ موازين و عرف بينالمللي پايبند نيستند.»
وي ادامه داد:« آمريكاييها فقط به فكر حفظ ابرقدرتي و تك قدرتي شدن خود در جهان هستند و بنابراين در اين ارتباط ممكن است كارهاي بسياري را انجام دهند كه توجيهي قابل قبول براي آن نداشته باشند.»
منصوري در بخش ديگري از اظهاراتش با انتقاد از تعلل آمريكا براي صدور رواديد تصريح كرد:« بارها گفته شده است كه آمريكا صلاحيت ميزباني سازمانهاي بينالمللي را ندارد و يا اين كه بايد قانون ويژهاي وجود داشته باشد كه دولت آمريكا حق دخالت در امور مربوط به اين سازمانها را نداشته باشد، اما بينتيجه بوده است.»
اين استاد دانشگاه در بخش ديگري از اين گفتوگو ابراز داشت:« اين اقدام آمريكا نه بار اول و نه بار آخر بود. در آينده هم ممكن است شاهد چنين اقداماتي باشيم. اين بار ممكن است آنها بهانه بياورند كه به دليل مشغوليت در استانهاي مصيبتزدهشان تعلل داشتهاند، اما اينها دلايلي موجه نيست.»
منصوري اظهار داشت:« در حالي كه كنفرانس بينالمجالس از روز دوشنبه برگزار شده است، روز سهشنبه براي دكتر حدادعادل رواديد صادر شده كه اين نشاندهندهي سياسي برخورد كردن، قلدرمابي و يكجانبهگرايي آمريكاييهاست.»
منصوري در ادامه با بيان اين كه «فكر ميكنم بهتر بود برنامهي سفر شخص رييس مجلس شوراي اسلامي در دستور كار قرار نميگرفت» ابراز عقيده كرد:« بهتر بود يكي از اعضاي هيات رئيسه به آمريكا ميرفت تا نشان دهيم چندان علاقهمند نيستيم كه در كنفرانسهايي كه در آمريكا تشكيل ميشود، حضور يابيم.»
اين كارشناس مسايل بينالملل درعين حال تصريح كرد:« با اين وجود بايد گفت كه كليت تصميم براي حضور در اين كنفرانس جهاني اشكالي نداشت، اما بايد با توجه به سوابق عملكردي آمريكا تصميمگيري ميكرديم.»
منصوري در اين باره كه آيا با توجه به رخداد اخير بايد در خصوص سفر دكتر احمدينژاد، رييس جمهور كشورمان به نيويورك براي شركت در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل نيز تجديدنظري صورت بگيرد، گفت:« انجام هرگونه كار خلاف و غيرمعمول از سوي مقامات آمريكايي ممكن است، اما شايد براي رييس جمهور چنين مشكلاتي فراهم نشود، با اين حال بايد پيشبينيهاي لازم براي چنين احتمالي نيز بشود، چرا كه آمريكاييها تابع منطق خاصي نيستند كه بتوان بر مبناي منطق تصميمگيري كرد.»
همچنين يك كارشناس مسايل بينالملل نيز به خبرنگار ايسنا گفت:« بايد ابعاد دليل لغو سفر مجلس شوراي اسلامي به آمريكا به صورت گسترده از سوي دستگاه ديپلماسي و رسانهها اعلام شود تا همگان اذعان كنند آمريكا صلاحيت ميزباني جلسات سازمانهايي بينالمللي را ندارد.»
شهاب حسابي دربارهي تعلل آمريكا در صدور رواديد براي دكتر حداد عادل، رييس مجلس شوراي اسلامي كشورمان براي سفر به نيويورك اظهار داشت:« در چند ماه اخير غرب موضعي را براي واكنش نشان دادن به تحولات كشورمان اتخاذ كرده است.»
وي در ادامه خاطرنشان كرد:« اين واكنش در سفر اخير دكتر حداد عادل به كشوري اروپايي نيز مشخص بود. در آن سفر مواردي از جانب مقامات آن كشور خواسته شد كه برايشان بديهي بود طرف ايراني آن را انجام نخواهد داد.»
حسابي در بخش ديگري از اظهاراتش گفت:« آمريكا نيز با توجه به مجموعهي تحولات رخ داده احساس ميكند كه بايد جلو تحركات بينالمللي ايران را بگيرد و از ورود مقامات كشورمان به فضاهايي كه امكان ايفاي نقش وجود دارد، جلوگيري نمايد.»
اما لغو سفر رييس مجلس در خانه ملت نيز با اعتراضات نمايندگان نسبت به اقدام خارجاز اصول بينالمللي آمريكا مواجه بود.
كاظم جلالي مخبر كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در گفتوگو با خبرنگار پارلماني ايسنا در واكنش به عدم صدور بهموقع ويزا براي رئيس مجلس ايران جهت شركت در دومين اجلاس سراسري روساي مجالس؛ اين اقدام آمريكا را بسيار مشمئزكننده خواند و افزود:« هيچ توجيه عقلايي، منطقي و حقوقي براي اين اقدام آمريكا وجود ندارد و اين نشانگر آن است كه آمريكاييها حاضرند به بدترين و پستترين كارهاي غيرقابل توجيه در مورد يك كشور مستقل دست بزنند.»
