دومين همايش ملي ايران‌شناسي پس از چهار روز برگزاري نشست‌هاي عمومي و تخصصي در 11 گروه علمي، عصر امروز با سخنراني حسن حبيبي ـ رييس بيناد ايران‌شناسي ـ و غلامعلي حداد عادل ـ رييس مجلس شوراي اسلامي ـ، ارايه گزارش دبيران گروه‌ها، سخنراني برخي ميهمانان خارجي و قرائت بيانيه‌اي در تالار حافظيه مجموعه نياوران به كار خود پايان داد. به گزارش خبرنگار بخش ايرانشناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين بيانيه آمده است: «با ياري خداوند دانا و توانا با همدلي و همرايي و همراهي همه انديشمندان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به مسائل ايران و ايران شناسي «دومين همايش ملي ايران شناسي» در فضايي آكنده از صميمت از 30 آذر تا 3 دي ماه 1383 به نيكوترين وجه برگزار گرديد. همايش، از حضور جناب آقاي خاتمي رييس محترم جمهوري اسلامي ايران كه با سخنان ارزشمند خود ايران شناسان و ايران دوستان و دانشمندان علاقه‌مند به مطلاعات ايراني در كشور و سراسر جهان را در كار بررسي‌ها و تحقيقاتشان در قلمروي ايراني، دلگرم و اميدوار ساختند، ‌سپاسگذاري مي‌كند. همچنين همايش قدر شناس كليه سازمانها و مراكزي است كه در برگزاري به سامان همايش، كوشش فراوان كرده‌اند، به ويژه جاي آن است كه از نهاد رياست جمهوري، وزارت علوم تحقيات و فناوري، دانشگاهها و مراكز آموزش عالي، وزرات امور خارج، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران،‌ فرهنگستان زبان و ادب فارسي، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و مراكز ديگري كه به اين همايش رونق بخشيده‌اند تشكر شود. همانند نخستين همايش در جريان برگزاري اين همايش به مدت چهار روز، مقالات تخصصي و سخنرانيهاي كليدي متعدد در جلسات عمومي و يازده گروه علمي مطرح گرديد و ضمن نقد و تحليل مطالب توسط محققان و انديشمندان و صاحب نظران علاقه‌مند به مطالعات ايراني، چند نكته‌ي مهم يادآوري و شماري پيشنهاد علمي و اجرايي مطرح گرديد. با توجه به آنچه گذشت همايش نكات زير را مورد توجه قرار مي‌دهد: 1- در فاصله‌ي برگزاري نخستين همايش و دومين همايش، يعني در ظرف دو سال و چند ماه، بنياد ايران شناسي تعداد قابل توجهي از پيشنهادها و توصيه‌هاي مذكور در بيانه‌ي نخستين همايش را، به مرحله اجرا گذاشته است از جمله: الف- برخي از اوليت‌هاي تحقيقاتي تعيين شده و برنامه‌ريزي براي تعيين قلمروهاي ديگر انجام يافته است. ب- بانك اطلاعات نام و نشان ايران شناسان و مراكز ايران شناسي از نظر محتوا غني شده و گسترش قابل توجهي يافته است. ج- دوره‌ي كارشناسي ارشد ايران شناسي در بنياد در سه گرايسش ايجاد شده و نخستين گروه از دانشجويان مشغول تحصيل شده‌اند و مقدمات تشكيل مرحله دوم فراهم آمده است. د- كتابخانه‌ي تخصصي و «پايگاه مطالعات ايراني» بنياد هم چنان رو به گسترش اند. ه- تهيه و تدوين دفترهاي ايران شناسي كه در برگيرنده‌ي ترجمه مقالات و تحقيقات عمده ايران شناسان در طي دو قرن اخير