گز ارش ايسنا از موضوع دولتي شدن سينما “تاريخ به عقب برنميگردد”
” گفت و گوي “عليرضا داوود نژاد“ سخنگوي اتحاديه تهيهكنندگان و توزيع فيلم ايران با خبرگزاري جمهوري اسلامي در روزهاي آغازين سال 1381، درباره سياست هاي معاونت سينمايي، به نوعي از آغاز شدن بحث دولتي شدن سينما خبر مي داد، بحثي كه چند ماه قبل، اگر چه بحث داغ مطبوعات بود ولي ناگهان به فراموشي سپرده شد. به گزارش خبرنگار ايسنا، داوود نژاد در گفتوگوي خود با ايرنا “پيش نويس سياست هاي سال 81 وزارت ارشاد“ را نشان دهنده نوعي بازگشت به سياستهاي سينماي دولتي دانسته بود كه در همه جاي جهان شكست خورده است. او در اين مصاحبه، “كنار نهادن نهادهاي صنفي و مدني و اعمال سليقه و دخالت از بالا در حوزه فرهنگ“ را پاسخگوي شرايط امروز جامعه ندانسته بود. اظهارات داوود نژاد به عنوان سخنگوي اتحاديه تهيهكنندگان، در پي مصاحبه منتشر نشده يكي از اعضاي شوراي مركزي اتحاديه تهيهكنندگان با ايسنا قبل از جشنواره بيستم بود. اين تهيهكننده در پاسخ به سوال خبرنگار ايسنا كه پرسيده بود به نظر ميرسد اختلافات بر سر دولتي شدن سينما به پايان رسيده است گفته بود كه ما منتظر ارايه برنامههاي محمد حسن پزشك هستيم و ادامه بحثهاي مربوط به دولتي شدن سينما را به بعد از جشنواره بيستم موكول كرده بود زماني كه عملا به بعد از عيد يعني مصاحبه داوود نژاد با ايرنا موكول شد. اما شايد حسين سلطان محمدي عضو شوراي مركزي انجمن منتقدان و نويسندگان سينمايي اولين نفري بود كه بحث درباره دولتي شدن سينما را آغاز كرد او در روزهاي ابتدايي آبان ماه 80 در گفت و گويي با ايسنا اظهار كرد: به نظر ميرسد با آمدن “محمدحسن پزشك“ سينماي ما بي سر و صدا وارد حكايت ضوابط دولتي قبلي ميشود و متاسفانه هيچ كدام از رسانههاي ما توجه ندارند. وي در آن مصاحبه گفته بود كه وقتي منوچهر محمدي مدير عامل خانه سينما ميشود يعني مديري ميآيد كه تقريبا با نگرش دولتي حركت ميكند با مديريت دولتي تمامي مشكلات بيمه هنرمندان 24 ساعته حل ميشود. اشاره سلطان محمدي به حل مشكل بيمه به استمداد خانه سينما از مطبوعات براي حل مشكل بيمه بر ميگشت. سلطان محمدي اين سوال را مطرح كرده بود كه بيمه چه اهميتي دارد اگر سياستها در اين 4 سال به غلط جلو رفته باشد؟! اما منوچهر محمدي فردي كه در يازدهم مهر ماه به جاي يدالله صمدي مدير عامل خانه سينما شده بود در گفت و گويي با ايرنا كه در مطبوعات هفدهم آبان ماه به چاپ رسيد حذف دولت از سينما را خطرناك و بيمعني و به نفع خود دولت دانسته بود وي ايجاد زير ساختهاي اصلي براي سينما و نظارت را وظيفه دولت در اين عرصه و تصديگري را وظيفه صنوف سينمايي ذكر كرده بود. به گفته مدير عامل خانه سينما، اغلب كساني كه تمايل به بازگشت بيبند و باري در سينماي ايران دارند خود را نگران دولتي شدن سينما نشان ميدهند، اين افراد دلسوز سينماي ايران نيستند، بلكه تظاهر به دلسوزي ميكنند. اما اظهارات محمدي واكنش تند حسين فرح بخش از تهيهكنندگان سينماي ايران را در پي داشت فرح بخش در گفت و گويي