/وضعيت اسفناك آثار باستاني گنجك (تخت سليمان) كي پايان مييابد؟/ عضو هيات راهبردي پروژه: تا زماني كه طرحي نباشد، هرگونه عمليات مرمتي زيانبار است
تخت سليمان (گنجك) بهعنوان محوطهاي ثبت شده در فهرست آثار جهاني است كه اگر آن را فراموش كنيم، انگار هيچ كاري انجام ندادهايم و اين فراموشي نه از سوي مسؤول پروژه، بلكه به كل سازمان ميراث فرهنگي و نگاه مديريت كشوري مربوط است. ناصر نوروززاده چگيني ـ عضو هيات راهبردي پروژه گنجك (تخت سليمان)، گفت: اگر مسؤولان كشوري باعث چنين اتفاقي در محوطهاي شوند، يعني آن را ثبت جهاني كردند و بعد حاضر نشدند به اندازه كافي به آن توجه كرده يا شرايط آن را حفظ كنند، بايد بدانيم دقيقا هيچ اتفاقي نيفتاده است. وي افزود: مشكل اساسي جايي است كه عملا جامعه ما، اعم از مردم و جامعه، مدير و تاثيرگذار، آماده نگاهكردن درست و صحيح نيست. نگاه سالم، يكدست، فراگير و مثبت به اين مقوله نيست؛ درنتيجه بسياري از كمبودهايي كه به وجود ميآيد، حاصل چنين برخوردي در ميراث فرهنگي است. تخت سليمان (گنجك) جدا از اين مساله نيست و اگر كمبودهايي دارد، بخش عمده آن به برخوردهايي بازميگردد كه وجود دارد. چگيني در گفتوگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار داشت: در مورد تخت سليمان (گنجك) هر ساله مسؤول پروژه برنامههايي دارد كه در حوزههاي مختلف برنامهريزي شده و به اجرا درميآيد. اما امسال به لحاظ شرايط و مسائل موجود در تغيير مديريت كشور و عقب افتادن برخي از امورات، در تخت سليمان (گنجك) هم مشكلاتي از اين دست وجو دارد. اما در چند سال گذشته از يك طرف حفريات باستانشناسي در تخت سليمان (گنجك) مرتب انجام شده است. بعد از حفرياتي كه آلمانها در گذشته انجام داده بودند، در سه چهار فصل گذشته، حفريات منظم، دقيق و هدفمندي در تخت سليمان (گنجك) انجام شده است. هم كار دقيق انجام شده و هم هدفمند بوده؛ چراكه سعي شده بين دو محور جنوبي و شمالي تخت سليمان (گنجك) ارتباط كالبدي بين حركت مردم آن زمان مشخص شده و هم اينكه محيط گردشگري در تخت سليمان (گنجك) همراه با اطلاعات تازهتر و بهتر و فراگيرتري فراهم آورده شود. وي اضافه كرد: در بخش مستندسازي و نقشهبرداري در حال حاضر يك هيات نقشهبرداري در تخت سليمان (گنجك) مستقر شده و در حال نقشهبرداري كل محوطه عرصه و حريم تخت سليمان (گنجك) است. اين كار از ابعاد مختلف در حال بررسي توسط گروههاي مختلف است و اين كار ميتواند به تهيه نقشههاي پايهيي بيانجامد؛ تا نقشههاي ناقصي كه از قبل از انقلاب در اختيار ماست، تكميل شود. آن زمان آلمانها كوشش كرده بودند؛ اما حالا به جهت ثبت جهاني شدن، باقي كارها بايد به صورت ثابت و يكساني در كل مجموعه عمل شود، اين كار نيز در حال انجام است. چگيني درخصوص انجام مرمتها گفت: قصد داريم در حوزه شمالي و تا جايي كه براساس اسناد امكانپذير است، كار مرمت را دنبال كنيم. البته بايد توجه داشت كار مرمت كار سادهاي نيست و نبايد متوقع باشيم اين كار هر ساله صورت قابل ديد و مشخصي داشته باشد. چراكه كار مرمت ابتدا نياز به طرح مرمت دارد و تا زماني كه طرحي تهيه نشود، هرگونه مرمت باعث زيان به بنا ميشود. در محوطههاي باستاني هم از آنجا كه ايجاد طرح مرمت به محاسبات و اطلاعات دقيق و تعيين شكل كلي كار بازميگردد، نيازمند وقت و فرصت بسيار است. اما بايد حفاظتها در قالب مرمتهاي اضطراري قابل برداشت انجام شده و ادامه يابد. اين باستانشناس به انجام عمليات كاوش در محوطه به صورت مرتب و مستمر اشاره كرد و گفت: برنامهريزي كاوش محوطههاي باستاني مثل تخت سليمان (گنجك) كه مقدار اندكي از آن كاوش شده، ضروري است. در مورد تخت سليمان (گنجك) نيز اگرچه كار زيادي روي آن انجام شده است، كاوشها بايد مرتب در آن صورت بگيرد. يعني در محلي مثل تخت سليمان كه نگهباني و محافظت ميشود و مديريت دارد، مطالعات باستانشناسي و كاوش جزو برنامههاي هميشگي آنجا به حساب ميآيد. تخت سليمان از دههي 60 ميلادي حفاري ميشده است. بعد از انقلاب هم تا يكي دو سال قبل، كاوشهاي اضطراري و موردي براي بخشهاي مرمتي انجام ميشده؛ اما نظم و برنامه معيني نداشته كه چند سالي است به اين صورت در حال انجام است. چگيني هدف از انجام كاوشها را در تخت سليمان (گنجك) هرچه بهتر شناسايي محوطه عنوان كرد و توضيح داد: اين شناسايي در دو حوزه تاريخ و ساخت اهميت دارد؛ چراكه تخت سليمان (گنجك) از محل هايي است كه شناسايي محل آن چگونگي و زمان ساخت آن هم براي خود تخت سليمان (گنجك) و هم تاريخ ايران بسيار مهم است. اين يكي از اهداف اصلي كاوش است. هدف ديگر اين است كه امكان عرضهي آثار موجود را در تخت سليمان (گنجك) براي بيننده بيشتر كنيم و سپس بخشهايي از آثار كه قبلا حفاري شده و حالا نيمه تمام مانده را از محوطه به تدريج مورد كاوش قرار دهيم تا بتوان در طولاني مدت كل مجموعه را با حفظ اولويتها، شرايط كالبدي ، حفاظت بهتر و اينكه آثار تخريب نشوند و امكان نگهداري آنها هم فراموش شود، به تدريج بيرون بياوريم. همچنين مردم را در جريان آنچه در محل وجود دارد هم قرار دهيم. جامعهي علمي هم از واقعياتي كه در تخت سليمان (گنجك) هست، مطلع شود. تا زماني كه در تخت سليمان (گنجك) سؤال و بقاياي آثار باستاني وجود دارد، چه در داخل محوطه و چه در خارج آن، كار كاوش ادامه خواهد يافت. انتهاي پيام