« اولين شواليه زن ايراني » پري صابري نشان شواليه ادب وهنر فرانسه را دريافت مي كند
پري صابري، كارگردان تئاتر ايران، به عنوان اولين زن هنرمند ايراني، نشان شواليه ادب وهنر فرانسه را كه عاليترين نشان اين كشور در بخش فرهنگ و هنر محسوب مي شود مهرماه سال جاري در يافت خواهد كرد. به گزارش خبرنگار هنري ايسنا، صابري، در اواخر سال گذشته با اجراي دو نمايش در فرانسه همچنين نشان ابن سينا را از سوي سازمان يونسكو دريافت كرده بود. نشان ابن سينا نيز از بزرگترين نشان هاي فرهنگي فرانسه محسوب مي شود . در دعوتنامه اي كه روز پنج شنبه از سوي سفارت فرانسه در تهران به ايسنا ارسال شده آمده است در مراسمي كه روز 13اكتبر (22مهرماه) با حضور سفير فرانسه برگزار مي شود نشان شواليه ادب وهنر به پري صابري اهدا خواهد شد پري صابري در گفت و گو با خبر نگار ايسنا با تاييد اين خبر گسترش فرهنگ وهنر وتلاش براي ارتقائ سطح فرهنگي جامعه را وظيفه اصلي خود به عنوان يك هنرمند عنوان كرد واعطائ اين نشان را درحقيقت اعطا به جامعه فر هنگي كشور دانست درباره نشان شواليه پيش از اين نيز، عباس كيارستمي كار گردان سينماي ايران نشان معتبر شواليه ادب وهنر فرانسه را در يافت كرده بود سفارت فرانسه در تهران در سال 82 با انتشار اطلاعيه اي با اشاره به كيفيت استثنايي و جنبه جهاني آثار عباس كيارستمي از او به عنوان يكي از برجستهترين فيلمسازان چند دهه اخير نام برده و افزوده بود : آثار كيارستمي در فرانسه چه نزد تماشاگران و چه در محافل حرفهاي با استقبال قابل توجهي مواجه بوده است . اين سفارتخانه در ادا مه اظهار خرسندي كرده بود كه اين نشان شواليه ،اثباتي براي زنده بودن روابط فرهنگي فرانسه و ايران باشد . بدون ملاحضات سياسي محمدعلي سپانلو و رضا سيد حسيني از شاعران ومترجمان ايراني از جمله هنر منداني هستند كه نشان شواليه نخل آكادميك فرانسه را در يافت كرده اند. سپانلو پس از در يافت اين جايزه با تاكيد بر ارزشمند بودن اين نشان به خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) گفته بود رابطه فرهنگي ايران و فرانسه، بسيار ديرينه است؛ تا جايي كه گلستان سعدي 400 صد سال پيش به فرانسه ترجمه شده است و نكته مهم اينكه آنها نشانهاي فرهنگيشان را با ملاحظات سياسي نميدهند، چراكه دولت در اين بين نقشي ندارد و مجري كار، يك آكادمي است. او در عين حال گفته بود كه دريافت نشان شواليه نخل آكادميك فرانسه، آن طور كه رسانهها عنوان كردهاندصرفا بهخاطر ترجمههايش از آثار فرانسوي نبوده چراكه به اعتقاد سپانلو مترجمان گردنكلفتتري آثار فرانسوي را ترجمه كردهاند كه از اين بين ميتوان از مهدي سحابي ياد كرد كه آثار مارسل پروست را ترجمه كرده است. در حقيقت نشان يادشده بيشتر بهخاطر خلاقيت و تحقيقات ادبي و ترجمه شعرهاي سپانلو به فرانسه به او اعطا شده بود و در خطابهاي نيز كه سفير دولت فرانسه خوانده بود آمده بود كه سپانلو شاعر تهران است و البته اشاره هم شده بود كه آپولين را سپانلو به فرانسه ترجمه كرده است . يكي از چهار نشان رضا سيدحسيني مترجم و پژوهشگر كه چند سال پيش نيز اين نشان را دريافت كرده است، در اين باره مي گويد : اين نشان به افرادي كه به فرهنگ فرانسه خدمت كردهاند اعطا ميشود سيدحسيني با بيان اينكه اين نشان ازسوي وزير فرانسه و با امضاي