انتقاد جامعه علمی زمین‌شناسی از روند تربیت نیروی انسانی

به اعتقاد فعالان حوزه علوم زمین روند فعلی تربیت نیروی انسانی در رشته‌های علوم زمین و معدن منجر به کمبود شدید نیروی انسانی مورد نیاز در این عرصه در آینده‌ای نزدیک خواهد شد و لازم است در این زمینه تدبیری عامل اندیشیده شود.

به گزارش ایسنا، علیرضا غیاثوند در سومین کنفرانس اکتشاف معدنی، سرمایه‌گذاری، فناوری و نیروی انسانی، گفت: شرایط مطلوب متالوژی کشور و وجود ذخایر متنوع و گسترده از جمله موهبت‌های الهی به این سرزمین است و این تنوع و ثروت معدنی همراه با وسعت سرزمین و به طور نسبی منابع انرژی، موقعیت استراتژیک و نیروی انسانی متخصص،‌ مزیت‌های نسبی برای مجموعه‌ای از صنایع معدنی کشور شکل داده و فرصت مناسبی را برای رشد و توسعه آشنایان کشور و رهایی از اقتصاد تک‌محصولی فراهم کرده است.

وی با بیان اینکه ذخایر معدنی ویژگی‌های منحصر به فردی نظیر پایان‌پذیری بین نسلی را دارند، اظهار کرد: فعالیت‌های معدنی در زنجیره تامین بخش‌های مختلف اقتصادی در حداکثر سازی ثروت‌های بالقوه و بالفعل کشور، ایجاد ارزش افزوده، رشد متوازن و محرومیت زدایی نقش بسزایی دارند، از این رو کشورها با شناسانی و بهره‌برداری از ذخایر معدنی برای ایجاد ارزش افزوده صادرات، اشتغال محرومیت زدایی و گسترش صنایع پایین‌دستی بهره می‌برند.

غیاثوند ادامه داد: ذخایر کشف شده و در حال بهره‌برداری در مقایسه با وسعت و پتانسیل کشور هستند که تاکنون عمده فعالیت‌های اکتشافی کشور به منابع سطحی اختصاص یافته و این در حالی است که با تعمیق و به‌کارگیری علوم زمین مرتبط با بخش معدن و نیز گسترش و تکمیل اکتشافات معدنی، یقیناً ذخایر سرشماری در کشور قابل شناسایی اکتشاف و بهره‌برداری خواهد بود.

دبیر سومین کنفرانس اکتشاف معدنی، سرمایه‌گذاری، فناوری و نیروی انسانی مأموریت بخش اکتشاف را فراهم آوردن ثروت جدید ملی از طریق شناسایی کشف و توسعه معادن جدید و ایجاد یک چارچوب قانونی و مالی دانست و یادآور شد: این ماموریت سبب تشویق سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در اکتشاف و خدمات پشتیبان این بخش می‌شود، اما موانع و مشکلات موجود در سر راه فعالیت‌های اکتشافی باعث شده است که نتوانیم از این فرصت به طور شایسته استفاده کنیم.

وی تاکید کرد: از مساحت بیش از ۱/۶ میلیون کیلومتر مربعی کشورمان حدود ۹۰ درصد آن به عناوین مختلف توسط بخش‌های دولتی، برای فعالیت‌های اکتشافی بلوکه و ممنوع شده انجام اکتشاف در این شرایط به ویژه برای بخش خصوصی به مثابه «فریاد زیر آب» است، چراکه در فرایند اخذ استعلام از دستگاه‌های اجرایی، این متقاضی است که به تنهایی مسئولیت پیگیری امور مرتبط با اخذ استعلام را بر عهده دارد.

به گفته وی، اصل پنجاهم قانون اساسی فعالیت‌های اقتصادی را که با تخریب غیر قابل جبران محیط زیست ملازمه پیدا کند، ممنوع کرده، ولی در فعالیت‌های اکتشافی، قبل از اینکه دارنده مجوز فعالیت خود را آغاز کند، مبلغ حق الارض را پرداخت می‌کنند که ۱۵ درصد از این درآمد به جبران خسارت ناشی از عملیات اکتشاف اختصاص دارد.