وي با تاكيد بر اينكه آمريكاييها مرتكب اشتباه بزرگي شدهاند، متذكر شد كه دولت و وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران بايد اين مساله را به شكل جدي پيگيري كرده و با ديگر كشورهاي مهم دنيا در اين رابطه به مذاكره بپردازد.
جلالي افزود:« آمريكا عملا نشان داد كه شايستگي حضور مقر سازمان ملل متحد در كشورش را ندارد و عليرغم آنكه بايد ميزبان كشورها باشد و اجازه تعدي به حق طبيعي كشورها براي حضور در جلسات سازمان ملل را ندارد، اقدام به حركتي خارج از عرف و قوانين بينالمللي كرده است.»
مخبر كميسيون امنيت ملي با بيان اينكه جمهوري اسلامي ايران بايد واكنش تندي نسبت به اين مساله نشان دهد، به سفر رئيس جمهور ايران به آمريكا در آينده نزديك اشاره كرد و ادامه داد:« چه بسا آمريكا براي تست كردن ما اين حركت را انجام داده باشد. اگر با اقدامات دقيق، ديپلماتيك و حسابشده عمل نكنيم ممكن است گامهاي بعدي اين حركت را در مواجهه با سفر رئيس جمهورمان بردارد.»
وي با اشاره به عضويت ايران در سازمان ملل و پرداخت حق عضويت از سوي كشورمان خاطرنشان كرد:« بايد اين امكان براي كشور ايران فراهم باشد تا از تريبون سازمان ملل متحد براي اعلام مواضع خود استفاده كند، برهمين اساس ايالات متحده آمريكا اقدامي ناشايست و غيرقانوني انجام داد.»
رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نيز در واكنش به لغو سفر رييس مجلس شوراي اسلامي به نيويورك به سبب تاخير صدور رواديد حدادعادل، اظهار داشت:« حدادعادل بهترين تصميم را اتخاذ كرد.»
دكتر اعلاء الدين بروجردي در گفتو گو با خبرنگار پارلماني ايسنا با اشاره بررسيهاي كميسيون امنيت ملي مجلس به آخرين جلسهي كميسيون متبوعش اشاره كرد و گفت:« سفير كشورمان نيز گفته بودند كه تا صبح چهارشنبه رواديد آماده خواهد شد. وقتي كه اين مطلب را به حدادعادل گفتيم، وي گفت ما بيش از اين منتظر نميمانيم و در جهت اعتراض در تاخير صدور رواديد، سفر را لغو كرد.»
بروجردي اظهار داشت:« حدادعادل تصميم عزتمندانهاي اتخاذ كرد و حق همين بود كه انجام شد. چنين رفتارهاي غيرمنطقي و مغاير با موازين بينالمللي است و آمريكا در واقع از قرار گرفتن اين اجلاس در كشورش سوءاستفاده كرد و اين امر طبيعتا پاسخي جدي ميطلبيد.»
وي در پاسخ به سوال خبرنگار ايسنا مبني بر اينكه هياتي كه صبح روز سهشنبه به نيويورك سفر كردهاند، آيا به كشور برخواهند گشت، گفت:« اين تصميمي است كه متعاقبا اتخاذ ميشود ولي يك راه هم اين است كه اين افراد در اين اجلاس حضور داشته باشند و از اين تريبون به عنوان نمايندگان ملت، پيام خود را اعلام كنند. راه دوم نيز اين است كه اين افراد به كشور برگردند و اين امر نياز به بررسي و مشورت دارد و متعاقبا اتخاذ خواهد شد.»
همچنين يك عضو كميسيون حقوقي و قضايي مجلس در واكنش يه تاخير آمريكا در صدور رواديد رييس مجلس شوراي اسلامي براي شركت در اجلاس روساي بينالمجالس در نيويورك گفت:« اين دفعهي اول نبوده و آخر هم نخواهد بود كه آمريكا به چنين اقدام سياسي ميپردازد.»
عضو هياترييسهي مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه بايد در مورد اين قضيه چارهانديشي درستي صورت ميگرفت، به خبرنگار ايسنا گفت:« جامعهي بينالمللي بايد براي مقر سازمان ملل فكري جدي بكند يا بايد زمينهاي فراهم كند كه خود واتيكان رواديد را صادر كند يا اينكه مقر سازمان ملل عوض شود و يا اينكه آمريكا را مجبور به صدور رواديد بكند.»
قرباني تصريح كرد:« اين دفعهي اول نبوده و آخر هم نخواهد بود كه آمريكا به چنين اقدام سياسي ميپردازد و جامعهي بينالمللي بايد در اين مورد چارهانديشي كند.»
وي در پايان گفت:« لازم بود كه ما زودتر از اينها در اين ارتباط عكسالعمل نشان ميداديم و منتظر نميشديم كه آمريكا در لحظهي آخر به ما بگويد نه.»
