همزمان با روز دانشجو، رييسجمهور پس از سه سال در دانشگاه در حالي وارد سالن چمران دانشكدهي فني دانشگاه تهران شد كه ياران دبستاني اهوراييان 16 آذر از ساعتها قبل، صندليهاي سالن را پر كرده و با خواندن سرود “يار دبستاني“ و “ اي ايران“، خود را براي استقبال از رييسجمهور محبوبشان آماده ميكردند و تعداد زيادي از آنها نيز پشت درهاي دانشگاه منتظر اجازهي ورود بودند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، هنگامي كه حجتالاسلام والمسلمين سيدمحمد خاتمي براي حضور در برنامهي 16آذر وارد سالن شهيد چمران دانشكده فني شد، دانشجويان با كفزدنهاي متوالي ابراز احساسات و از وي استقبال كردند.
رييسجمهور پيش از آغاز سخنان خود تأكيد كرد كه در اين جلسه بيشتر سعي دارد سخنان دانشجويان را بشنود و در ابتدا تنها مواردي را دربارهي 16 آذر مطرح ميكند و در پايان مراسم و پس از شنيدن سخنان دانشجويان در مورد دغدغههاي خود و آنها با ايشان سخن ميگويد.
خاتمي اظهار داشت كه در مورد 16 آذر صحبت ميكند، چرا كه 16 آذر يك روز سرنوشتساز در كشور ماست و نبايد تحريف و فراموش شود.
وي با اشاره به حوادث و رويدادهاي بزرگي كه در جامعه و دانشگاههاي ما روي داده است كه از نظر حجم و ظاهر قضيه ممكن است بعضي از آنها از 16 آذر نيز بزرگتر باشند، خاطرنشان كرد ما در اين رويدادها شهيدان و اهداف بزرگي داشتيم اما اگر 16 آذر يك روز ماندگار در خاطرهي ما و دانشگاهيان ما باقي مانده به اين دليل است كه داراي جايگاه و پايگاه مهمي است.
وي با بيان اينكه 16 آذر يك نقطهي عطف در تاريخ مبارزات و حيات اجتماعي ايران است، يادآور شد: از قرن 16 به بعد با توجه به پيشرفتهاي شگفتانگيزي كه در عرصهي علمي و فني در دنيا ايجاد شد و نيز نظامهاي تازهاي كه از نظر آزادي اقتصادي و اجتماعي پديد آمد، پديدهي ديگري نيز به نام پديدهي استعمار بوجود آمد كه سعي داشت با تسلط مستقيم و غيرمستقيم بر آدم و عالم حكومت كند و در كشوري مانند كشور ما، از طريق استبداد و خودكامگي سلطهي خود را تأمين ميكرد.
وي افزود: اما در نيمهي دوم قرن بيستم ميلادي يك حادثهي بسيار مهم و تغيير عظيم را در جغرافياي سياسي و در وضعيت آدم و عالم ديديم. انفجار هيروشيما و ناكازاكي به معناي ظهور يك قدرت جديد يا قدرت زائلشدهاي كه ابراز وجود ميكرد بود، قدرتي كه مدعي آزادي بود و قانون اساسياش از مهمترين و جالبترين اسنادي بود كه در زمينهي آزادي و حقوق بشر مطرح شده بود. با ناكازاكي و هيروشيما اين قدرت خود را به رخ دنيا كشاند و در واقع به عنوان ناجي عالم از فاشيسم و نازيسم خواست كه جايگاه مهمي را اتخاذ كند و البته بلافاصله پس از انفجار در ناكازاكي و هيروشيما، اتحاد جماهير شوروي نيز با آزمايش بمب اتمي وجود خود را ابراز داشت كه از آن به بعد جهان دو قطبي و جنگ سرد شروع شد.
خاتمي خاطرنشان كرد: در ايران پس از شهريور 32 يك جنگ پنهاني و يا آشكار بر اثر تسلط بر كشورمان وجود داشت. در كودتاي 28 مرداد قدرت تازه به دوران رسيده، استيلاي تازهي خود را بر ايران اعلام كرد و بريتانيا را كنار زد. البته بريتانيا سياست خاص خود را داشت و با قرار گرفتن در حاشيه در ذيل سياستهاي آمريكا حركت ميكرد.
