هيچ مشكلي در مردم جيرفت وجود ندارد، همه مسلمان شريف و فهيم هستند؛ به هيچ وجه مردم را در اين زمينه مقصر نمي‌دانم و فكر مي‌كنم سازمان ميراث فرهنگي كشور، مسؤولان فرهنگي مملكت و رسانه‌هاي گروهي بايد مردم را نسبت به قضيه خوب آگاه مي‌كردند. دكتر سيدمهدي حجت ـ بنيانگذار و نخستين رييس سازمان ميراث فرهنگي كشور ـ در گفت و گويي با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با ابراز نارضايتي نسبت به جو به‌وجود آ‌مده در رابطه با مردم جيرفت گفت: مشكل اين است كه اگر آنها متوجه مي‌شدند اشياي داخل زمين جزو انفال است و يك نفر به آنها گفته بود كه اگر كسي از اينها بردارد، مثل مال دزدي است، قضيه حل مي‌شد؛ همانطور كه هيچ ايراني نمي‌تواند نفت از زير زمين بردارد و در خليج فارس بفروشد، هيچ ايراني نيز نمي‌تواند زمين را حفر كند و مالهاي داخل آن را ببرد؛ اما تا به حال ظرف 20 سال گذشته كسي به مردم توجه نداده است؛ اعم از آقاياني كه در خطابه‌ها خطبه مي‌خوانند، رسانه‌هاي گروهي و سازمان ميراث فرهنگي كشور كه بيشتر از همه مسوول بوده است. وي ادامه داد: چرا مي‌گويند به محض ترك نيروي انتظامي مردم حفاري مي‌كنند؟ متاسفانه قضيه را خيلي داغ كرده‌اند و انگار با يكسري اوباش طرفند؛ نه مردم جيرفت. نه چنين آدمهايي هستند و نه چنين تصوري مي‌توان نسبت به آنها كرد. دستگاههاي مسؤول فرهنگي طي زمان 20 سال آموزش لازم را ندادند و الان نسبت به مردم طلبكار هستند. وي در ادامه افزود: مردمي كه دزدي نمي‌كردند، حالا هم اين كار را نمي‌كنند و علت اين امر آن است كه به هيچ وجه متوجه نيستند اين كار نوعي دزدي است. مقصر كساني هستند كه بايد مي‌گفتند و نگفتند به جاي چاپ بروشور 20 ميليوني، و به جاي برگزاري كنسرت، آموزش دهند كه ميراث فرهنگي چيست؟ لازم نيست ماشينهاي قديمي را به عنوان ميراث فرهنگي در خيابانها راه بياندازيم، بلكه به جيرفت و امثال آن برسيم و آگاهي بدهيم تا با ترك پاسبان‌ها مردم حمله نكنند. حجت درخصوص نظريه‌اي مبني بر واسطه بودن جيرفت بين دو تمدن باستاني سند و بين‌النهرين اظهار داشت: اين يك گمان تاريخي ـ جغرافيايي است؛ يعني به هر حال به جهت اينكه جيرفت در حوزه نفوذ هر دو تمدن قرار گرفته، ابتدا به ساكن بسيار بديهي به نظر مي‌رسد آنچه در آنجا از آثار تمدني گذشته پيدا مي‌شود به نحوي گوياي كيفيت رابطه و تعامل موجود بين اين دو حوزه فرهنگي باشد. اما براي مشخص شدن مطلب و اينكه فرهنگ حوزه بين‌النهرين و سند كه آثار مربوط‌شان تا حدودي چگونگي فرهنگ در منطقه را روشن كردند، داراي چه كيفيت و تعاملي بين آنهاست، بايد حفاري كرد تا شواهدي مبني بر اثبات يا رد اين امر يافت شود. مقداري حفاري‌هاي پراكنده در اين حوزه‌ها انجام شده؛ ولي به مقدار بسياري اسناد لازم است براي آنكه از تمام جزييات و خصوصيات چنين رابطه فرهنگي بين دو تمدن اصلي خاورميانه و هندوستان مطلع شويم. هم اكنون خسارتي كه به جيرفت يا تمامي منطقه‌هايي كه مانند آن غارت شده‌اند وارد شده، احتمالا اين موضوع را به مخاطره مي‌اندازد. وي افزود: البته اينطور نيست كه در حفاريها متوجه شويم اين نواحي كاملا به هم پيوسته است و اين به يقين، بيش از اندازه بزرگ كردن ارتباط بين دو طرف است. در تمام مناطقي كه در آن حوزه از نظر فرهنگي وجود دارد احتمال اينكه چنين تبادلي وجود داشته باشد، هست؛ اما آن يك خط به نام جيرفت نيست. حوزه‌اي بسيار وسيع است كه مبادله فرهنگي مي‌تواند انجا تحقق پيدا كرده باشد و جيرفت مي‌تواند مهمترين آن باشد. او گفت: كتاب تاريخ، كتاب پرصفحه‌اي نيست كه اگر 10 صفحه از آن از بين رفت اتفاقي نيفتاده باشد. سرپل قرار