به زبانهاي ديگر است به نتايج مطلوب رسيده و همزمان با اين همايش چند دفتر از اين مجموعه آماده چاپ شده است. و- برخي از گروههاي تحقيق در رشته‌هاي ده گانه نخستين همايش راه‌اندازي گرديده است. ز- به منظور ايجاد ارتباط نزديك با ايران شناسان، دبيرخانه‌ي دايمي همايش‌هاي ايران شناسي در بنياد ايجاد گرديده و مقدمات تشكيل انجمن و دبيرخانه‌ي دائمي همكاريهاي بين‌المللي ايران شناسي فراهم گرديده است. پيش نويس اساسنامه‌ي انجمن و دبيرخانه كه در گفتگو هاي همايش مطرح شده است با تصويب مجمع حاضر، كار خود را آغاز خواهد كرد. در اين اساسنامه، انجمن و دبيرخانه‌ داراي سازماني است مركب از هيات مديره كه در آن 14 تن از صاحب‌نظران و ايران شناسان داخل و خارج شركت دارند، همچنين انجمن داراي دبيرخانه‌اي است كه در تهران مستقر است و وظايف متعددي را از قبيل ترتيب برگزاري همايش هاي علمي و اطلاع‌رساني از تاسيس كرسي‌هاي ايران شناسي و شناسايي اولويت‌هاي تحقيقاتي وغيره اينها عهده‌دار است. 2- همايش از برگزاري نمايشگاه نقشه‌هاي تارخي خليج فارس و معرفي بانك مطالعاتي بنادر و جزاير خليج فارس كه در برگيرنده‌ي داده‌ها و اطلاعات مهم، در خصوص اين موضوع است تقدير مي‌كند. 3- توصيه مي‌شود كه علاوه بر همايش فراگير ملي ايران شناسي كه از اين پس هر چند سال يك بار برگزار خواهد شد، بنياد ايران شناسي براي برگزاري همايش‌هاي محدودتر در دو سه موضوع از موضوعات پرشمار كنوني، در فاصله‌هاي زماني كوتاهتر، و با رويكرد تخصصي و نوآورانه كوشش كند. 4- توصيه مي‌وشد بيناد ايران شناسي «طرح مجموعه‌اي مصور از صنايع دستي شاخص هر استان» را تهيه كند و برنامه عمل طرح را با همكاري محققان و پژوهشگران تنظيم و به اجرا درآورد. 5- بنياد تاسيس «انجمن و دبيرخانه همكاريهاي بين‌المللي ايران شناسي» كوشش خود را براي حضور زبان فارسي به عنوان يكي از زبانهاي رسمي مذاكرات و ترجمه‌ي مقالات ايران شناسي به اين زبان افزايش دهد. 6- همايش به كليه‌ي دست‌اندركاران مطالعات ايراني و ايران شناسي داخلي و خارجي توصيه مي‌كند كه يك نسخه از نتايج تمامي تحقيقات خود را به منظور بهره‌برداري علمي - پژوهشي ديگر دانشمندان و پژوهشگران به كتابخانه و مركز اسناد بنياد ارسال نمايند و ساز و كار مبادله كتاب و مجله را نيز اساس اجراي اين برنامه قرار دهند. 7- با عنايت به لزوم سامان‌مند شدن مطالعات ايراني و پژوهش‌هاي ايران شناسي توصيه مي‌شود كه بنياد ايران شناسي طرحهاي تحقيقات لازم را براي مسائل زير تهيه كند و به مرحله اجرا درآورد: · تعيين قلمروي‌ تحقيقات ايران شناسي در زمان حاضر · تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي براي سالهاي آينده · برنامه‌ريزي براي شناخت هر چه بيشتر روش‌هاي تحقيق به ويژه روشهاي نو 8- با توجه به بين رشته‌اي بودن مطالعات ايراني و پژوهش‌هاي ايران شناختي و نظر به اينكه مطالعات و تحقيقات هر يك از رشته‌هاي علوم انساني كه وجهي از وجوه چندگانه پژوهش‌هاي