صبح ديروز (يكشنبه) مونير بوشناكي ـ معاون سازمان علمي و فرهنگي يونسكو ـ كه به‌مناسبت سالگرد زلزله‌ي بم و براي بازديد از وضعيت ارگ تاريخي اين شهر به ايران سفر كرده است، بر صندلي يكي از سالن‌هاي كاخ ـ موزه (مجموعه فرهنگي ـ تاريخي) گلستان در يكي از قديمي‌ترين مناطق تهران نشست تا به‌همراه سيدمحمد بهشتي ـ رييس پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري ـ، عبدالرسول وطن‌دوست ـ سرپرست امور بين‌الملل سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ و سيداحمد محيط طباطبايي ـ مشاور رييس اين سازمان ـ، در نشستي خبري، با نمايندگان رسانه‌هاي گروهي به گفت‌وگو بنشيد. اما در حساس‌ترين پاسخش به واضح‌ترين پرسش نشست، از به‌كار بردن نام «خليج فارس» امتناع كرد. خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ـ به‌عنوان نخستين پرسش‌كننده نشست ـ به ‌استناد اعتراض‌هاي اين سازمان در حفاظت از ميراث فرهنگي كشورهاي مختلف و نيز اقدام به ثبت ميراث فرهنگي معنوي يا ميراث فرهنگي در خطر در فهرست ميراث جهاني، از بوشناكي درباره موضع يونسكو در زمينه تحريف نام خليج فارس پرسيد؛ وي گفت: اظهار نظر درباره‌ي نام خليج [خليج فارس] جزو اختيارات يونسكو نيست؛ ولي در سازمان ملل كميته‌هاي تخصصي‌ وجود دارد كه براساس سوابق و اسناد تاريخي نام مناطق را تاييد مي‌كنند. او افزود: يونسكو تنها از نام‌هايي كه سازمان ملل به رسميت مي‌شناسد استفاده مي‌كند و در مورد مناطقي كه دو يا چند نام دارند، از نظر سازمان ملل پيروي مي‌كند. اين جزو اختيارات يونسكو نيست كه براي مناطق مختلف نام انتخاب كند و هر كشوري مي‌تواند اسمي را براي بخش‌هاي مختلف خشكي يا آبي پيشنهاد دهد و اين سازمان ملل است كه اين اسم را رسمي و در نقشه‌ها استفاده مي‌كند. در حالي كه معاون فرهنگي يونسكو از بيان ديدگاه اين سازمان درباره‌ي خليج فارس و حتا بر زبان راندن اين نام طفره مي‌رفت، خبرنگار ايسنا از او پرسيد: با توجه به اينكه طي روزهاي گذشته در محافل علمي اسناد و مدارك مستندي درباره‌ي نام خليج فارس ارايه شده است، آيا مي‌توان خليج فارس را جزو مناطقي دانست كه دو يا چند نام دارند؟ وي پاسخ داد: با اينكه اين موضوع جزو اختيارات يونسكو نيست؛ ولي با سازمان ملل تماس دارد و در آنجا كميته‌اي براساس سوابق و اسناد تاريخ اسم مكان‌ها را انتخاب و تاييد مي‌كند و تا زماني كه نام قطعي آن مشخص نشده است، يونسكو از نام خليج [خليج فارس] براي اين منطقه استفاده مي‌كند. خبرنگار ايسنا به‌عنوان اعتراض به اين مساله، از پوشش خبري ادامه‌ي نشست خودداري كرد. همچنين گروه ميراث فرهنگي و گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خروجي اخبار ديروز، اعتراض خود را به مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و نيز دفتر سازمان علمي و فرهنگي يونسكو در ايران ابراز و اعلام ‌كرد كه تا اصلاح نشدن اين رويه، از پوشش اخبار ادامه‌ي سفر معاون سازمان يونسكو ـ ازجمله نشست خبري ديگري كه عصر همان روز در مجموعه فرهنگي، تاريخي نياوران برگزار مي‌شد ـ و ديگر برنامه‌هاي اين سازمان در ايران، امتناع خواهد ورزيد. در پي اين مساله، مدير پايگاه ميراث فرهنگي كاخ گلستان كه آن سخنان در محل مجموعه‌ي تحت مديريتش عنوان شده بود، در واكنشي گفت: خليج فارس هميشه خليج فارس بوده است و براي من فرقي نمي‌كند كه نظر سازمان ملل يا هر مؤسسه‌ي بين‌المللي ديگري غير از اين باشد؛ يا نه. پروين صدر ثقه‌الاسلام در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا اظهار داشت: بزرگترين تاريخ‌دانان نيز اين منطقه را همواره خليج فارس ناميده‌اند؛ چون زماني كه اينجا خليج فارس بود، كشورهاي عربي در جنوب آن هنوز شكل نگرفته بودند و از افغانستان و پاكستان تا قسطنطنيه، ايران بزرگ بوده است. كارشناس ارشد مركز اطلاعات سازمان ملل در تهران نيز عنوان كرد: در سازمان ملل هيچ سند و مدركي وجود ندارد كه به خليج فارس نامي ديگر نهاده باشد. محمد رجايي مقدم به ايسنا گفت: سازمان ملل در تمام اسناد و مداركش واژه خليج فارس را به كار مي‌برد و رسم اين واژه را قبول دارد و هيچ واژه ديگري را به‌كار نمي‌برد. وي ادامه داد: سازمان ملل همواره واژه Persian Gulf را به كار برده و در تمام اسناد مجمع عمومي، شوراي امنيت، شوراي اقتصادي اجتماعي اركان مختلف، آژانس‌هاي وابسته به سازمان ملل تصويب شده كه فقط واژه خليج فارس (Persian Gulf) به كار برده شود. اين كارشناس تاكيد كرد: هيچ سندي در اسناد و مدارك سازمان ملل وجود ندارد كه اشاره‌اي به اين آب يا خليج شود كه اسمي ديگر براي آن به كار برده باشد و فقط ”خليج فارس” است. همچنين در اسناد سازمان ملل كه در آنها اشاره به كشورهاي ساحلي اين درياي جنوب ايران شده است، بحرين، عراق، عمان، قطر، ايران، عربستان، امارات به‌عنوان كشورهاي ساحلي “خليج فارس“ ياد شده است كه از ديگر اين اسناد كه از اين خليج به عنوان خليج فارس نام برده است، سند حقوق بشر سازمان ملل را مي‌توان نام برد. اما ساعاتي بعد، معاون سازمان علمي و فرهنگي يونسكو سخنان خود را اصلاح كرد. مونير بوشناكي در پيگيري‌هاي خبرنگار ايسنا كه خواستار اظهار نظر مسؤؤلان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و نيز دفتر يونسكو در ايران شده بود، در گفت‌وگويي تلفني اظهار كرد: آنچه كه گفتم ”يونسكو از نام خليج [خليج فارس] براي اين منطقه استفاده مي‌كند”، مربوط به 13 ـ 12 سال پيش بوده است كه كنفرانس جنجال‌برانگيزي درباره‌ي خليج فارس در يونسكو برگزار شد و براي آنكه اين سازمان پيش از تصميم‌گيري سازمان ملل موضع گيري نكند، گفته شد تا اطلاع ثانوي از نام خليج [خليج فارس] استفاده شود. وي ادامه داد: بسيار متاسفم. موضوع مشخص آن است كه يونسكو بخشي از سازمان ملل است و نام‌هايي را استفاده مي‌كند كه آن سازمان به‌كار مي‌گيرد. بوشناكي سپس در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا مبني بر اين‌كه موضع سازمان ملل درباره‌ي خليج فارس، مشخصا چيست، با تاكيد گفت: موضع سازمان ملل بر «خليج فارس» بودن است. اين موضوع كاملا مشخص است. معاون سازمان يونسكو در ادامه گفت: شايد از سخنان صبح امروز من، پس از ترجمه، سوء تفاهم به‌وجود آمده است. سيدمحمد بهشتي ـ رييس پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري ـ نيز در گفت‌وگو با خبرنگار ايرانشناسي خبرگزاري دانشجويان ايران، گفت: تعيين نام براي مناطق جغرافيايي در حوزه‌ي كار سازمان ملل قرار مي‌گيرد و از نظر اين سازمان، خليج فارس، «خليج فارس» است و يونسكو هم به اين نظر سازمان ملل پايبند است. وي تاكيد كرد: خليج فارس از جهت حقوقي، «خليج فارس» است و در اين موضوع از نظر حقوقي هيچ ترديدي نيست؛ ولي به لحاظ سياسي، بحث‌هاي ديگري مطرح شده است كه مي‌توان آن‌ها را شيطنت و بحث‌هاي رسانه‌يي دانست. به لحاظ تاريخي نيز بحث كاملا روشن است؛ چراكه همه‌ي اسناد و مدارك موجود بر «خليج فارس» بودن اين منطقه دلالت مي‌كند. وي با بيان اينكه هيچ نقشه‌ي قديمي پيدا نمي‌شود كه در آن نام ”خليج فارس” با اين عنوان نيامده باشد، افزود: هيچ سندي در هيچ جا وجود ندارد كه به عنوان سندي تاريخ از خليج فارس با نام ديگري ياد كرده باشد. ضمن آنكه قلمرو فرهنگي حاشيه خليج فارس جزو فرهنگ ايراني است و به اعتبار اين قلمرو، اين منطقه خليج فارس ناميده شده است. بوشناكي در نشست يادشده، از به‌كار بردن نام خليج فارس امتناع ورزيده و آن‌را موضع سازمان متبوعش عنوان كرده بود كه ساعاتي بعد، اين مطلب را اصلاح و ابراز كرد كه در انتقال سخنانش، پس از ترجمه، سوء تفاهم به‌وجود آمده است. گفتني است: پيگيري‌هاي خبرنگار ايسنا براي دريافت مستندات ديگري مبني بر ديدگاه‌هاي رسمي سازمان ملل و سازمان يونسكو در اين زمينه ادامه دارد و نتايج متعاقبا مخابره خواهد شد. انتهاي پيام