وي با اشاره به پيروزي كودتا در ايران، سركوب، خودكامگي با محوريت شاه، درگيري و شهادت رزمندگان اسلامي و غيراسلامي گفت: در اين زمان دانشگاه، حضور و نقش ممتاز خود را نشان داد و در واقع پيشگامي خود را در اعلام مسؤوليت جديد و شروع جديدي در وضعيت زندگي مردم اعلام كرد. به دنبال آمدن نيكسون، اولين جايگاهي كه حركت كرد دانشگاه بود، در واقع واقعيت دانشگاه همين را ايجاب ميكرد و سه بزرگوار ما “شريعت رضوي“، “ بزرگنيا“ و “ قندچي“ در پاي سلطهي تازه شكلگرفتهي آمريكا در ايران قرباني شدند و نشان دادند كه راه مبارزات كشور ما از كجا ميگذرد.
خاتمي گفت: دانشگاه هميشه در قضايا و پيشبرد امور و در اعلام موضع، پيشتاز بوده و اين نقش ?? آذر است، والا شايد سه شهيد در برابر هزاران شهيدي كه در جامعه و دانشگاه خود داشتهايم، از نظر عددي كم باشد.
وي ادامه داد: البته حتي ريختن يك قطرهي خون هم باعث تأسف است، اما خون اين سه تن براي اعلام موضع و وضعيت جديدي كه در ايران به عنوان مهمترين نقطهي استراتژي عالم داراي منابع سرشار و مورد طمع بيگانگان از قديم تا امروز، بوده، يك نماد بوده است.
به گزارش ايسنا، رييسجمهور با بيان اينكه يكي از عدم آگاهيهايي كه امروز متوجه آن ميشويم همان سياست مصدق بود كه در آن مطرح ميشد دو دشمن انگليس و شوروي هستند و دقت نميشد كه غول جديدي ميآيد و همهي آنها را كنار ميزند و بر مملكت مسلط ميشود، چنانچه كودتاي 16 مرداد آغاز سلطهي همين غول بود، گفت: جريان 16 آذر اعلام پيشتازانه و مبتكرانهي دانشگاه بود كه اين وضعيت جديد پيش ميآيد. ما امروز همين مسألهي سلطهي آمريكا و سلطهي خصمانهي او را داشتهايم، اما يك نكته را از ياد نبريم كه داراي جنبش دانشجويي مؤثري بودهايم. سلطهي بيگانه در كشور نبايد ما را از عاملي كه امالامراض جامعهي ما يعني استبداد است، غافل كند. در كشورهايي مانند كشور ما همواره سلطهي بيگانه از طريق استبداد، خودكامگي و جدايي حكومتها از مردم تحقق پيدا ميكرده است. 16 آذر به معناي نشان دادن وضعيت جديد ايران و دشمني بيگانگان است اما فراموش نميشود كه همچنان استبداد مسألهاي مهم است و دانشگاه ما در عين موضع داشتن، مبارزات ضداستبدادي خود را هم نشان داد و پيش رفت.
خاتمي با بيان اينكه پس از 16 آذر وقايع مهمي در كشور ما رخ داد كه مهمترين آنها انقلاب اسلامي ايران و حادثهاي كه به 22 بهمن انجاميد، بود، گفت: معتقدم با صلابت و درايت رهبري انقلاب، پيوند متناوب مردم با رهبري و فراگيري اين انقلاب و شعارهاي نويي كه داشت، همچنين بيان تازهاي از ديدگاه اسلامي، انقلاب اسلامي، مطابق با آزادي و خواستار پيشرفت اعلام شد و اين واقعهي بزرگ پس از واقعهي 16 آذر رخ داد. 16 آذر بايد مبدأ بينش، جهش و خروش دانشجويان ما باشد. امروز هم شما دانشجويان ميراثدار 16 آذر و ميراثدار ضديت با بيگانه، ضديت با استبداد و خودكامگي هستيد و همه بايد براي ايجاد يك زندگي درخور براي كشور كه متناسب با وضعيت فعلي باشد، تلاش كنيم.
