خبرنگار ايسنا: توجه به وجه اسلاميت انجمن‌هاي اسلامي تا چه اندازه بايد مورد توجه انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان قرار گيرد؟
كوروش جعفري: يكي از مسايلي كه وجود دارد نبود و عدم اجازه به تشكل‌هايي است كه ايده‌ها و عقايد خاصي دارند. مثلا صرفا مي‌گويند هر گروه كه تشكيل مي‌شود بايد پسوند اسلامي داشته باشد اما بايد حق اين حوزه‌ها را در دانشگاه به رسميت شناخت و آن‌چنان نباشد كه ضرورتا واژه‌ي «اسلامي» را به همراه داشته باشد.
اما مساله‌اي كه مربوط است به انجمن‌هاي اسلامي اين است كه چون اين انجمن تنها تشكل دموكراتيك داخل دانشگاه است در نتيجه عده‌اي كه مسلمان نيستند نيز شليد از روي ناچاري در پوشش انجمن اسلامي به فعاليت بپردازند. البته يك حداكثرها و حداقلي براي اين قضيه وجود دارد، بدين معنا كه از اعضاي اصلي هم انتظارات حداكثري را نبايد داشت. مثلا در دانشگاه شهيد بهشتي، يكي از دانشجويان زرتشتي تمايل به فعاليت در انجمن اسلامي دانشجويان و شركت در انتخابات انجمن را داشت. من هم به نوبه خود، موافق بودم و تلاش كردم كه در اين مورد ماده‌اي به اساسنامه انجمن‌هاي اسلامي اضافه شود كه فعاليت اقليت‌ها با اين شرط كه مشكلي با دين اسلام نداشته باشد و التزام به اسلام و جمهوري اسلامي داشته باشند، به رسميت شناخته شود، اما اين موضوع با اعتراضاتي مواجه شد و برخي مسوولان كه از اين موضوع مطلع شدند به صورت مستقيم و غيرمستقيم مخالفت كردند.
در نتيجه فعاليت‌هاي انجمن را به دو بخش تقسيم كرديم؛ عده‌اي عضو اصلي هستند و عده‌اي هم همكاري كرده و در عين حال مسووليت دارند اما عضو اصلي نيستند. در مورد اين‌گونه همكاري‌ها ديگر كاري به نوع دين او نداريم، اما التزام بايد در مورد اعضاي اصلي وجود داشته باشد و اعضايي كه همكاري مي‌كنند بايد به اخلاقيات پايبند باشند؛ مثلا كساني كه در بخش‌هاي فرهنگي، ورزشي، ... فعاليت و همكاري مي‌كنند.
ايسنا: با توجه به شرايط سياسي، به نظر شما در نحوه‌ي تعامل تشكل‌هاي دانشجويي با يكديگر، دانشجويان با مسوولان دانشگاهي، جامعه و نيز مسوولان كشور چه تغييراتي لازم است صورت گيرد؟
جعفري: گفت‌وگو و تعامل جنبش‌هاي دانشجويي با دولت و حاكميت بايد گفت‌وگوي انتقادي باشد؛ هم‌چنين بيان مشكلات جامعه به مسوولان. البته دانشجويان با مسوولان دانشگاهي بهتر مي‌توانند تعامل داشته باشند و رييس دانشگاهي كه به محيط، نشاط دانشجويي و فعاليت‌هاي فرهنگي و صنفي اهميت مي‌دهد مي‌تواند نقش مثبتي در اين تعامل داشته باشد.
در ارتباط با ساير تشكل‌ها به دو مورد مي‌توان اشاره كرد؛ فردي و تشكلي؛ واقعيتي كه وجود دارد اين است كه برخي تشكل‌ها به نظر ما ساختار دموكراتيك ندارند. در مورد اين تشكل‌ها كه ساختار دانشجويي در داخل ندارد و به جاهايي به‌جز دانشگاه وابسته است بايد نگاه انتقادي داشته باشيم. يك تشكل دانشجويي در دانشگاه بايد از پايين و بدنه‌ي دانشجويي شكل بگيرد تا رأس هرم، نه اين‌كه از خارج به او خط مشي داده شود. اما ضمن نقد مي‌توان گفت‌وگو هم داشت، با آنها در يك ميزگرد نشست و گفت‌وگو كرد، حتي اگر روزي تشكلي به وجود بيايد كه عنوان «اسلامي» نداشته باشد.
ايسنا: آيا لزومي در تغيير سياست‌هاي جنبش دانشجويي در موضع‌گيري نسبت به حوزه‌ي سياسي وجود دارد؟ در چه زمينه‌اي و چگونه؟
جعفري: الان دقيقا نياز مهمي كه براي جنبش دانشجويي مطرح است بازنگري در موضع‌گيري‌هاي سياسي است. در حال حاضر جنبش دانشجويي از يك ضعف تئوريك رنج مي‌برد و نياز دارد پشتوانه و غناي تئوريك خود را تقويت كند.
در حال حاضر جنبش دانشجويي با احزاب ارتباطش را قطع كرده است. منظورم از ارتباط به معناي وابستگي نيست بلكه مي‌توان ارتباط داشت اما در موضع خود مستقل بود. بلكه تحت عنوان دوري از قدرت نبايد از همه‌ي احزاب دوري كرد. در جامعه ما با قدرت تعامل داريم و بازيگران عرصه‌ي قدرت نيز احزاب و نظريه‌پردازان سياسي هستند كه ما بايد با آنها تعامل كنيم كه بدون آن يعني حركت در خلاء.