با ايسنا در آبان ماه 80 كساني را كه دم از سينماي دولتي ميزنند مزدبگير دولت ناميد و مصداق اين موضوع را منوچهر محمدي معرفي كرد. وي در آن مصاحبه گفته بود، اگر سينمايي باشد كه دولت خودش را كنار بكشد و پول ندهد، ديگر محمدي محلي از اعراب ندارد ، اگر سينماي دولتي پول ندهد امثال محمدي نميتوانند از رانت استفاده كنند. فرح بخش اين ديالوگ را كه ما مطالبات معوقه دولت را ميخواهيم از سينما بگيريم يك كودتاي خزنده دانست و گفت: ميخواهند دو مرتبه ما را به قبل از دوم خرداد برگردانند. با خروج ناگهاني “زير نور ماه” مطرحترين فيلم سال 80 ، از اكران سينماهاي تهران يك فرد مطلع در گفتوگو با ايسنا گفت : اين مساله كاملا مشكوك است ، به دليل اين كه خيلي از فيلمهايي كه از فروش كمي برخوردار بودند از اكران خارج نشدند . با توجه به بحثي كه درباره دولتي شدن سينما در هفته جاري مطرح شد و حرفهايي كه فرح بخش عنوان كرد ، چون منوچهر محمدي در يك طرف اين بحث قرار داشت به نظر ميرسيد دليل چنين اقدامي اين موضوع باشد . با گفتههاي اين فرد مطلع به نظر ميرسيد “زير نور ماه“ قرباني بحثهاي دولتي شدن سينما شده است اگر چه سخنگوي شوراي صنفي نمايش در گفت و گويي با ايسنا اعلام كرد كه اعضاي اتحاديه تهيهكنندگان در جلسه شوراي صنفي اصرار داشتند فيلم عوض نشود ولي انجمن سينماداران بر اساس آيين نامه خواستار تعويض اين فيلم شدهاند. بعدها سخنگوي كانون كارگردانان عنوان كرد كه تغيير راي يكي از نمايندگان اتحاديه تهيهكنندگان باعث تغيير “زير نور ماه” شده است. اما فرد مطلعي دو روز بعد در گفت و گو با ايسنا گفت كه نماينده كانون كارگردانان در شوراي صنفي نمايش به نشانه اعتراض در جلسات اين شورا شركت نميكند . اعضاي كانون كارگردانان ظاهرا در بحثهاي مطرح شده در هفتههاي اخير طرفدار محمدي هستند و معتقدند كار نظارت روي اكران به شكل ناصحيحي انجام ميشود. گفتههاي اين فرد مطلع چند روز بعد با تكذيب شديد سخنگوي كانون كارگردانان ايران مواجه شد. نجفي با ارسال نمابري به روزنامهها و خبرگزاري دانشجويان ايران، خبر ايسنا مبني بر اعتراض اين كانون در شوراي صنفي اكران به فيلم “زير نور ماه“ و “ترك جلسه اين شورا را تكذيب كرد . وي حتي عنوان كرده بود گروهي از “دلالان“ و “سلف خران“ تهيه و توزيع سينما كه در شرايط جاري منافع خود را در خطر ميبينند با برپا كردن علم مخالفت با سينماي دولتي و چسباندن گروههاي مختلف صنفي به اين نظريه، قصد دارند جرياني را در سينماي ايران پيش ببرند كه در آينده نزديك كليت سينماي ايران را در گرداب خودشان غرق خواهند كرد. وي ايراد اتهام به اين كانون ، تحت لواي دولتي شدن را فرافكني مسايل از پرده درآمده و پنهان كردن دلايل اصلي بحران در سينما دانست كه آشكار شدن بيشتر آن منجر به وضوح بيشتر اتهامات جريان واسطهگري در سينما ميشود. چندي بعد انتشار منشور سينماي ملي توسط اتحاديه تهيهكنندگان سينماي ايران، واكنش تند علي معلم سخنگوي ستاد سياستگذاري خانه سينما را دربرداشت كه معتقد بود اتحاديهتهيهكنندگان حق تهيه منشور