وي تأكيد كرد: ما نبايد مبدأ دوران جديد را كه انقلاب اسلامي است فراموش كنيم. شايد گفته شود كه انقلاب كند حركت ميكند و چرا به همهي اهداف خود نميرسد، اما دانشجوي ما به عنوان پيشتاز جامعه نبايد خود را از اين مقطع سرنوشتساز جدا كند كه در اين صورت از اجتماع و جامعه جدا خواهد شد و هم دچار آشفتگي و پريشاني خواهد شد.
خاتمي گفت: متأسفانه جنبش دانشجويي ما دچار يك نوع تنش است كه با برگشتن به مبدأ و دفاع از آزادي، استقلال و كشور بر پايهي آرمانهاي انقلاب اسلامي ميتواند هم جنبش دانشجويي و هم حركت جامعه را به سوي استقلال، آزادي و مردمسالاري طي كنيم.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، رييسجمهور در ادامه ي اين مراسم پس از شنيدن سوالات نمايندگان تشكلهاي دانشجويي، هنگام پاسخ به سوالات آنها، همزمان با ابراز احساسات دانشجويان خطاب به آنها تأكيد كرد كه اينجا جايگاهي است كه بايد دموكراسي را قبول داشته باشيم، فقط ديكتاتورها هستند كه غير خود را قبول ندارند؛ ما بايد با عقايد مختلف يكديگر را تحمل كنيم.
رييس جمهور تاكيد كرد: خواهران و براداران اعتقاد دارم و به اين اعتقاد پايبندم كه راهي جز استقرار مردمسالاري براي نجات كشور نيست. اسلام هم در صورت حفظ مردمسالاري حفظ ميشود؛ در صورتي كه بينشي از اسلام داشته باشيم كه با معيارهاي مردمسالاري سازگار باشد. در اسلامي كه من ميشناسم راي مردم، تشريفاتي نيست .
خاتمي ادامه داد: حكومت و همهي اركانش بايد متكي به راي مردم باشند.
رييسجمهور ادامه داد: حتي حكومت منسوب به اسلام، اگر مورد توافق مردم نباشد، قابل قبول نيست. (دانشجويان با كفزدن سخنان رييسجمهور را تاييد كردند) و وي ادامه داد: اسلامي كه من ميشناسم نه تنها با راي مردم در نظام و حكومت تحقق پيدا ميكند كه در بقاي آن هم متكي به راي مردم است. اگر روزي مردم حكومت را نخواستند، او حق تحميل خود را با زور بر مردم را ندارد (دانشجويان بار ديگر سخنان رييسجمهور را تأييد كردند).
خاتمي ادامه داد: براي اينكه بتوانيم دين سازگار با مردمسالاري داشته باشيم، بايد در دين نوآوري كنيم نه اينكه بدعت بگذاريم. نوآوري در دين يعني به گونهاي دين را بفهميم و عمل كنيم كه پاسخگوي سوالها و نيازهاي جامعه باشد.
وي تاكيد كرد كه نميتوان تحولات امروز بشر را از جمله در مورد زنان با توجه به رشد اجتماعي، همچنان ناديده گرفت و آن را متناسب با نظامهاي قبيلهاي ديد.
خاتمي با بيان اينكه در همهي زمينهها بايد نوآوري داشت، گفت: آنچه بايد عوض شود، دين خدا نيست، بلكه اين بينش و داوري ماست كه بايد عوض شود.
به گزارش ايسنا، رييسجمهور ادامه داد: حكومت موفق ديني جز با تغيير پايدار نخواهد بود. يكي از عظمتهاي امام امت، شجاعت و شفافيت در بيان مواضع نويي بود كه سبب تحولاتي در جامعه ما و در مقابل بينش سنتي، منشا تحول شد گرچه با كمال تاسف پس از درگذشت امام، ميبينيم كه بازهم بينشنهاي محافظهكارانه بعضا در جامعهي ما حاكم ميشود. (دانشجويان كه با سكوت سخنان رييسجمهور را گوش ميدادند با كفزدن صحبتهاي وي را تاييد كردند).
خاتمي تاكيد كرد: اين نظر من است كه يك ذره از آن عدول نكردهام و همچنان با كمال افتخار آن را ادامه ميدهم.
