نقد «طلسم شدگان»در«نگاهي ديگر» داريوش فرهنگ: «طلسم شدگان»بازگشتي پختهتر به تجارب قبليام بود فخيمزاده:فرهنگ اسير سريالسازي نشد يك منتقد: سريال كشدار بود
برنامهي «نگاهي ديگر» اين هفته شبكهي تهران، به نقد و بررسي محتوا و ساختار سريال «طلسم شدگان» به كارگرداني داريوش فرهنگ اختصاص داشت. به گزارش خبرنگار راديو ـ تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، در ابتدا داريوش فرهنگ ـ كارگردان اين سريال ـ با اشاره به نقش منفي مهديهاشمي، يادآور شد: آقاي هاشمي خيلي سريع در بيننده سمپاتي و احساس همذات پنداري ايجاد ميكند. در «طلسم شدگان» قصد داشتيم مهدي هاشمي در قالبي ديگر ظاهر شود. اين نقش پر از توطئه و نقشهكشي بود و از نقش شيرين آقاي هاشمي در سريال «سلطان و شبان» فاصله داشت. وي ادامه داد: براي من به عنوان كارگردان و براي آقاي مهدي هاشمي به عنوان بازيگر، رسيدن به تجربهاي جديد در «طلسم شدگان» جالب بود. به اعتقاد داريوش فرهنگ، تمام كارهاي وي تاكنون متفاوت بوده است. وي خاطرنشان كرد: تركيب بازيگران حرفهاي و جديد در «طلسم شدگان» عاملي براي هماهنگي و يك دستي كار به حساب ميآمد. شادمهر راستين نيز گفت: هيچ وقت انتظار نداشتم آقاي هاشمي در نقش منفي حاضر شود. اين الگوشكني، بيش از آن كه نوعآوري باشد، از همكاري با آقاي فرهنگ شكل ميگيرد. همواره اعتقاد دارم اعضاي جامعه سينما و تلويزيون ما يك خانواده هستند و شايد دوستي بين آقاي فرهنگ و هاشمي باعث شده كه آقاي هاشمي در «طلسم شدگان» نقش منفي بازي كند، بيآن كه نگران باشد كه مردم از وي زده شوند. فرهنگ با اشاره به كارهايي كه تاكنون در سينماي و تلويزيون انجام داده است، اذعان كرد: چند بچه ناخلف به عنوان فيلم سينمايي در بين كارهايم دارم. اما در «طلسم شدگان» بازگشتي پختهتر و شكيلتر كه نتيجه تمام تجارب قبليام بوده است، داشتهام. در اين سريال سعي كردم هيچ چيزي گل درشت نباشد و بر يكدستي در كار تاكيد داشتم. اين كارگردان سينما و تلويزيون معتقد است: سليقه بصري را كه در فيلم «طلسم» به تصوير كشيده، بار ديگر با «طلسم شدگان» تجربه كرده است و بيشترين تمايل وي بالا بردن سطح سليقه بصري تماشاگر بوده است. مهدي فخيمزاده نيز در تاييد صحبتهاي اين كارگردان چنين گفت: فرهنگ توانست هر آن چه كسب و ذخيره كرده بود، در طلسمشدگان پياده كند. سريال سازي ضوابط خاص خودش را دارد و زمان دشمن كارگردان است و بودجه كلاني خرج نميشود و در نهايت كارگردان بايد روزي 3 تا 5 دقيقه فيلم بگيرد. به اعتقاد فخيمزاده، «طلسم شدگان» همچنان رنگ و بوي داريوش فرهنگ را دارد. كارگردان سريال «خواب و بيدار» با قائل شدن دوشيوه براي سريال سازي، اظهار كرد: شيوه نخست كه در تلويزيون بيشتر اجرا ميشود، ساخت به طريقه فتو رمان است. در اين شيوه تنها قصهاي داريم كه به تصوير تبديل ميشود. اما گاه ميخواهيم براي تلويزيون فيلم بسازيم، در اين حالت فرقي ندارد كه اين اثر در سالن سينما يا از تلويزيون نمايش داده ميشود. در «طلسم شدگان» نه آقاي فرهنگ و نه تهيه كننده اسير فوتورمان و سريال سازي نشدهاند و قصد ارائه كار سينمايي