ايران شناختي را در بر مي‌گيرند، داراي روش مستقلي هستند، لازم است رئوس مطالعات بين رشته‌يي مورد بحث و بررسي و تصميم‌گيري قرار گيرد. به ويژه شايسته است كه درباره‌ي چگونگي انتقال مفاهيم كنوني، وقايع و رويدادها و حوادث تاريخي و تحولات جغرافيايي و نيز مفاهمي علمي و فني به دورانهاي گذشته كه وقايع و رويداها و علم و فن وجود داشته، اما داراي طبقه‌بنديهاي امروزي نبوده است، تحقيق شود. 9- توصيه مي‌شود بنياد ايران شناسي به منظور معرفي سير تكوين، تحليل و نقد حوزه‌هاي شس‌گانه، تنظيم كند و با همكاري محققان و پژوهشگران علاقه‌مند برنامه‌ي عمل طرح را به اجرا درآورد. 10- توصيه مي‌شود بنياد ايران شناسي، به منظور ترويج شيوه‌هاي علمي در تحقيقات ايران شناسي و پرداختن به آثار علمي - پژوهشي در معرفي، تحليل و نقد سبك‌ها و شيوه‌هاي ايران شناسي در هر يك از حوزه‌هاي شش گانه مطرح شده در فراخوان «بررسي پيشينه ايران شناسي و دستاوردهاي آن تا به امروز»، به تنظيم ساز و كاري در خصوص نحوه‌ي همكاري دانشگاهها و مراكز آموزش عالي بپردزد و دانشجويان دوره‌ي دكتري را براي تدوين رساله‌هايشان در اين زمينه ترغيب كند. 11- توصيه مي‌شود در تاسيس و باز تاسيس مراكز آموزش و تحقيق زبان فارسي و نيز در خصوص آموزش زبان فارسي به ايرانيان مقيم خارج از كشور بيش از پيش همت گمارده شود. 12- توصيه مي‌شود براي تهيه‌ي اطلس‌هاي جامع، از جمله اطلس گويش‌هاي ايراني و اطلس جغرافياي فرهنگي، مردم‌شناسي ايران، برنامه‌ريزي علمي و فني صورت گيرد و نيز براي تهيه بانك اطلاعاتي نقشه‌هاي جغرافيايي و تاريخي ايران از گذشته دور تا به امروز برنامه‌ريزي شود. 13- توصيه مي‌شود تدوين فرهنگ‌هاي دو زبانه‌ي فارسي - غير فارسي در حوزه‌ي جهان ايراني و غير آن در دستور كار قرار گيرد. موسسات تحقيقاتي و نيز «بنياد ايران شناسي» لازم است در تدوين اين فرهنگ‌ها، دانشمندان زبان شناس غيرايراني و ايراني را ياري كنند. 14- توصيه مي‌شود با توجه به نقش مهم ادبيات در شكل‌گيري باورها و شناخت‌هاي كودكان، به ادبيات كودكان و ارتباط آن با مسائل ايران توجه كافي مبذول گردد. همايش از ابتكار بنياد ايران شناسي براي منظور كردن درس ادبيات كودكان در برنامه‌ي دوره‌ي كارشناسي ارشد ايران شناسي قدرداني مي‌كند. 15- توصيه مي‌شود بنياد ايران شناسي طرحي به منظور تدوين مجموعه «تاريخ ايراني استان» تهيه نمايد و در آن به گزارش‌هاي توصيفي، تحليلي اوضاع و احوال سرگذشت تاريخي و حوادث گوناگون كه در استان‌هاي كشور رخ داده است و به تاريخ سرگذشت سراسر ايران مرتبط است توجه شود. توصيه مي‌شود كه بنياد ايران شناسي برنامه‌ي عمل اين طرح را با همكاري صاحب‌نظران، محققان و پژوهشگران به اجرا درآورد. 