وي با اشاره به منتقداني كه معتقدند خاتمي شعارهايي داد و از شعارهاي خود عقب نشست، در اين باره با بيان اينكه باب بحث باز است و ميتواند انتقادات را بشنود و به آنها جواب دهد، خطاب به منتقدان گفت: عقبنشيني از چه؟ چرا دوستان فكر و تصور ميكنند و وقتي تصورشان جور نشد، ميگويند عقبنشيني!. بنده چه شعاري دادم كه از آن عقبنشيني كردم؟ (دانشجويان فرياد زدند آزادي انتخاب) كه رييسجمهور به آنها گفت: جا براي بحث وجود دارد.
وي ادامه داد: اگر هم عقبنشيني بوده، بنده در مقابل هيچكس و هيچچيز عقبنشيني نكردهام، در مقابل نظامي كه به آن معتقدم، عقبنشيني كردهام .
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) حجتالاسلاموالمسلمين سيدمحمد خاتمي، رييس جمهور كه صبح روز دوشنبه در جمع دانشجويان دانشگاه تهران در سالن شهيد چمران دانشكدهي فني حاضر شده بود، در ادامهي پاسخ خود به سوالات نمايندگان تشكلهاي دانشجويي، تاكيد كرد: اعتقاد بنده به اصلاحات در درون نظام بوده است و اصلا جمهوري اسلامي را دستاورد بزرگ مردميترين انقلاب، يعني انقلاب خودمان، ميدانم.
رييسجمهور سخنان خود را در حالي ادامه داد كه دانشجويان وي را يكصدا تشويق ميكردند.
وي گفت: به عنوان انساني كه درك جامعه را دارد، حفظ اين نظام را لازم ميدانم. برادران و خواهران! انقلاب تصميم دلبخواهي اين و آن نيست، يك پروسه و عزم مهم تاريخي است و چيزي نيست كه به خواست بنده بوجود آمده باشد و امروز بنده تصميم بگيرم كه انقلاب نباشد.
خاتمي ادامه داد: انقلاب اسلامي ايران را مرحلهي مهم تاريخ عظيم كشور ايران و دفاع از آن را براي دموكراسي، آزادي و نجات از سلطهي بيگانگان بر خود فرض ميدانم. همچنين انقلاب اسلامي را مردميترين انقلاب روزگار ميدانم كه بدون اتكا به سلاح، با كلام و با رهبري باصلابت و جهتگيري مدبرانه و با حضور مردم پيدا شد.
وي تأكيد كرد: احساساتي برخورد نكنيم. امروز همانها كه خواستار آزادي و دموكراسي هستند اگر از اين منشا دور بيفتند گرفتار گرگان بزرگي خواهند شد. باز ميگويم درد مزمن ما استبداد ديرپاست و دواي درد مزمن ما مردمسالاري. ما خواستار آزادي هستيم و از آن گريزي نيست. ما پيشرفت ميخواهيم براي اينكه بمانيم و سربلند باشيم (جمعي از دانشجويان فرياد زدند رفراندوم، رفراندوم اين است شعار مردم) رييسجمهور گفت: انشاءالله قدرت به شما هم ميرسد.
خاتمي با بيان اينكه ما ناچاريم كه آزادي را نهادينه كنيم، گفت: من معتقدم جمهوري اسلامي در جهت تحقق اين خواست بوجود آمد. حال هم اگر اشكالي وجود دارد عصباني نشويد. شما جوان هستيد و نميدانيد مساله چيست. اگر هم اشكالي وجود دارد در ظرفيت هاي معطلمانده قانون اساسي است نه در قانون اساسي.
در حاليكه دانشجويان با كفزدنهاي مداوم رييسجمهور را يكصدا تاييد ميكردند، وي اظهار داشت كه نميگويم قانون اساسي وحي منزل است و قابل تغيير نيست. قابل تغيير است اما آيا ما همهي ظرفيتهاي قانون اساسي را كه ميتواند حداقلهاي نظام دموكراتيك را پديد بياورد پياده كردهايم تا به فكر تغيير آن باشيم. به قانون اساسي بايد عمل شود. اشكال را نبايد به قانون اساسي و نظام گرفت. از جمله سازوكارهاي تعبيهشده در قانون اساسي مهار و پاسخگوكردن قدرت در همهي اركان آن است. بايد بكوشيم اين اصل قانون اساسي پياده شود.
