دوسالانه‌هاي هنرهاي تجسمي، چشم‌به‌راه خروج از تعطيلي مروري بر وضعيت بينال‌هاي گرافيك، نقاشي، عكس، نگارگري، كاريكاتور، سفال و سراميك و مجسمه
دوسالانه‌هاي هنري ايران، چه آنها كه به واقع دوسالانه‌اند و چه آنها كه چندسالانه حتا به آنها گاه‌سالانه نيز گفته مي‌شود، اين روزها در انتظار سپري مي‌كنند. اين امر تنها به حوزه دوسالانه‌هاي داخلي و بين‌المللي كه با ولايت مركز هنرهاي تجسمي برپا مي‌شود، محدود نمي‌شود؛ بلكه دامن‌گير دوسالانه‌هاي با پسوند جهان اسلام هم شده و كمي بيشتر از آن نيز دامن نمايشگاههاي بين‌المللي كه فرهنگستان برپا مي‌كرد را گرفته است. *** به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دوسالانه‌ي گرافيك ايران كه چند سالي است به موضوع پوستر مي‌پردازد، در دور جاري با دبيري امرالله فرهادي برگزار خواهد شد. دوسالانه گرافيك يا همان پوستر تهران ازجمله دوسالانه‌هايي است كه سر موعد مقرر با كم‌ترين جابه‌جايي و حاشيه‌اي در مقايسه با ساير صنوف هنري تاكنون برگزار شده است. دبيرخانه‌ي اين دوسالانه قرار بود به ساختمان بينال‌ها در خيابان آفريقا نقل مكان كند؛ همان ساختماني كه در آخرين ماه‌هاي مسوليت عليرضا سميع‌آذر در مركز هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، خريداري شد؛ تا محل استقرار دبيرخانه‌ي دوسالانه‌ها و انجمن‌هاي بي مكان و تازه تاسيس باشد. اما قرار است تا روي كار آمدن مسؤولان جديد، هيچ جابه‌جايي صورت نگيرد. اين نگراني وجود دارد كه ساختمان تحويل داده نشده پس گرفته شود. *** در حوزه‌ي نقاشي اما آرا و افكار متفاوت و متنوع تري وجود دارد؛ تا جايي كه حتا به جناح بندي نيز مي‌كشد. تاكنون اجماعي ميان هنرمندان نزديك به دستگاه هاي دولتي، هنرمندان غير وابسته با هنرمنداني كه تنها و بدون هيچ حرف و بحث و داستاني و نيز بدون دريافت كمك مادي و كمك هزينه‌هاي معمول در گوشه‌اي از آتليه‌شان به خلق اثر مي‌پردازند تا شايد روزي كسي آنان را نيز به ياد آورد، در برپايي دوسالانه‌هاي نقاشي و اساسا اين حوزه‌ي هنري وجود نداشته است. دور گذشته اين دوسالانه با دبيري فرح اصولي در موزه‌ي هنرهاي معاصر تهران برگزار شد. اين اتفاق در شرايطي رخ داد كه سرپرست موزه اعلام كرده بود ديگر هيچ دوسالانه اي در موزه برگزار نخواهد شد؛ تا موزه، موزه بماند؛ اما در عين حال نقاشي را مادر همه هنرها دانسته و شايسته استثنا. اين دور از دوسالانه مخالفاني هم داشت و تا جايي پيش رفت كه نمايشگاه مردودان براي نخستين بار در تاريخ دوسالانه هاي تجسمي و نقاشي، برگزار شد. حالا دور جاري در شرايطي كه از زمان معمول اعلام فراخوان نيز گذشته است، مي‌خواهد با يك سال تاخير برگزار شود. در راستاي واگذاري برپايي دوسالانه ها به انجمن‌هاي هنري انجمن نقاشان ايران كميته‌اي متشكل از چند نقاش تشكيل داده تا با بررسي شرايط اساس‌نامه دوسالانه را تدوين و چارچوب كلي كار را مشخص كند. دبير انجمن نقاشي از نام بردن اعضاء اين كميته كه حدود دوماه از تشكيل آن مي‌گذرد، معذور است و هرگونه اعلام برنامه‌اي را منوط به نتيجه رسيدن اين كميته مي‌داند. از سويي ديگر در تلاش است تفاهم نامه‌اي را با مركز هنرهاي تجسمي به امضا برساند؛ تا در صورت تغيير و تحولات جاري در حوزه تغيير مديريت‌ها، مديران دولت جديد را به پايبندي به قرارهاي مدير گذشته با هنرمندان ملزم كند. *** سرنوشت نامعلوم دوسالانه عكس در اين ميان گم شده و هيچ كس زير بار مسؤوليت برپايي و پاسخ گويي در اين زمينه نمي‌رود. دور گذشته اين دوسالانه پس از هفت سال در تهران با عنوان نهمين