صدای چوب‌هایی که در آتش می‌سوزد، بوی خاکستر نم‌زده و لبخند کودکانی که از روی شعله‌های کوچک می‌پرند و زیر لب زمزمه می‌کنند: «زردی من از تو، سرخی تو از من ...» این تصویر دل‌نشین از چهارشنبه‌سوری‌هایی است که نسل‌های گذشته در محلات زنجان با آن خاطره دارند. شبی برای دورهمی‌های خانوادگی، صفای محله و دل‌هایی که به استقبال عید و سال جدید می‌رفتند.
چهارشنبه‌سوری یکی از آیین‌های کهن و خاطره‌انگیز ایرانی است که در شب آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود؛ شبی برای بدرقه زمستان، استقبال از بهار و پاک‌سازی روح و جسم. اما متأسفانه در سال‌های اخیر، این جشن باستانی به جای آن‌که نمادی از شادی و هم‌دلی باشد، به شبی پر از ترس و حادثه تبدیل شده است.
صداهایی مهیبی که جای صدای خنده و گرمای آتش‌های کوچک را گرفته است
صدای ترقه‌ها و انفجار مواد محترقه، جای صدای خنده و گرمای آتش‌های کوچک را گرفته است. دیگر کمتر کسی از شادی‌های ساده و صمیمی گذشته یاد می‌کند، چرا که آنچه امروزه چهارشنبه‌سوری بیشتر به یک میدان جنگ شباهت دارد تا یک جشن ملی.
در سال گذشته، تنها در یک شب، ده‌ها نفر در سطح شهر زنجان دچار سوختگی و آسیب‌های شدید شدند. در یکی از خیابان‌های شهر، نوجوانی ۱۷ ساله که مشغول ساخت ترقه دستی بود، به دلیل انفجار ناگهانی آن، دچار سوختگی شدید در ناحیه صورت و دست‌ها شد و برای مدت‌ها در بیمارستان و منزل بستری بود. خانواده‌اش به جای آماده شدن برای عید، در بیمارستان چشم‌انتظار بهبودی او بودند.
در همان شب، کودکی که تنها رهگذر خیابان و تماشاگر این لحظات بود، بر اثر انفجار ترقه‌ای که زیر پایش منفجر شد، دچار آسیب جدی شده و شادی نوروز برای همیشه رنگ دیگری به خود گرفت.
صدای مهیب ترقه‌ها، آرامش شب را از خانواده‌ها گرفته و حتی برخی از سالمندان و بیماران، به دلیل وحشت ناشی از انفجارها، دچار آسیب‌های روحی و جسمی شده‌اند. این ترقه‌ها نه تنها غیرمجاز، بلکه تهدیدی جدی برای جان و سلامتی مردم هستند.
چهارشنبه‌سوری امروزی دیگر شباهتی به رسوم گذشته ندارد. آتش‌هایی که نماد گرما، پاکی و زندگی بودند، حالا در میان دود و صدای وحشتناک انفجارها گم شده‌اند. اگر چه همه چشم‌انتظار عید و روزهای شاد نوروزی هستند، اما صدای ترقه‌ها این شادی را به وحشت تبدیل کرده و امنیت این شب به یادماندنی را سلب کرده است.
حاج کاظم، یکی از قدیمی‌های زنجان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا می‌گوید: قدیما همه اهل محل با هم در منزل یکی از بزرگان محله آتش درست می‌کردیم. زن‌ها با پختن غذای سنتی این شب که شیش‌انداز است از میهمانان پذیرایی می‌کردند، کودکان با چرخیدن در دور آتش به شادی می‌پرداختند. نه ترسی بود، نه صدای انفجار. حالا اما نوه‌هام از ترس از خونه خارج نمی‌شوند.
چهارشنبه‌سوری به جای آن‌که شبی پر از شادی و امید باشد، گاهی تبدیل به شب‌های تلخ و خاطرات دردناکی می‌شود که همیشه در ذهن‌ها باقی می‌ماند. دو نفر از زنجانی‌ها در سال‌های گذشته، تجربه‌ای تلخ از این شب دارند که داستان آن‌ها نمایانگر خطرات واقعی استفاده از مواد محترقه است.
حسین، ۲۳ ساله – از دست دادن چشم بر اثر انفجار ترقه
حسین، جوانی ۲۳ ساله از زنجان، در چهارشنبه‌سوری پارسال به دلیل انفجار یک ترقه دستی در دستش، متأسفانه یکی از چشمان خود را از دست داد. او در مورد شب حادثه‌اش به خبرنگار ایسنا می‌گوید: دقیقا یادم هست که ترقه‌ای که در دست داشتم، ناگهان منفجر شد. اولین چیزی که احساس کردم، درد شدید و خونریزی از چشمم بود. قبل از این که بفهمم چه اتفاقی افتاده، فقط صدای گوش‌خراش انفجار و فریادهایی که می‌زدم به گوشم می‌رسید.
حسین چندین ماه تحت درمان بود و با وجود تلاش‌های پزشکی، هیچ‌گاه قادر به بازگرداندن بینایی خود به طور کامل نشد. این حادثه نه تنها به او آسیب جسمی بلکه آسیب روحی وارد کرد.