رييس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي نيز اقدام آمريكا در خصوص عدم صدور رواديد براي هيات پارلماني ايران را خلاف مقررات بينالمللي دانست و گفت: كشورهاي عضو سازمانهاي بينالمللي و سازمان ملل بايد براي وارد نشدن اغراض سياسي آمريكا در اين سازمانها اقدام جدي كنند.
دكتر علي عباسپور تهرانيفرد، نمايندهي مردم تهران در خانهي ملت، در گفتوگو با ايسنا، با بيان اين مطلب اظهار داشت: آمريكا نقض پيمان و تعهد خود را نسبت به پذيرايي از هياتهاي بينالمللي صورت داده و لذا شايسته است كه سازمان ملل و سازمانهاي بينالمللي ديگر در مورد انتقال خود از آمريكا به كشوري ديگر كه سياستي زورگويانه ندارد، فكري اساسي داشته باشند.
به گفتهي اين نمايندهي مجلس شوراي اسلامي، كشورهاي اروپايي و كانادا هماكنون آماده هستند و امكانات لازم را در اختيار دارند تا پذيراي سازمانهاي بينالمللي و ملل متحد باشند.
اين عضو فراكسيون اكثريت مجلس شوراي اسلامي، معتقد است كه ايران در صورت مواجه شدن با چنين رفتارهايي شكايت خود را به دادگاههاي بينالمللي ارجاع دهد، تا مطابق با منشور قوانين بينالمللي برخورد قانوني صورت گيرد.
عباسپور همچنين با تاكيد بر اينكه سفر رييس جمهور به نيويورك بايد صورت گيرد، خاطر نشان كرد: دكتر احمدينژاد ميتواند با حضور در سازمان ملل نقطهنظرات ايران را در خصوص اين اقدام آمريكا به اطلاع كشورهاي ديگر انعكاس دهد.
يك عضو ديگر كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نيز با اشاره به مجموع اتفاقاتي كه طي چند روز اخير پيرامون سفر رييس مجلس ايران به اجلاس بينالمللي روساي مجالس در نيويورك به وقوع پيوسته بود، اقدام حدادعادل مبني بر لغو اين سفر را سنجيده و قابل دفاع دانست.
جواد جهانگيرزاده، نمايندهي مردم اروميه در خانهي ملت، در گفتوگو با خبرنگار پارلماني خبرگزاري دانشجويان ايران، با اشاره به اينكه روساي مجالس كشورهاي مختلف با حضور در اين اجلاس به اعلام مواضع كشور و ملت متبوع خود ميپردازند؛ برخورد با رييس مجلس ايران را به منزلهي برخورد با ملت ايران دانست كه با هر قيد و بندي كه باشد به عزت ملي ايرانيان لطمه ميزند.
وي بر همين اساس اقدام رييس مجلس را در مسير دفاع از عزت ملي و به مصلحت ملت و نظام جمهوري اسلامي ايران خواند.
به گفتهي وي چه بسا پيامدهاي عدم حضور رييس مجلس ايران در دومين اجلاس بينالمللي روساي مجالس جهان بسيار بيشتر از حضور او در كشوري باشد كه عليرغم ادعاي دموكراسي، چنين برخورد ناشايستي را ميكند.
جهانگيرزاده با شايسته خواندن واكنش رييس مجلس ايران اظهار داشت: به نظر ميرسد اين اقدام آمريكا در سفر آقاي احمدينژاد رييس جمهور ايران نيز تاثير بگذارد حال آنكه دنيا منتظر اعلام مواضع رييس جمهور جديد ايران به ويژه در خصوص پروندهي هستهيي است. همچنين با توجه به حضور اكثر روساي جمهور كشورهاي جهان در سازمان بينالملل حضور احمدينژاد ميتواند علاوه بر اعلام مواضع جمهوري اسلامي ايران با ارتباط بيشتر با اين كشورها نيز بيانجامد.
اين عضو كميسيون امنيت ملي مجلس، اظهار اميدواري كرد كه لغو سفر حدادعادل نه تنها تاثير منفي بر سفر رييس جمهور نداشته باشد، بلكه حضور احمدينژاد در سازمان ملل را جذابتر كرده و سفر وي را تقويت كند.
نمايندهي مردم اروميه در خانهي ملت، در واكنش به اظهاراتي مبني بر لزوم تغيير محل سازمان ملل از آمريكا به يك كشور ديگر؛ اين موضوع را قابل طرح دانست و افزود: البته بايد در مورد زمان طرح چنين موضوعي بيشتر دقت كرد. در حال حاضر سازمان ملل متحد بايد واكنش جدي نسبت به اين اقدام غير قانوني آمريكا نشان داده و اجازه ندهند كه صيانت از حقوق يك ملت و كشوري به علت خوشآمد و يا بد آمدن يك كشور ديگر زير سوال رود.
وي در عين حال تغيير مقر سازمان ملل را منجر به افزايش اعتبار و وجهي اين سازمان بينالمللي دانست چرا كه به اين ترتيب ديگر از زير بار سلطهي آمريكا خارج خواهد شد.
انتهاي پيام