دامپروری به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تأمین امنیت غذایی، نقش بی‌بدیلی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها ایفا می‌کند، این صنعت نه‌تنها در تأمین پروتئین حیوانی مورد نیاز جامعه نقش دارد، بلکه به‌عنوان منبع درآمدی برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان، به ویژه در مناطق روستایی اهمیت فراوانی دارد. در ایران نیز دامپروری همواره به‌عنوان بخشی حیاتی از کشاورزی و اقتصاد ملی مطرح بوده و استان‌های مختلف کشور با توجه به ظرفیت‌های طبیعی و اقلیمی خود، سهمی قابل توجه در این صنعت دارند.
استان اصفهان، با دارا بودن شرایط جغرافیایی متنوع و زیرساخت‌های توسعه‌یافته، به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم دامپروری ایران شناخته می‌شود. اصفهان نه‌تنها در تولید محصولات دامی همچون شیر، تخم‌مرغ و گوشت قرمز پیشتاز است، بلکه در حوزه‌های نوینی همچون پرورش شترمرغ و تولید عسل نیز جایگاه برجسته‌ای دارد، با این حال مانند بسیاری از مناطق دیگر، دامپروری در اصفهان نیز با چالش‌هایی روبه‌رو است که می‌تواند بر پایداری و رشد این صنعت تأثیرگذار باشد.
چالش‌هایی همچون کمبود منابع آبی، نوسانات قیمت، مشکلات بازار مصرف و محدودیت‌های صادراتی از جمله موانعی هستند که نیازمند توجه جدی و برنامه‌ریزی دقیق هستند، از سوی دیگر بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد بازارهای جدید صادراتی می‌تواند فرصت‌های بی‌شماری را برای رشد و توسعه این صنعت فراهم کند.
زهرا فیضی، مدیر امور طیور و جانشین معاونت بهبود تولیدات دامی استان اصفهان، با اشاره به‌اینکه استان اصفهان به‌عنوان یکی از قطب‌های دامپروری کشور، نقش بسزایی در تولید محصولات دامی ایفا می‌کند، به ایسنا می‌گوید: درحال‌حاضر استان اصفهان تولید کننده حدود ۱۴ درصد از محصولات دامی کشور است و سالانه حدود دو و نیم میلیون تن محصولات دامی تولید می‌کند، این در حالی است که بیشترین تولیدات استان در زمینه شیرخام، تخم‌مرغ و گوشت قرمز است.
وی می‌افزاید: استان اصفهان با تولید حدود یک میلیون و ۹۶۰ هزار تن شیر خام، رتبه اول کشور را در این زمینه به خود اختصاص داده است، همچنین با تولید بیش از ۲۰۰ هزار تن تخم‌مرغ در سال، رتبه اول کشور را داراست.
مدیر امور طیور در ادامه بیان می‌کند: استان اصفهان با تولید سالانه ۷۲ هزار و ۵۰۰ تن گوشت قرمز، رتبه دوم کشور را در این حوزه به خود اختصاص داده است، همچنین با تولید ۱۴ هزار تن گوشت بوقلمون در سال، در جایگاه نخست کشور قرار دارد.
فیضی اضافه می‌کند: در بخش پرورش دام سنگین، اصفهان با نزدیک به ۵۵۰ هزار رأس دام سنگین، رتبه اول کشور را دارد، علاوه‌بر این با ظرفیت ۱۶ میلیون قطعه مرغ تخم‌گذار، در پرورش مرغ تخم‌گذار و تولید تخم‌مرغ نیز جایگاه اول کشور را حفظ کرده است.
وی درباره دیگر محصولات دامی با ارزش تولیدی در استان می‌گوید: علاوه‌بر آنکه سالانه چیزی بالغ بر ۲۰۰ هزارتن گوشت‌مرغ و سایر ماکیان تولید می شود، چیزی بالغ بر ۶۸۰۰ تن عسل نیز در سال تولید می‌کند، همچنین با توجه به مناطق گرم و خشک استان، پرورش شترمرغ نیز به‌عنوان یکی از بخش‌های توسعه یافته دامپروری در اصفهان مطرح است؛ گوشت شترمرغ که به عنوان گوشت طلایی شناخته می‌شود، به‌دلیل ویژگی‌هایی چون کم‌چرب بودن و کلسترول پایین، نسبت به گوشت قرمز از مزایای بیشتری برخوردار است.
