يخدان كوثر گناباد در قديم جهت استفاده از يخ در تابستان مورد استفاده قرار مي‌گرفت و در حال حاضر متروكه است. اين بنا در محله‌اي به نام كوثر و در حاشيه شهر بيدخت گناباد قرار گرفته و مربوط به دوره قاجاريه است كه باني آن فردي به نام تابنده از سلسله صفويان بيدخت گناباد مي‌باشد. مسؤول روابط عمومي اداره ميراث فرهنگي مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) اظهار كرد: مرمت و بازپيرايي يخدان كوثر و حفظ آن مي‌تواند علاوه بر حفاظت از يك اثر معماري - تاريخي ارزنده و استفاده تحقيقي، در جهت امور فرهنگي و كاربري‌هاي گردشگري نيز مورد استفاده قرار گيرد. مسعود رحماني در رابطه با وضع مالكيت و مشخصات بنا جهت ثبت در فهرست آثار ملي گفت: يخدان كوثر مالكيت شخصي خاصي ندارد و يكي از ابنيه عام‌المنفعه شهر به حساب مي‌آمده است. وي در ادامه افزود: از نظر معماري و ويژگي‌هاي تاريخي يخدان كوثر را مي‌توان يكي از نمونه‌هاي بارز ابنيه حاشيه كوير و سازه‌هاي آبي و عام‌المنفعه دانست كه مي‌تواند مكمل تعيين‌كننده‌اي براي اسناد و مدارك و شواهد تاريخي و حلقه‌هاي پركننده خلاء اطلاعات باشد لذا به منظور حفاظت و حمايت قانوني آن بايستي در اسرع وقت در فهرست آثار ملي به ثبت برسد. رحماني در ادامه توضيح داد: تاكنون اقدام خاصي از نظر ميراث فرهنگي در مورد حريم بنا انجام نشده است. وي درباره تعميرات و دخل و تصرفات انجام شده در اين بنا گفت: بجز فرسايش‌هاي طبيعي تخريب عمده‌اي در بنا بوجود نيامده است. مضافاً اينكه در دو سال گذشته و در جريان همايش آبخيزداري شهرستان گناباد، توسط سازمان جهاد سازندگي مرمت و بازپيرايي شده و يخدان در حال حاضر از وضعيت مطلوبي برخوردار است. اين بنا به صورت مخروطي شكل به ارتفاع 18 متر از سطح مخزن مي‌باشد. مصالح عمده بنا خشت خام و ملاط گل تشكيل مي‌دهد و بدنه بيروني آن با كاهگل اندود شده است. مخزن يخدان را با آجر و ساروج ساخته‌اند. سطح خارجي بنا به صورت پلكاني و درون آن صاف است. مخزن بنا به صورت مدور و آبراه‌هاي از اطراف آب را به مخزن هدايت مي‌كرده است. اين بنا شامل يك اتاقك نگهباني در كنار در ورودي تعبيه شده كه در آن يك نگهبان نظارت بر كار مخزن داشته و در كنار اتاق ديواري به طول حدوداً 85 متر ساخته شده است. انتهاي پيام