داشتهاند. فرهنگ با اشاره به بيننده ميليوني سريالهاي تلويزيوني، تصريح كرد: هيچ كارگرداني در دنيا نيست كه علاقهاي به تماشاگر انبوه نداشته باشد. حدود 4 سال است كه فيلمي نساختهام، چرا كه برايم جالب نيست فيلم بسازم، تنها براي آن كه كاري كرده باشم. الان در مرحلهاي قرار دارم كه ميخواهم به روحيات و سليقه خودم نزديكتر شوم. برخورد با تماشاگر چند ميليوني يك بار در سريال «سلطان و شبان» برايم اتفاق افتاد. به هنگام پخش اين سريال در آن زمان، تمام خيابانها خلوت ميشد. به اعتقاد وي، مديوم تلويزيون با سينما يكي است و تنها تفاوت اين دو در اندازه است. همان هماهنگي، يكدستي و ريتم كه در سينما وجود دارد در تلويزيون نيز مطرح ميشود. شهرام جعفرينژاد در ادامه صحبتهاي فرهنگ، گفت: ريتم كارهاي سينما و تلويزيون متفاوت است. ريتم اطلاعات و تراكم درام در سريال به اندازه فيلمهاي سينمايي نيست. سريالها بايد به گونهاي ساخته شود كه اگر تماشاگر يك قسمت را از دست داد، نبايد خيلي به درك او لطمه وارد شود. ايرج محمدي روزبهاني ـ تهيه كننده «طلسم شدگان» ـ با اشاره به اهميت جايگاه تلويزيون در عرصه رسانهاي كشور، خاطرنشان كرد: سينما نميتواند از حيث ارتباط با مخاطب به اين جايگاه دست يابد. از ابتدا قرار براين نبود كه «طلسم شدگان» را مثل سريالهاي ديگر بسازيم. اين انگيزه كه كارگرداني مثل داريوش فرهنگ ساخت اين سريال را ميپذيرد، جايگاه متفاوت آن است. اين تهيه كننده تلويزيون، ادامه داد: آن چه ميتواند سريالي را موفق جلوه دهد، ظرافتي است كه تهيه كننده در انتخاب فيلمنامه، كارگردان و بازيگران به خرج ميدهد. انتخاب مناسب اين سه، باعث ميشود كه ساير اجزاي سريال هم موفق از آب درآيد. در تلويزيون نبايد به هر فيلمنامهاي تن داد. فرهنگ از جذاب و گيرا بودن سريال «طلسم شدگان» به عنوان عاملي براي جذب مخاطب ياد كرد و افزود: از سويي چند لايه بودن اين سريال براي من جذاب بود، ما نميخواستيم استوديويي كار كنيم. نگاه سينمايي در مفهوم ميزانسن و ايجاز براي ما مهم بود. در ادامه شهرام جعفرينژاد ـ منتقد ـ با طرح اين پرسش كه آيا از ابتدا قرار بود «طلسم شدگان» در قالب 26 قسمت ساخته شود، اظهار كرد: تصور نميكنيد ساخت سريالي با تراكم بيشتر و در قالب 13 قسمت، مخاطب بيشتري جذب ميكرد، چرا كه در اواسط «طلسم شدگان» و خصوصا قسمتهاي 7 و 8 احساس ميشود كه سريال كشدار شده است. داريوش فرهنگ نيز گفت: اگر اين سريال هفتهاي 2 بار پخش ميشد، چنين مشكلي پيش نميآمد. مردم برنامههاي خيلي معمولي روتين را هر شب دنبال ميكنند، اما 26 هفته زمان طولاني براي ديدن يك سريال است. وي در پايان خاطر نشان كرد: در حال حاضر كمتر سريالهايي داريم كه تمام قسمتها را نوشته باشند و كار كليد بخورد. 12 قسمت از متن سريال «طلسم شدگان» نوشته شده بود كه كار را كليد زديم. اگر تمام 26 قسمت نوشته ميشد و بعد كار كليد ميخورد، شايد بسياري از گرهها را درهم ادغام ميكرديم و قسمتها را به عدد 20 كاهش ميداديم. ولي در چنين شرايطي چرخه توليد از كار ميافتاد و ساخت چيزي حدود سه سال به طول ميانجاميد. انتهاي پيام