ساسانيان كاخ باشكوهي را در شهرگور فيروزآباد با سنگ‌هاي تراش‌خورده بنا و سقف تالار اصلي آن را با كاشي تزيين كرده بودند كه اكنون از آن همه شكوه، خرابه‌اي باقي مانده است و هر روز ويران‌تر مي‌شود. در محوطه‌ي شهرگور، تنها عنصري كه جلب توجه مي‌كند، بقاياي ميلي است كه در مركز شهر قرار داشته و به‌قدري نسبت به حفاظت از آن بي‌توجهي شده كه چند متري از ارتفاعش را از دست داده است. برخي از كارشناسان معتقدند كه ساسانيان، كاخ عظيمي را هم در داخل شهرگور بنا كرده بودند، اما خرابه‌هاي آن كاخ آنقدر ويران شده كه به سختي مي‌توان عناصر باقي‌مانده از آن را در داخل اين شهر باستاني تشخيص داد. حسين رايتي‌مقدم كه چند سالي در اوايل دهه‌ي 60 بر روي مرمت آثار تاريخي فيروزآباد كار كرده است از آن دسته كارشناساني است كه به وجود كاخي در محوطه‌ي شهرگور اعتقاد دارد. وي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي ايسنا، اظهار داشت: بنايي معروف به «تخت‌نشين» در شهرگور بوده كه در دوره‌ي ساسانيان به‌عنوان قصر استفاده مي‌شده است. بركه‌ي آبي در پيرامون آن بوده و در آن دوران، شرايط دلپذيري داشته است. اكنون از آن قصر، تنها سنگ‌هاي تراش‌خورده‌اي باقي‌مانده است؛ به‌علاوه‌ي اينكه گفته مي‌شد آن قصر، كاشي‌هاي جالب توجهي داشته كه ما باور نمي‌كرديم تا در سال 1352 محوطه را گشتيم و دو صندوق كاشي مربوط به قصر را پيدا كرديم. وي در پاسخ به اين پرسش كه كاشي‌هاي كاخ شهرگور در كجا نگهداري مي‌شود، با بيان اين توضيح كه كاشي‌ها سقف گنبدي شكل تالار اصلي كاخ را به‌گونه‌اي آرايش مي‌كرده كه شكل آسمان را نمايش مي‌داده است، گفت: در همان سال (1352)، كاشي‌ها را به ميراث فارس تحويل داديم و ديگر اطلاعي از مكان نگهداري آن‌ها ندارم. وي اضافه كرد: سنگ‌هاي تراش‌خورده‌ي باقي‌مانده از كاخ، به اندازه‌ي سنگ‌هاي دوره‌ي هخامنشيان نيست و ابعاد مخصوص دوره‌ي ساساني را دارد. ضمن آنكه پلان و محيط كاخ مشخص و منتظر انجام كاوش و پژوهش است. وي درباره‌ي وضعيت منار شهرگور، توضيح داد: منار، تنها عنصر باقي‌مانده‌ي بنايي به نام «طربال» است كه محور پله‌ي يك ساختمان عظيم را تشكيل مي‌داده است و هنوز آثار پله‌ها بر بدنه‌ي آن ديده مي‌شود. آن بنا ربطي به «تخت‌نشين» نداشته و كاملن تخريب شده است. اگر از نزديك، منار شهرگور را بررسي كنيد خط موربي را مي‌بينيد كه اثر همان پله‌اي است كه بالا مي‌رفته است و حتا آغاز يك تاق را هم مي‌توان بر روي آن تشخيص داد. بنابراين نمي‌توان آن را مناره دانست بلكه بخشي از پلكان ساختماني بوده است. وي با اظهار تاسف نسبت به اينكه تاكنون هيچ كاوش و پژوهشي درباره‌ي اين ساختمان و شهرگور نشده است، شهرگور را محوطه‌اي باستاني دانست كه در طول سال‌هاي گذشته به شدت مورد تهاجم، تخريب و بي‌مهري قرار گرفته است. مديركل سابق حفظ و احياي ابنيه تاريخي با تاكيد بر اينكه دولت بايد شهرگور را تملك كند، گفت: اين محوطه، يك شهر تمام عيار ساساني است كه تمام برج و باروهاي دور شهر تخريب شده است و اگر كاوش شود بي‌اندازه اطلاعات در خود دارد. در شرايط فعلي، درون شهرگور كشاورزي مي‌شود و به بهانه‌ي زدن چاه عميق، حفاري انجام و به شدت مورد تهديد قرار مي‌گيرد. وي همچنين قلعه‌دختر را يكي از آثار دوران اشكاني دانست و اظهار داشت: اردشير پيش از آنكه پادشاه ساساني شود در دوره‌ي اشكانيان، حكمران محلي بود و در همان مقطع، اين قلعه را ساخت؛ اين بنا به اندازه‌اي عظمت و اعتبار دارد كه حتا به‌نظر مي‌رسد اردشير با ساختن آن برعليه اردوان پنجم اعلام طغيان مي‌كند. رايتي‌مقدم، با بيان اينكه قلعه‌دختر در سه تراز مختلف ساخته شده است و هر سطح به سطحي ديگر به شكلي ويژه، دسترسي دارد، تصريح كرد: پيش از انقلاب، سازمان ملي حفاظت از آثار باستاني از طريق يونسكو اقدامات حفاظتي و مرمتي خود را در قلعه‌دختر آغاز كرد و يكي از پروژه‌هاي بسيار موفق به‌وسيله‌ي مشاوري سوييسي كه از طرف يونسكو معرفي شده بود براي اين بنا تهيه شد. البته بايد توجه داشت كه شوراي فني سازمان ملي حفاظت آثار باستاني ايران (اسبق) كارشناسان سوييسي را هدايت مي‌كرد تا به درستي كار كنند. وي با اشاره به اينكه تمام طرح‌هاي اجرايي حفاظت و مرمت قلعه‌دختر آماده و در بعد از انقلاب، كارهايي در آنجا انجام شد، اضافه كرد: در سال‌هاي اخير به دليل كمبود اعتبار، كار خاصي در قلعه‌دختر نشد. از سوي ديگر، اميدواريم سازمان امكاناتي اختصاص دهد تا دستگاه بالابري از پيش از انقلاب در كنار قلعه نصب شد و بسيار ارزشمند است حفظ شود، چون قلعه‌دختر از دره‌ي مجاور حدود 150 متر ارتفاع دارد و براي رفت‌وآمد بايد از اين دستگاه استفاده شود. اين كارشناس مرمت ضمن اشاره به زلزله‌اي سبب شل شدن كمربند ايمني گنبد قلعه‌دختر شد، افزود: گنبد و بدنه‌ي اين قلعه به مرمت نياز دارد و اگر باز هم زلزله بيايد خطري جدي گنبد را تهديد مي‌كند. انتهاي پيام