سينماي ملي را ندارد. وي همچنين گفته بود : متاسفانه دوستان با گفتن اين نكته كه سينماي ايران نبايد دولتي باشد بسياري از وظايفي كه دولت در قبال سينما دارد را انكار ميكنند . معلم اضافه كرده بود ما نميتوانيم به راحتي دولت را كنار بگذاريم. اين سخنان معلم بيانيه سخنگوي اتحاديه تهيهكنندگان - عليرضا داوود نژاد - را به همراه داشت. داوود نژاد در آن بيانيه كه به ايسنا ارسال شده بود با طرح اين سوال كه چرا بيان چشم انداز آرماني يك صنف از سينماي ملي، خانه سينما را ناراحت كرده است گفته بود : در شرايطي كه سينماي ايران جاذبهاي براي سرمايهگذاري از طرف بخش خصوصي ندارد و با وجود فقدان حمايت صدا و سيما و تجهيزات كهنه و فرسوده ، اتحاديه نميتواند دست روي دست گذاشته و منتظر اقدامات شوراهاي گوناگون باشد كه مهمترين آنها به زعم خودشان ، مهمترين وظيفه خود را اخطار دادن ميدانند. اما در آذر ماه ، محمدهاشم سبوكي كه در هنگام داغ شدن بحث دولتي شدن سينما در آمريكا به سر ميبرد در بازگشت به ايران، در گفتوگويي با ايسنا عنوان كرد كه در دعوايي كه بر سر دولتي شدن بوجود آمده، در اين دعواها، فقط ديالوگها عوض و آدمها جابجا شدهاند. وي ادامه داده بود : زماني كه منوچهر محمدي مدير كل نظارت و ارزشيابي بود اعتقاد به نظارت توسط صنوف و كاهش نظارت دولت داشت ، آن زمان من و تعدادي ديگر مثل فرح بخش معتقد بوديم بايد ابتدا بستر و فرهنگ دموكراسي فراهم شود بعد كارها به صنوف واگذار شود. اما ابراهيم فروزش كارگردان بچههاي نفت از افرادي بود كه اعتقاد داشت سينماي ايران هيچ گاه دولتي نميشود چرا كه چارچوبهاي اوليه اين سينما طوري ساخته شده كه بخش خصوصي نقش عمدهاي در توليد فيلم دارد به گفته فروزش، سينماي ايران جريان طبيعي خودش را طي ميكند و حرفهاي مخالفان و موافقان به نتيجه مطلوبي ميرسد و نبايد نااميد بود. اما فريدون جيراني عضو شوراي مركزي كانون كارگردانان در پاسخ به سوال خبرنگار ويژه نامه جشنواره روزنامهي همشهري دربارهي دولتي شدن سينماها با انتخاب پزشك و طرفداري اين كانون از دولتي شدن سينما گفته بود كه اين حرفها غلط است اولا بخش خصوصي در سينماي ايران هويت ندارد و دچار اضمحلال است ، ما اول بايد بخش خصوصي سينماي ايران را تعريف كنيم بعد به بخش دولتي برسيم. مديريت جديد سينماي كشور نه تنها در جهت دولتي شدن گام بر نداشته بلكه سعي دارد در ادامه برنامههاي گذشته عمل كند. اما آيا اين كه سينماي ايران دولتي مي شود اين احتمال در جامعه پر سو و تفاهم امروز ميتواند وجود داشته باشد البته به نظر من هيچ وقت و در هيچ جاي دنيا تاريخ به عقب بر نميگردد ، تاريخ به جلو ميرود شايد درجا بزند و توقف كند ولي جلو ميرود. غير ممكن است شما ديگر بتوانيد سينماي سالهاي اوايل دهه هفتاد را پيدا كنيد. با نزديك شدن به جشنواره بيستم فيلم فجر بحث دولتي شدن سينما، كم كم به فراموشي سپرده شد تا اين كه داوود نژاد در گفت و گويي با ايرنا در سال جديد، آغازگر بحث دولتي شدن سينما بود . آيا اين بحث ادامه پيدا خواهد كرد؟ انتهاي پيام