عضو فرهنگستان علوم جهان سوم : رصدخانههاي مجازي مشاركت در پژوهشهاي بينالمللي نجوم را فراهم ميكند
رييس مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايهي زنجان، پيوستن به جنبش نوين رصدخانههاي مجازي را فرصت بسيار مغتنمي براي حضور منجمان كشور در پژوهش هاي بين المللي نجومي توصيف كرد. پروفسور يوسف ثبوتي در گفتوگو با خبرنگار سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران ( ايسنا )، خاطرنشان كرد: در سالهاي اخير با توسعهي سريع دامنهي مطالعات اختر فيزيك شاهد گسترش وسيع رصدخانهها و تلكسوپهاي نجومي در سراسر جهان هستيم، از طرف ديگر در طول سه دههي گذشته گشايش تلسكوپها از 12-10 متر مربع در سال 1970 به قريب 800 متر مربع در سال 2000 افزايش يافته و در همين بازهي زماني، تعداد پيكسل هاي سي.سي.دي ها از مرتبهي 100 مگا به چند ده ترا رسيده است. وي با پيش بيني اين كه با ادامهي روند كنوني در سالهايي نه چندان دور ميتوان با تلفن به يكي از تلسكوپ هاي روباتيك، رصد گوشهي مورد نظري از آسمان را سفارش داد يا از پايگاه داده هاي نجومي چندين ترابايت داده را به رايگان دريافت كرد، اظهار داشت: سرازيري سيل دادههاي نجومي به پايگاه اطلاعاتي و نياز و اشتياق به تجزيه و تحليل و نتيجه گيري از آنها، جامعهي نجومي جهان را با چالش هاي جديدي رو به رو كرده است و در چند سال آينده فرهنگ و جامعه شناسي اين گروه از پژوهشگران را به طور بنيادي تغيير خواهد داد. جستجوي همكاران بين المللي، كار مشترك از راه دور، رفع انحصار و لغو مالكيت معنوي از داده هاي نجومي در راس اين تغييرات فرهنگي است. رييس سابق انجمن نجوم ايران افزود: از دو سال پيش جنبشي به نام رصدخانه هاي مجازي ( VO) در ميان اخترفيزيكدانان پيدا شده است كه هدف از آن، دسته بندي و فهرست كردن دادهاي نجومي، ايجاد روشهاي استاندارد، انتقال آنها روي خطوط اينترنت و ارائهي رايگان آن به پژوهشگران و گروههاي تحقيقاتي نجومي است. تاكنون كشورهاي استراليا، انگلستان، ايتاليا، آلمان، آمريكا، روسيه، چين، ژاپن، كانادا، كره، هند و اتحاديهي اروپايي به تاسيس رصدخانههاي مجازي اقدام كرده اند و با تشويق انجمن بين المللي نجوم، اتحاديهي بينالمللي رصدخانههاي مجازي ( IVOA) را تشكيل دادهاند. عضو فرهنگستان علوم جهان سوم با اشاره به فعاليت كارگروههاي متعدد علمي در قالب اتحاديهي بين المللي رصدخانه هاي مجازي كه افرا علاقمند از سراسر جهان ميتوانند به عضويت آنها در آينده اظهار داشت: رصدخانههاي مجازي هنوز در مرحلهي تكوين و تشكيل هستند و با وجود اين كه منجمان و اختر فيزيكدانان زبدهاي در اين زمينه فعالند؛ ولي، هنوز افراد يا گروه خاصي كه در امور رصدخانههاي مجازي متخصصص و متبحر باشد به وجود نيامدهاند. نظر به اين امر و با توجه به ناكافي بودن نيروي انساني توانمند در تحليل و استفاده از دادهها در مراكز پژوهشي نجومي، زمينهي بسيار مناسبي براي عرض اندام علاقمندان و جويندگان فرصتهاي پژوهشي و شركاي همفكر بين المللي فراهم شده است . پرفسور ثبوتي در پايان به اشاره به تحرك و روند رو به رشد جامعهي جوان نجوم كشور در سالهاي اخير به استادان، دانشجويان و محققان نجوم و اختر فيزيك توصيه كرد از فرصت فراهم شده براي جبران كمبودها و عقبماندگي هاي موجود در اين بخش نهايت بهره برداري را بنمايند. انتهاي پيام