سمیه، ۳۰ ساله – سوختگی شدید صورت
سمیه، زن جوانی که در شب چهارشنبه‌سوری سال گذشته در خیابان زنجان در حال عبور بود، بر اثر انفجار یک ترقه در نزدیکی‌اش، دچار سوختگی شدید در ناحیه صورت شد. او در این‌باره به خبرنگار ایسنا می‌گوید: فقط چند قدم از خانه‌ام فاصله گرفته بودم که ناگهان صدای انفجار مهیبی شنیدم. همه چیز به یک‌باره در برابر دیدگانم تار شد و بعد از آن متوجه شدم که بخشی از صورتم سوخته است. شدت سوختگی به حدی بود که حتی برای انجام درمان‌های اولیه، مجبور شدم چند روز در بیمارستان بستری باشم.
سمیه که هنوز آثار سوختگی را در صورت خود دارد، از آن شب به‌عنوان یکی از بدترین لحظات زندگی‌اش یاد می‌کند و از همه می‌خواهد که به‌جای استفاده از مواد محترقه خطرناک، به سلامتی خود و دیگران اهمیت دهند.
این دو داستان تنها بخشی از حوادثی است که در شب چهارشنبه‌سوری به وقوع می‌پیوندد و نشان‌دهنده خطرات جدی این شب به‌ویژه در مواجهه با مواد محترقه است.
تمهیدات دستگاه‌های اجرایی استان زنجان برای چهارشنبه‌سوری
با نزدیک شدن به شب چهارشنبه‌سوری، دستگاه‌های اجرایی استان زنجان به منظور پیشگیری از حوادث احتمالی، اقدامات گسترده‌ای را در سطح شهرها و روستاهای استان در دستور کار قرار داده‌اند. این تمهیدات با هدف تأمین امنیت عمومی، کاهش آسیب‌ها و حفظ آرامش شهروندان انجام می‌شود.
فرماندهی انتظامی استان زنجان اعلام کرده است که در ایام منتهی به چهارشنبه‌سوری، در آماده‌باش کامل قرار دارد و در کنار مردم خواهد بود. اورژانس و مراکز درمانی استان نیز در آماده‌باش کامل به سر می‌برند. که در هنین رابطه رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی استان زنجان به خبرنگار ایسنا، می‌گوید: اورژانس این استان ۶۳ پایگاه دارد که از این تعداد ۲۲ پایگاه شهری، ۴۰ پایگاه روستایی و یک اورژانس هوایی است. این پایگاه‌ها چهارشنبه‌سوی فعال هستند.
ابراهیم خسروشاهی ادامه می‌دهد: همه بیمارستان‌ها در شب چهارشنبه آخر سال در حال آماده‌باش کامل هستند و آمادگی پذیرش مصدومان احتمالی این روز را خواهند داشت.
سازمان آتش‌نشانی زنجان نیز با آماده‌باش کامل نیروها و تجهیزات، در نقاط مختلف شهر مستقر خواهد بود تا در صورت بروز هرگونه حادثه، در کمترین زمان ممکن به محل اعزام شوند. بنا بر اعلام رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری زنجان، پویش «نه به چهارشنبه‌سوری خطرناک» نیز به منظور پیشگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال راه‌اندازی شده است.
مدیر عامل جمعیت هلال‌احمر زنجان نیز به خبرنگار ایسنا می‌گوید: هلال‌احمر در کنار سایر ارگان‌های خدمت‌رسان، با هم‌افزایی و اقدام مشترک به صورت میدانی در تلاش است تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن در حوادث مختلف جهت خدمت‌رسانی حضور یابد.
حکمت‌الله هاشمی ادامه می‌دهد: در چهارشنبه سوری امسال، همه نیروهای عملیاتی هلال احمر با تمام امکانات بالفعل و بالقوه در کنار دیگر دستگاه‌های خدمات‌رسان آماده پاسخ‌گویی به حوادث هستند.
وی تصریح می‌کند: حوادث و سوانح همواره در کمین هستند، بنابراین با تواضع و بدون منّت آماده خدمت به مردم هستیم. امیداویم جشن پایان سال بدون هیچ‌گونه حادثه‌ای برگزار شود و شاهد هیچ حادثه‌دیده‌ای در بیمارستان‌ها و فوریت‌های پزشکی نباشیم.
در نهایت، مسئولان استان زنجان از شهروندان خواسته‌اند تا در کنار همکاری با نیروهای امدادی و انتظامی، با حفظ آرامش و پرهیز از رفتارهای پرخطر، به حفظ امنیت و سلامت خود و دیگران کمک کنند. همه این اقدامات برای آن است که چهارشنبه‌سوری امسال، بدون حادثه و در آرامش سپری شود و همه خانواده‌ها با خاطری آسوده به استقبال نوروز بروند.
لازم است که با بازنگری در نحوه برگزاری این آیین کهن، تلاش کنیم تا چهارشنبه‌سوری را به اصالت خود بازگردانیم؛ جشنی با نور و شادی، نه ترس و خسارت. عید در راه است، اما بیایید با حفظ جان و آرامش خود و دیگران، به استقبال بهار برویم، نه در کنار آتش حادثه، بلکه در کنار آتش مهربانی و شادی.
انتهای پیام