وزير فرهنگ آن كشور اعطا ميشود، يادآور مي شود : شواليه نخل آكادميك يكي از چهار نشان مهم دولت فرانسه است كه در زمينه هنر و ادبيات اهدا ميشود. در سالهاي قبل نيز يدالله رؤيايي شاعر ايراني مقيم فرانسه به دريافت اين نشان نايل شده بود. درباره پري صابري پري صابري كه دوران نوجواني وجواني خود را در فرانسه گذرانده است فارغ التحصيل مدرسه عالي تكنيك وسينماتو گرافي ووژيرار پاريس است و تا كنون بيش از 20نمايش را به روي صحنه برده است باغ وحش شيشه اي ،كرگدن ، دست كرك هويج ،مرغ دريايي ، بدي دنيا را گرفته ،سه شخصيت در جستجوي نويسنده ، امشب از خود مي سازيم ،يرما ،مرده هاي بي كفن و دفن ، آنتيگونه ،جزيره بزها ونگاهي از پل آثاري هستند كه صابري پيش از انقلاب آنها را اجرا كرده است كه همگي آنها را متون خارجي تشكيل ميدهد هفت شهر عشق صابري پس از انقلاب رويكردي متفاوت نسبت به قبل از انقلاب دارد نمايشهاي هفت شهر عشق، دايي وانيا ،من به باغ عرفان ، بيژن و منيژه ،رستم و سهراب ، شمس پرنده ،آنتيگونه ،رند خلوت نشين ،يوسف وزليخا ،سوگ ساوش نمايشهايي هستند كه صابري پس از انقلاب آن ها را اجرا مي كند اين كار گردان تئاتر به گفته خودش در بعد از انقلاب با تاكيد بر فرهنگ ايراني، در كارهاي خود به سرعت رشد مي كند و هم اكنون حدود بيست سال است كه او تنها روي متون ايراني كار ميكند؛ متوني كه بيشتر از شعرا ي ايرانيست مانند ؛من به باغ عرفان ؛ كه در باره انديشه، افكار و زندگي سهراب سپهري است ، يا نمايش شرح عشق عطار كه صابري آن را در سعدآباد به روي صحنه برد و مردم به راحتي با مضامين عرفاني اين نمايشارتباط برقرار كردند و با اين كه نمايش شرح عشق عطار از منطق الطير عطار نيشابوري برگرفته شده بود ولي با استقبال بينظيري از طرف مردم مواجه شد و آن مكان به احترام عطار ايوان عطار نام گرفت. شمس پرنده او سپس در تابستان 75 به سراغ فردوسي و داستان بيژن و منيژه ميرود و درسال 76 نمايش رستم و سهراب از او مي شود در سال 78 اجراي نمايش شمس پرنده توسط پري صابري با استقبال عجيبي رو برو مي گردد به طوري كه اين نمايش براي چندين بار مجددا به روي صحنه مي رود آنتيگونه اوتعزيهي آنتيگونه را در سال 79 در تالار وحدت به روي صحنه برد. صابري در اين سال اين نمايشنامه نوشته سوفكل را به شكل تعزيه و در قالبي كاملا سنتي اجرا كرده و در آن از آوازهاي مختلف ايراني در تمام دستگاههاي ايراني استفاده مي كند . آنتيگونه مدتي پيش از اجرا در ايران ، در تالار كو ليزه2000ايتاليا كه بعد از 1500 سال بازگشايي شده بود، همراه يك گروه 25 نفره به اجرا گذاشته مي شود كه مورد تجليل تمام روزنامههاي ايتاليا قرار مي گيرد و بهترين نمايش ارزيابي مي شود . به گزارش ايسنا، در اين رويداد تنها سه كشور ايران يونان و ايتاليا شركت داشتند. بناي تاريخي "كوليزه" يكي از بزرگترين بناهاي تاريخي در رم است كه چند هزار سال قبل محل جدال بين گلادياتورها و حيوانات درنده بوده است. در حقيقت موضوع نمايش آنتيگونه سفارش دولت ايتاليا بود و دولت ايتاليا ميخواست بعد از 1500 سال اين بناي تاريخي را كه سالها فقط مورد استفاده توريستها قرار ميگرفت، دوباره به روي نمايش ها باز كند و براي اين منظور سه نمايش از سوفوكل را انتخاب كرده بود كه يكي از آنها به ايران پيشنهاد شد؛ ايتالياييها