رييسجمهور خطاب به دانشجويان يادآور شد: شما ميگوييد اصلاحات درون قانون اساسي كه استراتژي من بوده چه كرده است؟ الان به شما ميگويم. ميگويم كه چه كرده است. الان آقايان معترضان در مقابل رييسجمهور ايستادهاند و با كمال آزادي شعار ميدهند. در كشورهاي جهان سوم قدرتمندترين قدرتهاي رسمي در برابر مردم و در برابر آزادي حقوق مردم قرار دارند. اگر اصلاحات هيچ نتيجهاي نداشت جز اينكه حكومت و دولت منتخب مردم يك لولوي زورگو نباشد و در برابر مردم نايستد، همين اندازه كافي بود.
وي در حالي سخنان خود را ادامه داد كه دانشجويان همچنان او را تشويق ميكردند و گفت: در ايران امروز انتقاد به فلان دستگاه دسته سوم نظامي و قضايي با برخوردهاي شديد مواجه ميشود، ولي دولت با آغوش باز از انتقاد استقبال ميكند. ما بايد ياد بگيريم، و بگذاريم هزينهاش را دولت منتخب بپردازد، نگوييم دولت ضعيف است و برخورد نميكند. دولت از اين جهت خيلي هم قوي است. دولت ميتوانست مثل خيليهاي ديگر بگيرد و ببندد اما اين كار را نكرد، چون استراتژياش تحمل بود كه مايهي دموكراسي است.
خاتمي خاطرنشان كرد: از هيچكس شكايت نكردهام و هيچكس را تحت پيگرد قرار ندادم، در حاليكه ميتوانستم. اگر هم ديگران به بهانهي تضعيف دولت و اهانت به رييسجمهور قصد تسويهحساب با ديگران را داشتند با آنها برخورد كردم. ابزار سركوب، حذف و صاحب تاريكخانه در بسياري از كشورهاي پيشرفته يعني نظام اطلاعاتي و امنيتي است، كه امروز با سعهي صدرترين دستگاه نظام ماست؛ در عينحال امروز وزارت اطلاعات شما به جهت تسلط در داخل و خارج بر عواملي كه واقعا امنيت ما را به خطر مياندازند، بسيار قويتر و مؤثرتر از گذشته و آمادهتر و هوشيارتر براي حفظ منافع ملي است، اما در حيطهي منافع خود فقط امنيت حاكمان را در نظر ندارد، بلكه حاكميت مردم را در نظر دارد؛ از اين رو قابل اعتمادترين و امنيتبخش ترين ارگان نظام شما، نظام امنيتي و اطلاعاتي است. اين تحول در تاريخ دويست سالهي كشور سابقه نداشته است. اگر هم فعاليت تشكيلات موازي را شاهد هستيم اشكالي است كه بايد حل شود.
رييسجمهور تاكيد كرد: حالا هم ميگويم راه درست، حركت در درون جمهوري اسلامي است زيرا مطمئن باشيد آن سوي جمهوري اسلامي نظام دموكراتيك به معناي واقعي كلمه نخواهد بود. گول راندهشدگان از انقلاب را كه ميخواهند براي ما سوغات آزادي و دموكراسي بياورند، نخوريد. راه دموكراسي از مسير جمهوري اسلامي ميگذرد. آنها كه امتحان خود را پس دادهاند معلوم است كه با ادعاي دموكراسيخواهيشان چه كردهاند و چقدر صادقند و آنها كه تازه واردند اگر توانستند خودشان را تحمل كنند، دولت امكانات در اختيارشان ميگذارد تا دموكراسي را در مملكت پياده كنند. دموكراسي درمان درد ماست، اما بعنوان كسي كه كم و بيش مطالعه و تجربه دارد به شما اطمينان ميدهم مردمسالاري جز از طريق سازگاري با دين در كشور ما قابل تحقق نيست.
وي ادامه داد: آنهايي كه با دين ما مشكل دارند، حرف تازهاي نميزنند و حرفهاي سطحي آنها را ديگران نيز زدهاند، بايد بدانند با اين تز كشور را به مسير خطرناكي مياندازند كه آن سويش معلوم نيست. اگر همهي اصلاحطلبان بدون احساسات با شعارهاي آغازين حركت اصلاحگري حركت ميكردند و با طرح مرتب عبور و مرور ترافيك را سنگين نميكردند، قطعا امروز وضعي بهتر از اين داشتيم.
