احمدرضا کهن دکترای زیست‌شناسی آبزیان و متخصص آبزی‌پروری در گفت وگو با خبرنگار ایسنا گفت: بیماری‌هایی که خسارات سنگین به فعالان حوزه آبزی‌پروری دریایی وارد کرده است. با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی کشور و بحرانی که در تامین آب شیرین جهت مصارف مختلف از جمله کشاورزی وجود دارد، آبزی پروری دریایی به دلیل استفاده از آب شور گزینه‌ای با پتانسیل بالا و نیازمند توجه بیشتر است. از میان گونه‌های مختلف با قابلیت پرورش در آب دریا، میگوی دریایی به دلیل داشتن زنجیره کامل تامین تمامی نهاده‌ها در کشور در حال حاضر بهترین گزینه است. اما همان گونه که گفته شد بروز بیماری تهدیدی بزرگ برای فعالان این حوزه به شمار می‌آید که سرمایه‌گذاری در این صنعت را پر ریسک کرده است. با توجه به شرایط موجود که از یک سو نیاز به توسعه صنعت تکثیر و پرورش میگو احساس می‌شود و از سوی دیگر شرایط پر ریسک سال‌های موجود، چه آینده‌ای برای این صنعت قابل تصور است؟ و چه راهکاری برای حفظ و توسعه آن وجود دارد؟
احمدرضا کهن افزود: در اینجا باید یادآور شد که این صنعت بدون توجه به زیرساخت‌ها و دانش و تجربه موجود در کشور با سرعت زیاد در حال رفتن به سمت افزایش تراکم یعنی افزایش تولید در واحد سطح است. این موضوع در ابتدا شاید مثبت به نظر برسد ولی به دلیل عدم شکل‌گیری ساختارهای لازم برای چنین توسعه پرسرعتی، احتمال ضرر و زیان‌های شدید به ویژه در شرایط پر ریسک حاضر و دلسرد شدن سرمایه‌گذران وجود دارد.
وی اضافه کرد: باید توجه داشت که پرورش میگو یک صنعت، و هدف تولید ثروت است. تنها افزایش تولید و ثبت رکوردهای جدید که در واقعیت حتی سوددهی کمتر از گذشته داشته‌اند، کمکی به بهبود شرایط این صنعت نمی‌کند. به عنوان نمونه در اقدامی غیراصولی برخی پرورش‌دهندگان در فصل گذشته به ذخیره‌سازی با تراکم های چند میلیون قطعه در هکتار اقدام کردند که با وجود تولید چند ده تن در هکتار اما در مجموع میزان سود ناشی از این تولید کم و گاها منفی (ضرر) بوده است. به عبارت دیگر تنها مقدار تولید در واحد سطح در تعیین سود یا زیان پرورش‌دهنده مطرح نیست و عوامل مختلفی از جمله FCR (میزان غذایی که به ازای تولید هر کیلوگرم میگو مصرف شده)، میزان بقا (درصدی از میگوها که تا زمان برداشت زنده می‌مانند) سایز میگوی برداشت شده و ... در فرمول سود و زیان حاصل از پرورش موثر است. به عبارت دیگر یک مزرعه با وجود تولید کمتر در هر هکتار می‌تواند سود بیشتری به دست آورده باشد. بنابراین، به جای مسابقه‌ای که بین پرورش‌دهندگان میگو در کشور برای ثبت رکوردهای عجیب و غریب تولید حتی با پذیرش زیان مالی در حال برگزاری است، باید به دنبال یک چارچوب عقلانی و علمی بر اساس شرایط اقلیمی و صنعتی ایران برای تکثیر و پرورش میگو بود.
این کارشناس ادامه داد: با مقایسه شرایط این صنعت در ایران با کشورهایی همچون اکوادور، اندونزی، ویتنام و تایلند به این نتیجه می‌رسیم که ما در حال اجرای تلفیقی از تمامی سیستم‌های حاضر در این کشورها هستیم بدون در نظر گرفتن شرایط محیطی، اقتصادی، صنعتی و نیروی انسانی در ایران. شاید در حال حاضر اولین گام در مسیر توسعه این صنعت، طراحی سیستم بهینه تولید میگو در کشور باشد. در این خصوص پرسش‌های زیادی مطرح می شود که باید متخصصین و فعالان این صنعت به آنها پاسخ دهند. به بیان دیگر برای رسیدن به یک فرمول موفقیت در تولید میگو در کشور، نیازمند اشتراک تجربیات شکست و موفقیت فعالان این حوزه هستیم که متاسفانه شاید در آینده نزدیک این همکاری رخ ندهد و این به معنی تکرار شکست‌ها برای پرورش دهندگان مختلف در طول سال‌های پیشرو است. تا رسیدن به یک سیستم قابل اتکا برای پرورش میگو، ضرر و زیان‌های در نتیجه سعی و خطاها ادامه خواهد داشت.
وی گفت: در مجموع، با توجه به شرایط صنعت پرورش میگو در جهان و میزان عرضه و تقاضای جهانی و میزان دسترسی تولیدکنندگان ایرانی به بازاهای خارجی، به نظر می‌رسد به جای افزایش تولید با افزایش تراکم، باید به افزایش بهره‌وری سیستم برای رسیدن به سود حداکثری توجه داشت. این صنعت باید در کشور حفظ شده و با سرعتی معقول توسعه یابد چون همانگونه که قبلا هم اشاره کرده بودم، توسعه صنعت آبزی‌پروی دریایی برای ایران یک الزام شده است. ما نیازمند حفظ منابع آب شیرین و همزمان ارتقای امنیت غذایی و تامین پروتئین مورد نیاز شهروندان هستیم و این‌ها به معنی توجه ویژه به آبزی‌پروری دریایی است.
انتهای پیام