توصيهشان اين بود كه هر كار گرداني اين نمايش را در قالب سنتهاي نمايشي كشور خودش پياده كند و پري صابري قالب تعزيه را براي اين نمايشنامه انتخاب مي كند مادر بزرگ تئاتر به گفته صابري، تعزيه و نمايشهاي تخته روحوضي مادر و مادربزرگ تئاتر ايران محسوب مي شوند. او تعزيه را صرفهنظر از محتوا به خاطر سبك اجرايي كه دارد بسيار بديع مي داند چون در يك سكوي بسيار ساده ميتوان همهي چيزها رابيان كرد . صابري شيوه تئاتر تعزيه را شيوه اي بسيار مدرن توصيف كرده كه در آن از موسيقي رنگ و .. به درستي استفاده ميشود. او كه خودرا زائيده اطلاعات تئاتر غربي و وارث سنتهاي تئاتر ايراني مي داند معتقد است: الهام گرفتن از شيوه نمايشهاي سنتي،به كار او يك سبك ويژه داده است كه شاخهاي از آن در ايران است و شاخهاي ديگر در تئاتر مدرن قرني است كه صابري در آن كار ميكند. پري صابري، همواره اعتقاد داشته كه اگر به سنتهاي آئيني نمايشي خود توجه بيشتري شود ايرانيان مي توانند پرچم پر قدرتي را در تئاتر بلند كنند.او معتقد است مقلد فرهيختگان غربي بودن، تنها ما را به عنوان يك صنعتگر تئاتر راضي ميكند. اما ما چون ايراني هستيم، اين كشور زبان، فرهنگ و شكل خاص خود را دارد كه بايد به ان توجه شود رند خلوت نشين در شهريورماه سال 80 نمايش رند خلوت نشين با نگاهي به زندگي حافظ از اين هنرمند ايراني به روي صحنه مي رود. اين نمايش به دعوت انجمن حافظ شناسان ايران از مهر ماه همين سال در محل حافظيه شيراز نيز اجرا مي شود در اين سالها پژوهشگري همانند بهاالدين خرمشاهي با اشاره به نمايشهاي صابري عنوان ميكند : امروزه ، اگر كسي بخواهد در كار خود توانا باشد به راحتي ميتواند در مضامين عرفاني و آفرينشهاي كهن جستجو كند و سپس به بازآفريني يا نوپردازي بپردازد كه البته اين نوپردازي بايد با مايه يا اشارهاي از آثار كهن همراه باشد و به بيان امروزين و با ارزشهاي امروزين مطرح شود . به عنوان مثال، در تئاتر اخير، شمس پرنده و رند خلوت نشين از آثار پري صابري را ميبينيم كه برگرفته از مضامين و ادبيات كهن ماست. شير ازل البته در اين سال قرار ميشود كه به سفارش ستاد تكريم امام علي (ع) نمايش “شير ازل” به كارگرداني “"پري صابري“ اجرا شود كه گويا اجراي اين نمايش منتفي مي شود يوسف و زليخا پري صابري، در ميانه هاي سال 81 نمايش "يوسف و زليخا" را در تالار وحدت به روي صحنه ميبرد او داستان يوسف و زليخا را در 18-19 سالگي و از سري كتابهاي داستاني قصص قرآن خوانده بود و اين داستان ، هيچ گاه او را رها نكرد تا زماني كه آن را به روي صحنه برد . البته ،او چند سال قبل اين قصه را همراه با داستانهاي "رستم و سهراب" و "شمس پرنده" به مركز هنرهاي نمايشي ارائه مي دهد ولي مركز هنرهاي نمايشي در همان سال اولويت را به رستم و سهراب مي دهد و در سالهاي بعد نيز نمايشهاي ديگري در اولويت قرار مي گيرند تا اينكه نوبت به اجراي يوسف و زليخا مي رسد. سوگ سياوش "سوگ سياوش" برگرفته از داستان سياوش و سودابهي شاهنامه است كه صابري آن را با تغييرات اندكي و همراه با گروه موسيقي زنده، همچون ديگر نمايشهايش در سال 82 و در تالار اصلي مجمعه تئاتر شهر به روي صحنه ميبرد. من از كجا عشق از كجا پري صابري، در جديد ترين كار نمايشي خود نمايش "من از كجا عشق از كجا" را آبان ماه سال جاري