خاتمي اظهار داشت: نبايد كار به جايي برسد كه در متن جنبش اصلاحات تجربهاي كه در سال ?? و ?? توسط مجاهدين خلق ايجاد شد، تكرار شود و كساني پيدا شوند كه تحت نام دين عليه دين قيام كنند.
رييسجمهور با بيان اينكه بحمدالله دوران من به سر آمد، خاطرنشان كرد: اما اگر قرار بر طلبكاري باشد، من طلبكارم.
به گزارش ايسنا وي در اين باره توضيح داد: من طلبكارم اما نه از ملت كه ولينعمت ماست و همه چيز خود را براي استقرار يك نظام مردمي سازگار با دين داده است و امروز هم اگر خطري باشد نه تنها شعاردهندگان بلكه همان مردان و زناني كه دستهايشان در خدمت به جامعه پينه بسته است، به صحنه خواهند آمد، همانگونه كه در جنگ تحميلي به ميدان آمدند، اما به نمايندگي از اين ملت، از برخي جريانات طلبكارم. از كجانديشان متعصب قدرتطلبي كه حركت اصلاحات را ناديده گرفتهاند، طلبكارم، از كساني كه مطالبات مردم را نديدند و در برابر آن صفآرايي كردند و همچنين در برابر مطالبات مردم كه برخاسته از آرمانهاي آنها بود و در دوم خرداد متجلي شد، ايستادند، طلبكارم، زيرا تنگنظرانه ايستاند و سنگاندازي كردند و در مقابل كساني كه در برابر آنچه كه در مردم ايجاد اميد كرده و وجههي ايران را در جهان اسلام و در دنيا بازيافته بود، ايستادند تا آن را خراب كنند طلبكارم.
وي ادامه داد: در برابر ملت ايران، متفكران دنياي غرب - نميگويم سياستمداران - و بسياري از كشورها به تعظيم برخاستند. دنياي اسلام با حركتي كه اين ملت و مطالبات تازهاي كه مطرح كرد و رأياي كه داد، الگوي مناسبي را در مقابل وابستگان به غرب و در مقابل جنبش طالباني داد، و به آن روي آورد؛ طلبكاري از آنان است كه در مقابل اين حركت ايستادند و زيانهاي بزرگي را متوجه مردم بزرگوار ما كردند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) حجتالاسلاموالمسلمين سيد محمد خاتمي رييس جمهور كه صبح روز دوشنبه، در جمع دانشجويان دانشگاه تهران در سالن چمران دانشكدهي فني حاضر شده بود، در ادامهي پاسخ خود به سؤالات نمايندگان تشكلهاي دانشجويي، اظهار داشت: همانها كه ميگفتند اگر اين تفكر بيايد انقلاب شكست ميخورد، بعد از پيروزي اين حركت براي انتقاد از آن مشكلات فراواني آفريدند و با كمال تأسف جمهوري اسلامي را كه جايگاهي والا پيدا كرده بود، به خاطر اين كجرويها به جايي رساندند كه با كمال وقاحت از سوي آمريكا محور شرارت معرفي و فشارهاي اينگونه زيادتر شد؛ من از اينها طلبكارم.
خاتمي در عينحال گفت: اما از بعضيهاي ديگر هم طلبكارم. از بخشي از اصلاحطلبان كه تجربهي سه بار تكرار شده در مشروعيت بعد از شهريور 32 و بعد از انقلاب اسلامي را به خاطر جوزدگي تكرار كردند. همهي مطالبات مردم را در بخشي از مطالبات سياسي خلاصه كردند كه حركت اصلاحي هيچ كاري براي مردم نكرده است، و حال كه ميخواهيم توضيح بدهيم با هو و جنجال جلو اين توضيح را ميگيرند. رفتاري كردند كه زمينه را براي سختگيري نيروهاي متعصب شديدتر كرد و متأسفانه پايگاه خود را در ميان اكثريت متدينين مردم از دست دادند، امروز متأسفانه در اردوگاه اصلاحطلبان صداهايي ميشنويم كه دشمنان اين ملك و ملت آن را بيان ميكنند. (دانشجويان رييسجمهور را به دليل بيان اين سخنان تشويق كردند).