پس مي‌توان گفت كه لزومي در تغيير سياست‌هاي جنبش دانشجويي نسبت به حوزه‌ي سياسي وجود دارد كه يكي از زمينه‌هاي آن تعامل است اما گاهي هم فضا براي سخن گفتن آزاد نيست. در آن صورت موضع‌گيري بايد متفاوت باشد و حالت انتقادي داشته باشد.
ايسنا: در دوره‌ي دولت آتي چگونه مي‌خواهيد خواسته‌هاي خود را پي‌گيري كنيد؟
جعفري: بررسي چشم‌انداز آينده كمي سخت است، اما حقيقتي وجود دارد كه بررسي حيات و ممات تشكل‌ها به صورت رسمي، بستگي به خواست حاكميت دارد. مثلا روال طبيعي هر نشستي (مانند نشست تحكيم) معطوف به اين است كه وزير علوم يا رييس دانشگاه كه نمايندگان دولت در دانشگاه هستند اجازه بدهند يا خير؟!
يك اصلي كه وجود دارد اين است كه ما نسبت به اينها موضع انتقادي خواهيم داشت و فرقي نمي‌كند حتي اگر دولتي باشد كه منتخب خود دانشجويان هم باشد اين رسالت و وظيفه‌ي اصلي جنبش دانشجويي است. ممكن است زماني هم باشد كه دولت مقبول ما نيست اما هر دولتي كه باشد بايد اهداف جامعه‌ي مدني را تحقق بخشد، مانند آزادي احزاب و مطبوعات. جنبش دانشجويي بايد بخواهد در هر دوره‌اي تعامل و نزديكي در جنبش وجود داشته باشد.
ايسنا: «عبدالله گنجي» مسوول شوراي عمومي تبيين مواضع بسيج در مصاحبه‌اي گفت «در دولت آينده حوزه‌ي سياسي دانشجويان را بايد به تشكل‌ها واگذار كرد». برداشت شما از اين گفته چيست؟
جعفري: مگر تا به امروز حوزه‌ي سياسي دانشجويي دست تشكل‌ها نبود؟ اتفاقا نقدي كه ما داريم به اين دوستان داريم همين است كه روند شكل‌گيري بسيج به صورت رسمي و ارگانيك وابسته به خارج از دانشگاه و نهادهاي رسمي شبه نظامي است و خواسته‌ي ما هم همين است كه تشكل‌ها مستقل باشند و خودشان موضع بگيرند نه اين‌كه از بيرون به آنها خط بدهند كه چه موضعي بايد بگيرند. البته باز تاكيد مي‌كنم كه اين نافي تعامل و گفت‌وگو نيست. اما تشكل‌ها بايد خودشان تصميم بگيرند و اجازه داشته باشند كه نظرياتشان را بيان كنند.
ايسنا: شما تصور مي‌كنيد مي‌توانيد اقبال دانشجويان را نسبت به انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان تقويت كنيد؟
جعفري: الان هم بچه‌ها از انجمن دوري نمي‌كنند، اما فراهم كردن اقبال بيشتر دانشجويان بستگي به مواضع انجمن‌ها دارد. انجمن اسلامي برآيندي از دانشجويان است. وقتي جنبشي دانشجويي باشد و دانشجويان دغدغه‌اي براي پي‌گيري اهدافشان داشته باشند، محمل آنها انجمن اسلامي است.
ايسنا: اين را كه يكي از وظايف انجمن‌ها مي‌دانيد.
جعفري: بله، اما انجمن اسلامي مانند يك ظرف است كه مظروف آن دانشگاه است. درست است كه پسوند اسلامي مشخص كرده كه افرادي با اين اعتقادات اسلامي مي‌توانند فعاليت كنند اما تمام فعاليت انجمن برعكس احزاب به كارنامه‌ي عملكرد آنها بستگي دارد. همان‌طور كه اشاره كردم در انجمن‌هاي اسلامي برعكس احزاب، دانشجويان هستند كه به انجمن‌هاي اسلامي ماهيت مي‌دهند.
ايسنا: مهم‌ترين فاكتوري كه در فراهم كردن اقبال دانشجويان مي‌توانيد به كار ببريد چيست؟
جعفري: مهم‌ترين فاكتوري كه در حال حاضر در اولويت قرار دارد پي‌گيري مسايل صنفي دانشجويان است؛ چون در حال حاضر تشكل‌هاي صنفي در برخي دانشگاه‌ها ضعيف عمل مي‌كنند، در نتيجه اين وظيفه را انجمن‌ها به عهده مي‌گيرند. البته زماني هم هست كه مساله‌ي آزادي به مسايل صنفي ارجح مي‌شود. در آن صورت بايد پي‌گير اين مساله باشند اما در حال حاضر مسايل عمده‌ي دانشجويان خواسته‌هاي صنفي دانشجويان نه تنها در حين تحصيل بلكه به ويژه پس از فارغ‌التحصيلي است كه انجمن بايد پي‌گير اين مسايل باشد و به طور كلي مي‌توان گفت پي‌گيري‌ها و فعاليت‌هاي انجمن‌هاي اسلامي مختص تمام عرصه‌هاست نه يك عرصه يا يك بعد.
ايسنا: پرسش پاياني درباره‌ي پايان دوره‌ي خاتمي است.
جعفري: انتظار دارم آقاي خاتمي به نامه‌ي آقاي كروبي درباره‌ي روند انتخابات اخير پاسخ بدهند.
گفت‌وگو از خبرنگار ايسنا: «سالومه سعيد»، دبير خبر «علي‌اصغر شفيعيان»
انتهاي پيام