تكرار و اصلاح/مشتركان محترم، با عرض پوزش، در ابتداي پاراگراف سوم گزارش مخابره شده در ساعت 12:01:56، ”مركز مطالعات و همكاري‌هاي علمي بين‌المللي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري” صحيح است. عمليات مرمتي گل‌سنگ‌زدايي از بناهاي باستاني سنگي، براي اولين بار در كشور، در مجموعه‌هاي تاريخي تخت‌جمشيد و پاسارگاد اجرا خواهد شد. به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران، از آنجا كه گل‌سنگ‌هاي روينده بر سنگها به‌عنوان يكي از مهمترين عوامل تخريب بناهاي سنگي به‌شمار مي‌رود، كار مطالعه بر روي اين گياهان در ايران به تازگي آغاز شده تا پس از شناسايي نوع اين گياهان و ميزان تاثيرپذيري بناهاي سنگي با توجه به نوع شرايط آب و هوايي و اقليمي در مناطق مختلف ايران، عمليات گل‌سنگ‌ زدايي به اجرا درآيد. مركز مطالعات و همكاري‌هاي علمي بين‌المللي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، و پژوهشكده مرمت و حفاظت از آثار تاريخي سازمان ميراث فرهنگي در اجراي اين طرح همكاري خواهند داشت. محمد سهرابي ـ پژوهشگر و كارشناس طرح ـ در اين باره به خبرنگار ايسنا گفت: گل‌سنگ‌ها گياهاني هستند كه در اثر همزيستي جلبك و قارچ به‌وجود مي‌آيند و در بسترهاي متفاوتي چون سنگ، چوب، خاك، برگ، چوبهاي افتاده و حتا بر روي پوست سخت‌پوستان رشد مي‌كنند. اين گياهان با توجه به مقاومت بسيار زيادشان در شرايط آب و هوايي متفاوت اعم از كوهستاني، سرد و گرم و البته در مناطقي به‌دور از هواي آلوده شهري، رشد مي‌كنند. وي افزود: با توجه به اينكه بسياري از بناها و كتيبه‌هاي باستاني سنگي در كوهستانها قرار دارند، هم اكنون خطر تخريب از سوي گل‌سنگ‌ها اين بناها را بشدت تهديد مي‌كند. سهرابي درباره نوع تخريب‌ها توضيح داد: گل‌سنگ‌ها به دو طريق بيوفيزيكي و بيوشيميايي سايش سنگ‌ها را باعث مي‌شوند. اين گياهان قدرت جذب آب بالايي دارند، بنابراين مقدار آب زيادي را در خود نگه مي‌دارند و از آنجا كه داخل سنگ و در سطوح بسيار نازكي از آن رشد مي‌كنند و زمانيكه تغييرات دما در طول روز اتفاق مي‌افتد، گل‌سنگ‌ها به يك‌باره آب خود را از دست مي‌دهند يا منجمد مي‌شوند و اين باعث ترك خوردن و سايش سنگها مي‌شود. او افزود: تخريب در حالت شيميايي به‌گونه‌اي است كه گل‌سنگ‌ها اسيد و برخي تركيبات اسيدي را داخل سنگها ترشح مي‌كنند و اين باعث مي‌شود كاني‌هاي تشكيل‌دهند سنگها در اسيد حل شده، سطح سنگ از بين برود. وي در ادامه عنوان كرد: كار مطالعه بر روي گونه‌هاي مختلف اين گياهان، ميزان رشد سالانه آنها و ميزان تخريب‌ها برحسب ميزان رشد، نوع گياه و شرايط آب و هوايي آغاز شده است؛ تا بر اساس نتيجه به‌دست آمده از آن روش مرمت گل‌سنگ‌زدايي يا جلوگيري از رويش آنها تعيين شده و به اجرا درآيد. كارشناس اين طرح اضافه كرد: با توجه به پيشنهادات مسؤولان استان فارس، تخت جمشيد و پاسارگاد به‌دليل اهميت بناهاي سنگي و مسائل اقليمي، به‌عنوان اولين محل‌ها براي اجراي اين طرح در نظر گرفته شده است. سهرابي همچنين گفت: در مورد اينكه چه روشي را در اين طرح برمي‌گزينيم، بايد بگويم اولويت كار حفاظت از سنگهاست و بايد ديد چه روشي مناسبتر خواهد بود. در اين خصوص از كارشناسان خارجي نيز كه سالهاست در اين زمينه كار مي‌كنند، كمك خواهيم گرفت. انتهاي پيام