رييسجمهور تأكيد كرد: به جمهوري اسلامي معتقدم و آن را راه رهايي و دستاورد نيرومندترين و مردميترين و معنويترين انقلاب دوران ميدانم. جمهوري اسلامي را قبول دارم كه چه به لحاظ نظري و چه به لحاظ عملي با مواضع مردمسالاري و آزادي و پيشرفت سازگار باشد. از ياد نبريد كه در برابر مفهوم جمهوري اسلامي ايراني، عبارت طالباني افغانستان اسلامي هم وجود دارد.
وي با بيان اينكه معتقدم اصلاحات يك فرآيند است نه يك پروژه، درباره چهار فرآيند مردمسالاري گفت: اين چهار فرآيند جز با رشد جامعه و با حضور مردم و تحول در بينش مردم و حاكمان فراهم نميآيد. ما بايد ظرف جامعه را براي مردمسالاري آماده كنيم اما متأسفانه با توجه به برخي بحثها ميبينيم كه با استقرار مردمسالاري فاصله زيادي داريم.
به گزارش ايسنا خاتمي افزود: حركت اصلاحات اصيل را فرازي بلند از تاريخ ايران ميدانم كه گرچه در مواردي با مشكلات و موانع روبرو بوده است و اين نيز طبيعي است، ولي دستاوردهاي بزرگي داشته و به ياري خداوند همچنان ادامه خواهد داشت؛ معتقدم مدعيان اصلاحطلبي تا دير نشده بنشينند، به انتقاد از خود بپردازند و ببينند چه به دست آوردهاند و چه از دست دادهاند و چرا از دست دادهاند؟
رييسجمهور در ادامه با اشاره به انتخابات گذشته، خاطرنشان كرد كه اين انتخابات، انتخابات خوبي نبود و گفت: اين در حاليست كه من تأكيد كردم انتخابات بايد آزاد و عادلانه باشد، ولي روند نشان ميداد كه اينگونه نيست. به شدت گفتيم كه انتخابات را برگزار نميكنيم، جلسهاي در حضور مقام معظم رهبري برگزار شد و نسبت به روند انتخابات انتقاد كرديم. نظر ايشان اين بود كه انتخابات برگزار شود و ما هم نظرمان اين بود كه شرايط آماده نيست. قرار شد شرايطمان را بگوييم. آن شرايط را نوشتيم (من و آقاي كروبي). نظر رهبري مساعد با آن بود. ارجاع شد به شوراي نگهبان و بر اين اساس تصميم به برگزاري انتخابات گرفته شد، متأسفانه شوراي نگهبان نه تنها به عهد خود كه به نظر رهبري نيز توجه نكرد. رييسجمهور خطاب به آنها گفت دوستي و دشمني را بگذاريد براي بعد.
رييسجمهور در ادامه با اشاره به دستاوردهاي دولت نتيجهي مذاكرات با اروپا و مسألهي هستهاي ايران را با آژانس يادآور شد و خاطرنشان كرد كه روند حركت در اين موضوع خطر بزرگي را از ايران رفع كرد و اگر تدبير و درايت نبود مشكلاتي داشتيم.
وي ادامه داد: انشاءالله هم حقمان را ميگيريم و هم مملكتمان را از توطئههاي ديگران مصون نگه ميداريم.
خاتمي همچنين با اشاره به آنچه در اين جلسه دربارهي عملكرد اقتصادي دولت، گفته شد، اظهار داشت: برادر عزيز! در توسعه، امري بهعنوان توازن منطقهاي پيش آمد كه هفت استان كشور به شدت طي اين سه، چهار سال تحول پيدا كردند، مطمئن باشيد كه اگر اين روند ادامه پيدا كند در پايان برنامهي پنج ساله چهارم ما وضعي كه امروز در ايلام، سيستان و بلوچستان، كردستان و جاهاي محروم داريم، نخواهيم داشت.
خاتمي همچنين تحولات قانون مالياتها به نفع حقوقبگيران را از سوي دولت يادآور شد و در عينحال بر هدفمند كردن يارانهها تأكيد كرد.
انتهاي پيام