در تالار اصلي تئاتر شهر به روي صحنه ميبرد. صابري متن نمايشنامه اين نمايش را بر اساس اشعار فروغ فرخزاد نوشته است اين نمايشنامه، بر اساس اشعار فروغ فرخزاد از مجموعه شعر "تولدي ديگر" تا به بعد نوشته شده است. صابري، پيش از اين گفته بود در صورتي كه زمان محدودي به اجراي اين نمايش اختصاص دهند از اجراي آن منصرف خواهد شد. او توضيح داده بود: نمايشي كه با زحمات فراوان و با بازيگران و امكانات و تجهيزات بسيار در طي چند ماه تمرين فشرده آماده شده را نميتوان تنها در زمان محدودي به روي صحنه برد. صابري بعدها به خبرنگار ايسنا گفت: براي اجراي اين نمايش در آبان ماه 45 اجرا در نظر گرفتهاند و سپس نمايشي از بهرام بيضايي در صورت آماده شدن به روي صحنه خواهد رفت. وتمرينات اين نمايش از مهر ماه آغاز خواهدشد . صابري براي اجراي اين نمايش تستي براي گزينش افراد جديد، نيروهاي جوان و ناشناخته انجام داده است . امشب از خود مي سازيم داستان “امشب از خود ميسازيم” اثر لوئيچي پيراندلو نويسنده ايتالياي و از نويسندگان مورد علاقه پري صابري است كه او سعي دارد با استفاده از آيينهاي سنتي جنوب ايران، نمايشي از اين داستان را به روي صحنه ببرد . صابري مي گويد در حقيقت با اين نمايش ميخواهد نشان دهد كه تئاتر چيست و ديگر اينكه اگر امكانات لازم براي اجراي نمايش يوسف وزليخا در تالار وحدت داده شود، او اين نمايش را اجراخواهد كرد. او در ليلي و مجنون سعي دارد به طرف اپرا حركت كند و اين كار امكانات بسياري را ميطلبد؛ اگر چه او هميشه كارش را با حداقل امكانات به روي صحنه برده است او معتقد است گنجينههاي ادبي ايران بسيار كم نظير و فاخر هستند و نبايد خيلي فقيرانه و حقيرانه با آنان برخورد كرد. بابا نشاط وملا نصرالدين پري صابري همچنين در حال نگارش نمايشنامه “بابا نشاط” برگرفته از شخصيت ملانصرالدين است و قصددارد بر اساس آن تله تئاتري بسازد. او معتقد است ايرانيها در دو جنبه طنز و تراژدي بسيار قوي هستند. بهترين شخصيتهايي كه معرف جنبه طنز ايرانيان است، بهلول و ملانصرالدين هستند كه طنز را در حد اعلايش به شما ارائه ميكنند. او ميگويد : شخصيت ملانصرالدين، شخصيت برجسته و منحصر به فردي در ادبيات ايران است و با هوشمندي، ظرافت و عمق خاصي جامعه ايران را بررسي ميكند در اين شخصيت، ويژگي بزلهگويي ايرانيان نهفته است صابري عنوان مي كند : اگر امكان توليد تله تئاتر آن فراهم شود ساخت آن را آغاز خواهد كرد. اگرچه من آدم دل نازكي هستم و دوست ندارم در دالانهاي اداري سردرگم شوم ، پس ممكن است پيچ و خمهاي اداري من را از ساخت آن پشيمان كند!. و باز هم يوسف وزليخا پري صابري پيش از اين قصد داشت نمايش يوسف وزليخا را در شيراز به روي صحنه ببرد ولي باتصميم مسئولان اداره فرهنگ و ارشاد شهر شيراز، اجراي نمايش "يوسف و زليخا" را مشروط به ايجاد چند اصلاحيه در اين نمايش شد و به همين خاطر صابري از اجراي اين نمايش منصرف شد . صابري قصدداشت نمايش "يوسف و زليخا" را در يك سالن بسكتبال و با طراحي صحنه خاصي با استفاده از سكوي تماشاگران به روي صحنه ببرد پري صابري منتقد انتقاد از بنياد رودكي ومديريت جديد تالار وحدت وانتقاد از تصميمات شوراي مديزيتي تئاتر شهر صابري را تبديل به كارگرداني منتقد در سالهاي اخير كرده است گزارش: محمد تاجيك انتهاي پيام