دوسالانه عكس تهران برگزار شد. جماعت پر سر و صداي عكاسان ايران هنوز انجمني ندارند تا دست كم حقشان ادا شود و اكنون سيف‌الله صمديان كه در دور نهم نمايشگاه‌هايي كه به آنها دوسالانه اطلاق مي‌شود، عضو شوراي سياست گذاري و داوري بوده، به صراحت مي‌گويد: "چقدر ساده ايد كه انتظار داريد دوسالانه عكس برگزار شود. ظاهرا قرار است 7-8 سالي بگذرد، مديران تازه اي كه قرار است بيايند، چنانچه پس از گذشت چند سال جاافتادند، شايد به ياد بياورند دوسالانه‌ي عكسي هم مي‌تواند وجود داشته باشد. *** جماعت نگارگران ايران كه به تازگي انجمن‌شان را به ثبت رسانده و تاكنون بي‌مكان مانده بودند، مشعوف از خريد ساختمان تازه خريداري شده خيابان آفريقا، در انتظار تحويل محل دبيرخانه روز شماري مي‌كنند. دوسالانه نگارگري كه تا كنون ركورددار اعلام زمان و مكان برپايي و تغيير در اعلام فراخوان اين زمينه است، پس از استعفاي حبيب‌الله آيت‌اللهي از دبيري دوسالانه و شروع دوباره از نقطه آغاز، زماني را براي برپايي دوسالانه انتخاب و در پي انتخاب محل برپايي بار ديگر با فرهنگستان هنرمكاتبه كرد، اما اين بار با درهاي بسته فرهنگستان هنر مواجه شد. فرهنگستان هنر اين روزها در پي افزايش فضاي نمايشگاهي و كارهاي ساختماني مجموعه صبا، خيال و آيينه است و گويا تا پايان سال جاري برنامه‌ي قطعي و جدي‌اي را در دستور كار خود ندارد؛ تا جايي كه در باره‌ي چهارمين دوسالانه نقاشي جهان اسلام هم هيچ سخني به ميان نمي‌آورد و احتمالا اين همان علتي است كه به برپاكنندگان هنرهاي اصيل ايراني - نگارگري - پاسخ رد داده است. اين در حالي است كه مسؤولان فرهنگستان هنر ميزباني هفتمين دوسالانه كاريكاتور را در همان مقطع زماني - آبان و آذر ماه سال جاري ـ پذيرفته‌اند. *** هفتمين دوسالانه كاريكاتور نخستين بينال دولت جديد خواهد بود و دبيرخانه آن در خانه كاريكاتور، در ماه‌هاي آخر تداركات برگزاري دوسالانه چند ستاره با مركز هنرهاي تجسمي و موزه هنرهاي معاصر به چالش افتاده است. هر چند كه اكنون به توافقاتي مبني بر دريافت بودجه يكصد ميلون توماني از معاونت هنري وزارت خانه رسيده، اما چشم به راه مديران تازه دولت جديد است. *** نهمين دوسالانه سفال و سراميك هم سالها محل اختلاف نظر ميان پيشكسوتان برپايي دوسالانه‌ها و با جمع زيادي از سفال‌گران بود و حالا پس يك‌سال درگيري و مقابل يك‌ديگر ايستادن، سرانجام با پا در مياني و ميانجي‌گري سيدمحمد فدوي - رييس فرهنگسراي نياوران ـ، شوراي سياست‌گذاري بينال تشكيل شد، اما آنها نيز اكنون در انتظار مسؤولان جديد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و احكام اجرايي تازه ازسوي مديران و معاونان اين وزارت‌خانه، روند اجرايي برنامه‌ها و اعلام فراخوان شركت و... را متوقف كرده‌اند؛ تا توافقات دولتي را از صفر آغاز كنند. *** كمتر از يك هفته از پايان چهارمين دوسالانه مجسمه ايران مي‌گذرد و گويا در ايران تاكنون مرسوم نبوده كه دبيرخانه‌اي پس از پايان نمايشگاه نيز فعال بماند. اين دور از دوسالانه مجسمه ايران پس از چهار سال برگزار شده بود و احتمالا تا دوسال ديگر يعني تا تجربه‌دار شدن و نيمه‌هاي راه مديريت و دوران مديران جديد، وقت خواهد داشت؛ دبيرخانه اين دوسالانه اين روزها اعلام كرده است مجسمه‌سازان خود بروند و آثارشان را از نگارخانه‌هاي صبا، خيال و آيينه فرهنگستان بردارند. اين دبيرخانه تا دوشنبه هفته جاري براي هنرمندان مهلت قايل شده و از برنامه‌هاي دور آتي اين چند سالانه خبري به ميان نيست. گزارش از خبرنگار ايسنا: زهرا كرمي راد انتهاي پيام