گزارش ايسنا از روز دوم بيستمين گردهمايي علوم زمين در سازمان زمينشناسي كشور
دومين روز از بيستمين گردهمايي علوم زمين، در سالن آمفي تياتر سازمان زمينشناسي كشور برگزار شد. به گزارش خبرنگار گروه فني مهندسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در دومين روز از اين گردهمايي كه با حضور استادان و كارشناسان علوم زمين برپا شده است، كارشناسان ارشد رشتههاي اكتشافات معدني و زمينشناسي اقتصادي، مقالههاي خود را ارايه كردند. مهندس جمالي، كارشناس سازمان زمينشناسي، دربارهي مطالعات زمينشناسي اقتصادي بر روي كانسار فسفات خاكهاي نادر گزستان، گفت: كانسار گزستان، از لحاظ زمينشناسي و كانيشناسي، متناسب با كانسار مونگوليا است كه هر دو كانسار، از كانسارهاي ماگمايي هستند و در اثر پديدهي تفريق ماگمايي بهوجود آمدهاند. وي ادامه داد: قسمت اعظم ماگماهاي موجود، در يكي از سه دسته ماگماي بازالتي، آندزيتي يا ديوليتي، قرار ميگيرند. با توجه به اينكه تنوع سنگهاي آذرين زياد است، تحولاتي باعث ميشود كه از يك ماگماي واحد، سنگهاي متنوع بهوجود آيد. همچنين در اين زمينه، عوامل متعددي مانند تبلور ماگما، اثر نيروي ثقل و اثر آب محلول ماگما در تفريق ماگما و تشكيل سنگهاي متنوع، موثرند. جمالي، با بيان اينكه ” دايكهاي آهن كه از تودههاي نفوذي لايهايشكل متقاطع با طبقات مجاور تشكيل شدهاند، در منطقهي گزستان بهچشم ميخورند ”، افزود: كانيزايي اين مطنقه، در دايكهاي آهن كه سبزرنگ هستند، صورت ميگيرد. اين دايكها معمولا در اثر نفوذ ماگما در شكاف سنگها بهوجود ميآيد و رشد آپاتيت و آهن در اين كانسارها مشاهده ميشود. بهطوريكه رگههايي از كلسيت، فضاي بين آپاتيت و آهن را پر كرده است. آنهم بهشكلي كه ديوارهها، از آهن و قسمت داخلي، از كليست و آپاتيت و كوارتز پر شده است. وي در ادامه خاطرنشان كرد: نوعي از كانيزايي كه در منطقهي گزستان بسيار كم ميباشد، رگههايي از آپاتيت خالص است كه در داخل دايكهاي آهن بهصورت متقاطع ديده ميشود و نسبت به فرآيندهاي كانيزايي منطقه، بسيار جوانتر است. جمالي، گفت: براساس آزمايش و آناليزهاي انجام شده در منطقه، به اين نتيجه رسيديم كه مقدار خاكهاي نادر (كمياب) نظير سريم (Ce)، ايتريم (Yb) و لانتان (La) با مقدار پنتااكسيد فسفر (P2O5) رابطهي مستقيمي وجود دارد. بهطوريكه با كاهش مقدار پنتااكسيد فسفر، مقدار خاكهاي نادر نيز كاهش مييابد كه اين موضوع، بيانگر آن است كه عناصر و خاكهاي نادر، بيشتر همراه با آپاتيت يا در داخل آپاتيت به مقدار تقريبا زيادي در منطقه وجود دارد. در ادامه، مهندس حلاجي، مسؤول اكتشافات شركت كوشامعدن نيز دربارهي مدلسازي عياري ـ زمينساختاري در معدن گلگوهر، گفت: هدف از مدلسازي عياري ـ زمينساختاري، استفاده از آناليزها و عيارهاي بهدست آمده از نتايج آنزيوشيميايي براي شناسايي سيستمهاي گسله در منطقهي گلگوهر ميباشد. وي ادامه داد: بهدليل اينكه زمان زيادي از راهاندازي معدن گلگوهر نميگذرد، رخنمونهاي (شماهاي) زمينشناسي در اين منطقه، بسيار كم است و آبرفتها، سطح منطقه را كاملا پوشانده است. اين عوامل، موجب الزام انجام مدلسازي جهت شناسايي گسلهاي منطقه ميشود. حلاجي، در ادامه افزود: عوامل ثانوي مانند انفجاراتي كه براي چالزني و استخراج دو معدن صورت ميگيرد، موجب ازبين رفتن چهرهي اصلي سنگهاي معدني شده، به دنبال آن، كار شناسايي گسل، دچار مشكل ميشود. وي همچنين گفت: ذخاير معدني گلگوهر كه بهصورت عدسي كشيده در امتداد شمال غرب ـ جنوب شرق قرار دارد، پوشش خود را در اثر فرسايش، از دست داده، توسط رسوبات آبرفتي پوشيده شده است. رسوبات آبرفتي موجود در منطقه (مربوط به يكصد سال گذشته)، نشاندهندهي جوان بودن گسلهاي گلگوهر است. حلاجي دربارهي لزوم توجه به ايمني در معادن، گفت: تحقيقات انجامشده نشان ميدهد كه گسلهاي موجود در منطقهي گلگوهر، بحرانيترين وضعيت را براي پايداري شيب ايجاد ميكند و اين امر، موجب ايجاد اختلال در ايمني معدن گلگوهر ميشود. اين امر، لزوم شناسايي گسلهاي منطقه را روشن ميكند. وي، افزود: با توجه به اطلاعات و تفسيرهاي عياري، محل گسلها را شناسايي كرده، به مدل زمينساخت و همينطور روند كلي زمينساخت در معدن گلگوهر پيبرديم. با ادامهي تحقيقات نيز به اين نتيجه رسيديم در مناطقي كه تعداد نتايج آناليزهاي شيميايي و كانوارهاي زياد است، با بررسيهاي آماري و استفاده از خواص فيزيكي سنگها، بويژه در مواردي كه عوامل ثانويه، مانند دگرساني و انفجار، باعث از بين رفتن رخنمودنها ميشود، سيستمهاي گسله را بهتر ميتوان شناسايي كرد. گفتني است: اين گردهمايي، از ديروز آغاز بهكار كرده است و برگزاري آن تا فردا ادامه خواهد يافت. انتهاي پايم