مسعود حبیبی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به این که شیرین‌کننده‌های مصنوعی که با نام« Artificial Sweeteners » شناخته می‌شوند، جایگزین‌هایی برای قند طبیعی هستند و قدرت شیرین‌کنندگی آن‌ها چندین برابر بیشتر از شکر است، گفت: این ترکیبات به دلیل کالری پایین یا عدم تأمین کالری در صنایع غذایی برای تولید محصولاتی نظیر آب نبات، نوشابه، مربا و سایر فرآورده‌های کم‌کالری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وی با بیان این که مکانیسم عملکرد شیرین‌کننده‌های مصنوعی به این صورت است که ساختار مولکولی آن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده که شباهت زیادی به مولکول‌های قند داشته باشد، تصریح کرد: این ویژگی باعث می‌شود که گیرنده‌های چشایی بتوانند سیگنال طعم شیرین را به مغز ارسال کنند.
حبیبی با اشاره به این که ترکیب شیمیایی این شیرین‌کننده‌ها با قندهای طبیعی متفاوت است و بدن قادر به تجزیه و استفاده از آن‌ها به‌عنوان منبع انرژی نیست، تاکید کرد: به همین دلیل، این ترکیبات به‌عنوان شیرین‌کننده‌های بدون کالری شناخته می‌شوند.
رئیس اداره نظارت بر واردات و صادرات معاونت غذا و داروی استان با اشاره به این که قند طبیعی علاوه بر ایجاد طعم شیرین، نقش مهمی در ایجاد بافت و حجم مواد غذایی ایفا می‌کند، گفت: اما شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است نتوانند همان عملکرد حجمی را در محصولاتی مانند کیک و نان ایجاد کنند و این موضوع می‌تواند بر ساختار نهایی محصول تأثیر بگذارد و باعث تغییراتی در بافت و کیفیت آن شود.
وی با اشاره به این که شیرین‌کننده‌های غیرمغذی معمولاً یا فاقد کالری هستند یا مقدار کالری آن‌ها بسیار اندک است، اظهار کرد: از آنجا که این ترکیبات چندین برابر از شکر شیرین‌ترند، مقدار کمی از آن‌ها برای ایجاد طعم مطلوب در غذاها کافی است.
حبیبی با بیان این که تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی این ترکیبات می‌تواند بر متابولیسم گلوکز اثر گذاشته و فرآیند هضم و استفاده‌ی بدن از قند را تغییر دهد، گفت: برخی مطالعات ارتباط بین زیاده‌روی در مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی و افزایش وزن و همچنین بروز بیماری‌هایی نظیر دیابت نوع دو را مطرح کرده‌اند.
وی با تاکید بر این که در جامعه‌ی علمی درباره‌ی ایمنی و اثرات بلندمدت مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد، عنوان کرد: برخی تحقیقات، فواید این ترکیبات را در کنترل دریافت کالری، کاهش خطر پوسیدگی دندان و تأثیر نداشتن بر سطح قند خون تأیید می‌کنند.
رئیس اداره نظارت بر واردات و صادرات معاونت غذا و داروی استان اظهار کرد: با این حال، مطالعات دیگری نشان داده‌اند که مصرف این مواد ممکن است باعث افزایش اشتها شده و احتمال ابتلا به سندروم متابولیک را که شامل عواملی نظیر فشار خون بالا، قند خون بالا، چربی اضافی شکم و چربی خون غیرطبیعی است، افزایش دهد.
وی با اشاره به این که تحقیقات نشان می‌دهد شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌توانند تعادل میکروبی روده را مختل کرده و سلامت دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهند، گفت: همچنین، از آنجایی که اغلب این ترکیبات به‌صورت مصنوعی و از طریق فرآیندهای شیمیایی تولید می‌شوند، احتمال برهم زدن تعادل بیولوژیکی بدن نیز مطرح است.
حبیبی ضمن بیان این که برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف شیرین‌کننده‌های جایگزین قند به دلیل واقعی نبودن طعم آن‌ها، نمی‌تواند میل به مصرف شکر را کاهش دهد و ممکن است حتی باعث افزایش تمایل به خوردن شیرینی‌جات شود، خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین عوارض مصرف این ترکیبات، افزایش اشتها و زیاد شدن میل به نوشیدنی‌های شیرین و سایر مواد غذایی حاوی قند است.
وی با تاکید بر این که با وجود اختلاف‌نظرهای علمی درباره‌ی تأثیر این ترکیبات، در حال حاضر نتایج بسیاری از تحقیقات با تمایل افراد دیابتی به استفاده از این جایگزین‌ها همسو است، تصریح کرد: با این حال، توصیه می‌شود که در مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی، نوشیدنی‌ها و مواد غذایی حاوی این ترکیبات اعتدال رعایت شود.
این مسئول فعال در معاونت غذا و داروی استان با بیان این که انجمن قلب آمریکا (AHA) و انجمن دیابت آمریکا (ADA) مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی را به‌عنوان جایگزینی برای شکر در جهت کاهش وزن، کنترل دیابت و کاهش خطر بیماری‌های قلبی تأیید کرده‌اند، اظهار کرد: اما در عین حال، این سازمان‌ها توصیه می‌کنند که مصرف این ترکیبات با احتیاط انجام شود و همچنان نظارت بر میزان کالری دریافتی ادامه داشته باشد.
وی گفت: با این وجود، برخی مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد شیرین‌کننده‌های رژیمی ممکن است به افزایش وزن منجر شود و حتی خطر بروز تومورهای مغزی، سرطان مثانه و سایر بیماری‌های مزمن را افزایش دهد.
حبیبی با اشاره به این که شیرین‌کننده‌های مصنوعی برخلاف شکر، توسط باکتری‌های دهان تخمیر نمی‌شوند و در نتیجه نقش مستقیمی در پوسیدگی دندان ندارند، اظهار کرد: با این حال، برخی محدودیت‌های مصرف برای گروه‌های خاص وجود دارد به‌عنوان مثال، مصرف ساخارین در دوران بارداری ممنوع اعلام شده است و افرادی که مبتلا به فنیل‌کتونوری (PKU) هستند، نباید از آسپارتام استفاده کنند.
وی با اشاره به این که شیرین‌کننده‌های مصنوعی به‌عنوان جایگزین‌هایی برای قند طبیعی در بسیاری از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و از مزایایی مانند کاهش دریافت کالری و کنترل قند خون برخوردارند، گفت: با این حال، مصرف بیش از حد آن‌ها ممکن است اثرات منفی بر متابولیسم، سلامت گوارش و کنترل اشتها داشته باشد.
رئیس اداره نظارت بر واردات و صادرات معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی یزد در پایان اظهار کرد: ضروری است که در استفاده از این ترکیبات، اعتدال رعایت شده و رویکردی آگاهانه نسبت به انتخاب رژیم غذایی در پیش گرفته شود.
انتهای پیام