گرفتن ايران براي حوزه‌ هاي تمدن غربي و شرق ايران، خود يك مساله اساسي عمده است؛ اما آنقدر در حرفهاي سرگرم كننده ميراث فرهنگي مانده‌ايم كه اصل قضايا كه حيثيت، هويت و تاريخ ماست، از بين مي‌رود. رييس پيشين سازمان ميراث فرهنگي كشور درخصوص وضعيت منطقه جيرفت با توجه به زمان طولاني براي كاوشهاي كامل باستان‌شناسي در آن گفت: در ميراث فرهنگي قطعا بيش از هر مورد ديگري نيازمند بهداشت هستيم تا پيشگيري. تمام افراد متخصص در امر حفاظت مي‌دانند كه حفاظت از ميراث فرهنگي بدون آموزش، هيچ معنايي ندارد. حفاظت از آثار تاريخي به هيچ عنوان به صورت مادي و فيزيكي صورت نمي‌گيرد و نگهداري آثار در ذهن انسانها اتفاق مي‌افتد؛ نه در عالم بيرون. بعد از انقلاب اسلامي با سرعت خوبي شروع به حركت كرديم و بعد از مدتي حركت صورت تفنني يافت و از صورت واقعي بازگشت به ايجاد تفكر تعهد به ميراث فرهنگي آرام آرام فاصله گرفتيم. حفاري و حفاظت مقدمه دارد و آن تقويت ادراك ملي نسبت به ارزش ميراث فرهنگي است. مقدم بر هر چيزي آموزش است و اگر آموزش در ملتي تحقق يافت موزه‌ها حفظ و پرجمعيت مي‌شود. همه جا حفاري مي‌شود و 10 سال تحمل كردنها براحتي تحقق پيدا خواهد كرد. وي با تاكيد بر اين نكته كه هيچ لزومي مبني بر نگران بودن درباره‌ي زمان كاوش‌ جيرفت وجود ندارد گفت: صدها سال بايد وقت صرف كنيم تا تاريخ گذشته خود را احيا كنيم. بحث ده سال و 20 سال و 20 هزار تپه نيست، بسياري عقيده دارند با وجود مناطق باستاني بسيار نمي‌توان به نگهداري همه آنها پرداخت. بنابراين بايد تنها نمونه خوب آنها را نگهداري كرد. درحاليكه نگهداري هيچگاه معنايي فيزيكي نداشته و ندارد، هر چقدر اثري به صورت فيزيكي نگهداري شود، اما رابطه معنوي با جامعه نداشته باشد، مرده است. حجت ادامه داد: ما موضوعمان اين است كه ضرورت حفاظت از اشيا، عميقا در جان ما بنشيند. سياست حفاظت ميراث فرهنگي بايد به اين سمت برگردد كه تمام تفكر ميراث فرهنگي ما بايد بر آن استوار باشد، تقويت فرهنگي درك ضرورت حفاظت از ميراث فرهنگي است. همه مي‌گويند چرا مردم به آستان قدس رضوي مي‌روند، اما به موزه‌ها نمي‌روند؟ دليل اين كار كاملا مشخص است؛ بلا تشبيه، ارزش اين مكان در جامعه ما فهميده شده است. نگهداري موزه چه فايده‌اي دارد وقتي ارزش آن فهميده شده نيست؟ 10 سال كه هيچ، صد سال و هزار سال هرگز به نواميس خود نمي‌توانيم چشم طمع داشته باشيم. ميراث فرهنگي جزو نواميس يك ملت است و وقتي جزو نواميس قرار گفت، مصون خواهد ماند و در نتيجه از طول زمان و مدت زمان خود معاف خواهد شد. اما متاسفانه فرمولهايي به اين سادگي با دستهايي آلوده مخدوش مي‌شود و مسئله بسيار سخت و پيچيده جلو مي‌كند. حتا اگر اشيا به صورت فيزيكي حفاظت شود، ارزشي ندارد؛ چون كسي كه شيء را به عنوان ارزش فرهنگي خود نمي‌بيند و با آن رابطه معنوي برقرار نمي‌كند، هر چقدر اين شيء در موزه‌ها برده شود، باز هم بي‌اعتنايي وجود دارد. اصل قضيه بايد درمان شود. حجت درخصوص اقدامات نهادهاي مسؤول در اين زمينه ،به عملكرد هيات همراه خود در گيلان اشاره كرد و گفت: بايد محلي‌ها را جمع كرد و به آنها اهميت مساله را شفاهي توضيح داد. به دنبال راهكار نيستيم، چون در اين مورد احساس درد نمي‌كنيم، صدها فرمول براي رفع اين معضل وجود دارد؛ در هر منطقه روشهاي مختلف مانند تلويزيونهاي محلي، خطباي جمعه، وعاظ محلي، افراد معمم و پيشكسوت محلات، روزنامه‌هاي محلي و حتا خود سازمان ميراث فرهنگي كشور مي‌توانند مردم را در جريان كار قرار دهند. وقتي مردم خود متوجه قضيه باشند، ديگر هيچ احتياجي به هزينه كردن و نيرو آوردن نيست. انتهاي پيام