چالش‌ها و مشکلات دامپروری استان اصفهان
جانشین معاونت بهبود تولیدات دامی استان اصفهان با اشاره به‌اینکه استان در حوزه دام‌پروی موفقیت و پیشرفت‌های داشته است به چالش‌هایی که بر روند تولید و بازار مصرف تأثیر می‌گذارند، اظهار می‌کند: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات استان کمبود آب است، به‌ویژه در مزارع دام و طیور تأثیرات جدی داشته است. کیفیت آب نیز با کاهش منابع آبی و افزایش شوری، با مشکلاتی روبه‌رو شده که بر کیفیت محصولات دامی تأثیر گذاشته است، در این راستا استفاده از تکنولوژی‌های نوین و کنترل هوشمند مصرف آب می‌تواند کمک‌کننده باشد، با این حال افزایش هزینه‌های تصفیه آب و هزینه‌های تمام‌شده محصولات از دیگر مشکلاتی است که دامداران و مرغداران با آن روبه‌رو هستند.
فیضی اضافه می‌کند: علاوه بر کمبود آب، قطعی برق نیز یکی دیگر از مشکلات مهم است که نیاز به نصب ژنراتورهای برق اضطراری را برای تأمین انرژی لازم برای واحدهای دامپروری ضروری کرده است.
بازار مصرف و صادرات محصولات دامی
وی با تأکید براینکه پس از تولید محصولات دامی، چالش‌های دیگری در زمینه بازار مصرف و صادرات وجود دارد، می‌گوید: یکی از مشکلات اساسی، پایین بودن قیمت خرید محصولات از دامداران و مرغداران در بازار است که به زیر قیمت مصوب می‌رسد که این موضوع می‌تواند موجب ایجاد بحران‌هایی در فروش محصولات شود، علاوه بر این مازاد تولید در استان، به‌ویژه در زمینه شیرخام، تخم‌مرغ و گوشت‌مرغ، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق برای صادرات دارد.
جانشین معاونت بهبود تولیدات دامی مطرح می‌کند: محدودیت در بازارهای هدف، یکی از مهم‌ترین مشکلات صادرات محصولات است. برخی استان‌ها که در گذشته مقصد محصولات دامی اصفهان بوده‌اند، به‌تدریج تولیدات داخلی خود را افزایش داده و به‌این‌ترتیب، بازار هدف محصولات دامی اصفهان محدود شده است و این تولیدات مازاد بایستی به خارج از کشور صادر شود.
فیضی در خصوص شیرخام می‌افزاید: استان اصفهان بیش از دو برابر نیاز خود محصولات لبنی تولید می‌کند که بخش عمده‌ای از این تولیدات قابلیت صادرات دارد، با این وجود موانع موجود در زمینه صادرات، بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های تولیدی استان را محدود کرده است.
راهکارها و نیازهای آینده
وی برای مقابله با مشکلات موجود می‌گوید: نیاز است سیاست‌های صادراتی به‌طور جدی و منسجم پیگیری شود، ایجاد بازارهای جدید صادراتی و همچنین توسعه زیرساخت‌های لازم برای صادرات محصولات دامی می‌تواند به کاهش مشکلات موجود کمک کند. تقویت پشتیبانی‌ها برای صادرات و ایجاد تسهیلات برای تولیدکنندگان می‌تواند راهکاری مناسب در این زمینه باشد.
مدیر امور طیور ادامه می‌دهد: نیاز به اصلاحات و برنامه‌ریزی‌های دقیق در زمینه بازار داخلی نیز احساس می‌شود و برای جلوگیری از کاهش انگیزه دامداران و مرغداران، قیمت‌های مناسب و تضمین شده برای خرید محصولات دامی باید تأمین شود تا تولیدکنندگان بتوانند با انگیزه و با بهره‌وری بالا به فعالیت خود ادامه دهند.
فیضی در این خصوص می‌گوید: سیاست‌گذاری‌های ملی و استانی باید به‌گونه‌ای باشد که با ایجاد شرایط مطلوب برای تولید و صادرات، مشکلات موجود در بازار را کاهش دهد، همچنین تشکل‌های دامپروری باید از حمایت‌های لازم برای کنترل بازار داخلی برخوردار باشند، این اقدامات می‌تواند کمک‌کننده به تثبیت جایگاه استان اصفهان به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی دامپروری کشور باشد.
انتهای پیام