در دنیای مدرن، سبک زندگی انسان‌ها به طرز چشمگیری تغییر کرده است و عواملی مانند پیشرفت تکنولوژی، ماشینی شدن زندگی، کاهش تحرک بدنی، رژیم‌های غذایی نامناسب، افزایش استرس و آلودگی‌های محیطی به شدت بر سلامت عمومی جامعه تأثیر گذاشته است.

این تغییر سبک در زندگی شیوع بیماری‌های مزمن را نیز افزایش داده‌؛ بیماری‌هایی که دیگر تنها مختص سالمندان نیستند و سن ابتلا به آن‌ها کاهش یافته است.

بیماری‌های مزمن که اغلب به عنوان بیماری‌های غیرواگیر نیز شناخته می‌شوند، شامل گروهی از بیماری‌ها هستند که معمولاً در طولانی‌مدت پیشرفت کرده و به‌ راحتی قابل درمان نیستند. این بیماری‌ها نه‌ تنها بر سلامت فردی تأثیر می‌گذارند بلکه به دلیل پیامدهایی مانند هزینه‌های درمان طولانی‌مدت، کاهش بهره‌وری، افزایش وابستگی بیماران به مراقبت‌های پزشکی و کاهش کیفیت زندگی، بار مالی و اجتماعی زیادی را نیز به جوامع تحمیل می‌کنند.

علی‌رغم چالش‌های ذکر شده در مورد بیماری‌های مزمن و غیرواگیر، نکته حائز اهمیت در مورد بیشتر آنها، قابل پیشگیری و کنترل بودنشان است اما نکته مهم در این باره، آگاهی و داشتن سواد سلامت در این زمینه به عنان کلید اصلی پیشگیری از این بیماری‌هاست.

دکتر «مسعود میرزایی» پزشک و فوق دکترای مشاوره و درمان بیماری‌های مزمن در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: بیماری‌های مزمن از جمله فشارخون، بیماری‌های قلب و عروق، سرطان و بیماری‌های مزمن تنفسی، در قالب بیماری‌های غیرواگیر قرار می‌گیرند و برخلاف بیماری‌های عفونی مانند تب مالت که با آنتی‌بیوتیک قابل درمان هستند، عمدتاً درمان قطعی ندارند و تنها از طریق تغییر سبک زندگی و پیگیری مداوم، قابل کنترل هستند.

وی با اشاره به این که یکی از مهم‌ترین نکات در کنترل بیماری‌های مزمن، مدیریت صحیح و ارتقای سواد سلامت جامعه است، خاطرنشان می‌کند: شناخت بیماری، پذیرش و یادگیری نحوه زندگی با آن، گام مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران محسوب می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد با بیان این که نقش تغییر سبک زندگی در کنترل بیماری‌های مزمن بسیار حائز اهمیت است، اظهار می‌کند: ورزش کردن و داشتن تغذیه سالم، بسیار بهتر از مصرف روزانه دارو است و افراد باید این تغییرات را از خودشان شروع کنند و با اتخاذ عادت‌های سالم، از پیشرفت بیماری‌ جلوگیری کنند.

وی در ادامه استرس و اضطراب را از مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن می‌خواند و در این باره تصریح می‌کند: در بیماری‌هایی مانند مشکلات قلبی-عروقی و سرطان‌ها، استرس و اضطراب می‌تواند منجر به افسردگی شدید و بروز پیامدهای مخربی بر سلامت روانی و جسمی فرد بیمار شود که در این رابطه نیز استفاده از تکنیک‌های روانشناسی و مراجعه به مشاور می‌تواند نقش مهمی در کاهش استرس و کنترل بیماری‌، ایفا کند.

دکتر میرزایی به اهمیت خواب کافی در سلامت افراد نیز اشاره کرده و می‌گوید: کمبود خواب و بی‌خوابی از جمله عوامل خطرساز در مورد بیماری‌های مزمن است به طوری که تحقیقات نشان می‌دهند که خواب کمتر از حد استاندارد یا بیش از اندازه، ارتباط مستقیمی با بیماری‌هایی مانند دیابت و فشارخون دارد.

وی تأکید می‌کند: داشتن ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه به‌ طور منظم، تأثیر چشمگیری بر سلامت افراد دارد و در مقابل، نداشتن خواب کافی نه‌ تنها بر عملکرد فیزیکی بدن اثر می‌گذارد بلکه موجب بدخلقی و رفتارهای نامناسب در افراد نیز می‌شود.

دکتر میرزایی با اشاره به این که مصرف دخانیات و الکل از دیگر عواملی است که سلامت عمومی را تهدید می‌کند، متذکر می‌شود: مصرف سیگار و مشروبات الکلی به‌ویژه در محیط‌های دانشجویی به یک معضل جدی تبدیل شده و دسترسی آسان به این مواد و عدم آگاهی کافی درباره مضرات آن‌ها نیز خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان و مشکلات ریوی را افزایش داده است.

وی در ادامه به اهمیت انجام آزمایش‌های پزشکی به صورت دوره‌ای اشاره می‌کند و می‌گوید: برای تشخیص به‌موقع بیماری‌ها، انجام آزمایش‌های منظم ضروری است چرا که بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند فشارخون که به قاتل خاموش معروف است، در مراحل اولیه بدون علامت هستند و تنها از طریق بررسی‌های پزشکی می‌توان آن‌ها را تشخیص داد.

دکتر میرزایی در پایان ضمن هشدار نسبت به پرهیز از درمان‌های خودسرانه و لزوم مراجعه منظم به پزشک در جهت کاهش عوارض بیماری‌های مزمن، تأکید می‌کند: ورزش یکی از بی‌عارضه‌ترین و مؤثرترین روش‌های کنترل بیماری‌های مزمن است به نحوی که حتی یک پیاده‌روی ساده می‌تواند به کاهش فشارخون، بهبود عملکرد قلب و افزایش اعتمادبه‌نفس افرد کمک کند.

انتهای پیام