غیاثوند خاطر نشان کرد: درآمد قریب به ۷۵ همتی دولت از بخش معدن محقق شد، ولی تعهدات دولت به خانواده معدن انجام نشده است و دولت طی سه سال گذشته از محل تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون از این محل تامین معادن مبلغ ۸۰ همت به خانواده معدن بدهکار است. علاوه بر آن منابع مالی تهیه و به روز رسانی اطلاعات پایه اکتشافی که وظیفه حاکمیتی است، می‌تواند از این محل تامین شود.

دبیر این کنفرانس با تاکید بر اینکه هر جامعه‌ای که ارزش و احترام لازم را در حق نیروی انسانی متخصص رعایت کند، در مسیر رشد و توسعه قرار خواهد گرفت، نیروی انسانی را مهمترین سرمایه هر جامعه برشمرد و گفت: روند فعلی تربیت نیروی انسانی در رشته‌های علوم زمین و معدن منجر به کمبود شدید نیروی انسانی مورد نیاز در این عرصه در آینده‌ای نزدیک خواهد شد و لازم است در این زمینه تدبیری عامل اندیشیده شود. 

وی همچنین تاکید کرد: سرمایه اجتماعی بخش معدن به‌ویژه در مبحث نیروی انسانی نیاز به تقویت دارد و بر اساس شرایط موجود و معرفی که تاکنون از معدن در جامعه انجام گرفته است، دانش آموزان و به تبع آنها، خانواده‌ها تمایلی به انتخاب رشته‌های علوم زمین و معدن را ندارند.

غیاثوند ادامه داد: سیر تکاملی اکتشاف در ایران و جهان به گونه‌ای است که با گذر زمان کشف ذخایر جدید مشکل‌تر خواهد شد و نیاز به ارائه تکنولوژی اکتشافی در کاوش سطحی و زیر سطحی مواد معدنی است. مهمترین روش‌های شناسانی مواد معدنی شامل دورسنجی زمین شناسی، ژئوشیمی، ژئوفیزیک و حفاری‌های اکتشافی هستند، پیشرفت‌های انجام شده در فناوری‌های نوین اکتشاف با افزایش دقت، سرعت کارایی و کاهش هزینه‌ها در شناسایی ذخایر معدنی مانند کاربردهای هوش مصنوعی، ژئوفیزیک پهپادی و حفاری‌های مایل، تغییرات عمده‌ای در فرآیند شناسایی و اکتشاف ذخایر معدنی به وجود آورده است.

وی با بیان اینکه توسعه فعالیت‌های اکتشافی در سطوح بین المللی بدون ارتقاء تکنولوژی اکتشافی میسر نخواهد بود، اضافه کرد: با عنایت به مصداق‌هایی که اشاره کردیم به منظور هم اندیشی متخصصین صاحب نظران جامعه مهندسین و بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی و ذی‌نفعان مرتبط با هدف فرهنگ سازی و ایجاد تعامل شناسایی چالش‌ها، فرصت‌ها و ارائه راهکارهای پیشنهادی برای توسعه بخش اکتشاف امروز سومین کنفرانس تخصصی اکتشاف ذخایر معدنی؛ فرصت‌ها و چالش‌ها در قالب سخنرانی‌های هدفمند و دو پنل تخصصی برگزار می‌شود.

دبیر این رویداد اظهار کرد: از مهمترین محورهای این کنفرانس می‌توانیم به صیانت از نیروی انسانی متخصصی سرمایه گذاری در بخش اکتشاف تکنولوژی اکتشاف ذخایر معدنی، تفکیک شرح وظایف بخش‌های دولتی و خصوصی، تهیه و به روزرسانی اطلاعات پایه اکتشافی، اخلاق حرفه‌ای در بخش اکتشاف و افزایش سرمایه اجتماعی بخش معدن اشاره کنیم.

وی ابراز امیدواری کرد: مباحث و تبادل نظراتی که در کنفرانس امروز مطرح می‌شود، منجر به ارائه راهکارهای عملیاتی و کاربردی در بخش اکتشاف ذخایر معدنی کشور و بخشی از موانع و مشکلات موجود در مسیر فعالیت‌های اکتشافی مرتفع شود.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۶ اسفند ۱۴۰۳ / ۱۹:۲۸
  • دسته‌بندی: دانش‌بنیان‌ها
  • کد خبر: 1403120604348
  • خبرنگار : 30057