16- نظر به اينكه بررسي مسائل ايران تحت عنوان «ايران شناسي» چند ساحتي است، توصيه مي‌شود در زمينه‌ مسائلي كه با بيش از يك رشته ارتباط دارند، پژوهش‌هاي بين‌ رشته‌اي، در دستور فعاليت تحقيقاتي موسسات پژوهشي، از جمله «بنياد ايران شناسي» قرار گيرد و بنياد ايران شناسي راه اينگونه پژوهش‌ها را هموار كند. همچنين بر كارگروهي در رشته‌هاي ايران شناسي تاكيد مي‌شود. در اين زمينه نيز همايش از اقدامات بنياد در توجه به كارگروهي و تاسيس گروه‌هاي پژوهشي بين رشته‌اي استقبال مي‌كند. 17- توصيه مي‌شود كه دانشمندان معيارهايي (استانداردهايي)، هر چند به عنوان پيشنهاد براي يكسان‌سازي روش تصحيح متون و نيز ارائه اطلاعات نسخه‌شناسي و كتاب شناسي تهيه كنند تا پژوهشگران جوان و نيز دانشمندان علاقه‌مند بتوانند براساس آنها پژوهش‌هاي خويش را سامان بخشند. 18- توصيه مي‌شود كه در مطلاعات و تحقيقات ايران شناسي به اهميت و فويت گردآوري اطلاعات شفاهي توجه شود و مواردي كه در حافظه‌ي اشخاص است، هرچه سريع‌تر ثبت و ضبط گردد. 19- براي تحكيم مباني هويت ملي ايرانيان، اطلاع درست و فارغ‌ از غرض ورزي از گذشته‌ي پرافتخار ايران ضرورت دارد. همايش از برنامه‌هاي بنياد در زمينه‌ي: · تدوين تارخي تمدن و فرهنگ ايران و نيز تديون «برنامه‌ي ملي تاريخ فعاليت‌هاي علمي و صنعتي و خدماتي در ايران از دورترين ايام تا زمان حاضر» كه در ماه‌هاي آينده آماده‌ي اجرا مي‌شود با خرسندي استقبال مي‌كند. · همايش توجه كافي به زبان‌هاي ايراني، قبل از رواج زبان فارسي دري و فارسي كنوني را براي بهتر شناختن زبان فارسي و رشته‌هاي مربوط به آن از قبيل لغت و دستور زبان و غير اينها لازم مي‌داند. · نيز همايش توصيه مي‌كند مطالعات و تحقيقات جدي در زمينه‌هاي گوناگون دوره‌ي اسلامي در دستور كار پژوهش‌هاي ايران شناسي قرار گيرد. · همايش توجه به زبان شناسي كاربردي و مطالعات و تحقيقات موضوعي در اين زمينه را لازم مي‌داند. 20- همايش به دور از هرگونه موضع‌گيري سياسي، و صرفا براساس مباني علمي و روشهاي مورد قبول همه‌ي دانشمندان در مباحث تاريخي و جغرافيايي. با توجه به لزوم تعامل فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با يكديگر به منظور حفظ صلح و پايداري آن در جهان كنوني و پرهيز از ايجاد بحران. با توجه به اينكه تعامل فرهنگها و تمدنها و حفظ صلح در صورتي ممكن است كه ملتها و مردم جهان به اندازه‌ي كافي با يكديگر آشنا باشند. نظر به اينكه شناسايي ياد شده بايد جنبه‌ي ژرف و تاريخي داشته باشد تا شناسايي و در نتيجه احترام به هويت ملي هر كشور و ملتي امكان پذير باشد. تغيير و دخل و تصرف در نامها و نقشه‌هاي تاريخي و جغرافيايي را ، حتي اگر هيچ غرض سياسي انگيزه‌ي آن نباشد، از جمله برنامه‌ريزي هرچند ناموفق، در مورد تغيير نام خليج فارس را، زيان‌آور و لطمه‌زننده به صلح جهاني و نوعي جنايت بين‌المللي مي‌داند. بنابراين از همه‌ي دانشمندان علاقه‌مند به صلح و معتقد به محترم شناختن هويت ملي كشورها مي‌خواهد كه با اين روشهاي غير علمي از راه گفت‌وگوهاي علمي و فني مقابله كنند و چنانچه انگيزه‌ي سياسي در استفاده از اين روشها را مشاهده كردند اين طرز كار را به شدت محكوم نمايند». انتهاي پيام