بهره‌وری آب با توسعه گلخانه‌های کوچک مقیاس در دشت ممنوعه اسدآباد

در سال‌های اخیر افت سطح سفره‌های آب‌های زیرزمینی به تبع دیگر نقاط کشور به دلایل مختلف دشت اسدآباد را نیز «ممنوعه فوق بحرانی» کرده و تنش آبی و چالش ناشی از آب گریبان این دشت را نیز گرفته و تهدید می‌کند.

برای حفظ این دشت نیاز است که کشاورزان این منطقه در مسیر فعالیت کشاورزی خود از شدت فشار بر سفره‌های آب زیر زمینی با راهکارهای مختلف پیشنهاد شده جهاد کشاورزی از جمله تغییر الگوی کشت، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، حرکت به سمت کشت‌های کم آب بر توجه ویژه داشته باشند.

از اوایل امسال جهش تولیدات کشاورزی با ایده مولدسازی روستاها توسط سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در این استان و شهرستانهای آن از جمله اسدآباد  به صورت پایلوت آغاز شده که توسعه دامداری‌های سبک و سنگین روستایی، توسعه شیلات و زنبورستان‌ها، ایجاد صنایع کوچک روستایی در قالب صنایع لبنی، میوه خشک و صنعت بسته‌بندی، ایجاد گلخانه‌های کوچک مقیاس ۳۰۰ مترمربعی و توسعه فروشگاه‌های عرضه مستقیم محصولات روستایی از اهداف اجرای این طرح است.

در همین رابطه توسعه گلخانه‌های کوچک مقیاس در روستاها یکی از جمله برنامه‌های جهاد کشاورزی اسدآباد در طرح مولدسازی بوده که علاوه بر طرح مولدسازی، راه‌اندازی ۱۰ شهرک کشاورزی نیز در شهرستان را جزو برنامه دارد.

با توجه به بیش از  ۱۰ هزار  بهره‌بردار کشاورزی در شهرستان و با توجه به شرایط منابع آبی موجود به‌طور قطع توسعه گلخانه‌ها از جمله گلخانه‌های کوچک مقیاس و نیز ایجاد شهرک‌های کشاورزی از نقش موثری در حفظ و مدیریت منابع آبی دشت اسدآباد و نیز رونق دو چندان کشاورزی شهرستان برخوردار خواهد بود اما اینکه این برنامه‌ها در چه مرحله‌ای هستند و شهرستان اسدآباد از توسعه گلخانه‌ها چه سهمی دارد؟ و برای حفظ سفره‌های زیر زمینی این شهرستان چه اقدامات دیگری در دست برنامه است؟

وجود ۱۴.۵ هکتار گلخانه دراسدآباد

فرماندار اسدآباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، از وجود ۱۴.۵ هکتار گلخانه در سطح این شهرستان خبر داد و گفت: سالیانه ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ تن محصولات گلخانه‌ای از شهرستان اسدآباد به کشورهای غربی و شمالی کشور صادر می‌شود.

سلیمان نظری‌دوست با اشاره به اشتغال ۱۴۰ نفر در بخش گلخانه‌های سطح شهرستان اسدآباد، تصریح کرد: در حال حاضر مجوز هفت هکتار پروانه تاسیس گلخانه جدید نیز در شهرستان صادر شده که توسط متقاضیان آن در دست پیگیری است.

وی افزود: توسعه کشت‌های گلخانه‌ای علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب، تولید محصول بیشتر، افزایش تولید در واحد سطح، سلامت محصول تولیدی گلخانه‌ها و اشتغالزایی را نیز به همراه داشته و این مزایا هر کدام به خودی خود نقش بسزایی در شکوفایی بخش کشاورزی در شرایط بحرانی امروز منابع آبی دارد.

نظری‌دوست با اشاره به فعالیت یک واحد شهرک گلخانه‌ای در شهرستان اسدآباد و دور خیز این شهرستان برای افزایش تعداد شهرک‌های گلخانه‌ای و توسعه گلخانه در شهرک های گلخانه‌ای و خارج از شهرک‌های گلخانه‌ای شهرستان و نیز ایجاد گلخانه‌های کوچک مقیاس در روستاها، یادآور شد: در رابطه با توسعه گلخانه‌ها و توسعه کشت‌های کم آب‌بر در شهرستان حدود سه ماه پیش دفتر طرح توسعه نوین کشاورزی در شهرستان در محل جهاد کشاورزی  راه‌اندازی شده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر این دفتر در حال فعالیت بوده و در کنار ترویج ‌کشت‌های کم‌آب‌بر،توسعه گلخانه‌ها و استفاده از روش‌های نوین آبیاری، تشویق و ترغیب کشاورزان را به سمت پنل‌های خورشیدی در جوار چاه‌های کشاورزی در حال انجام دارد.

وی با اشاره به پیگیری جهاد کشاورزی اسدآباد برای ایجاد و راه‌اندازی گلخانه‌های کوچک مقیاس در سطح روستاها، تصریح کرد: کسب درآمد از طریق مشاغل خانگی بهترین راه برای بهبود شرایط اقتصادی خانواده‌ها و مقابله با بیکاری بوده و گلخانه‌های کوچک مقیاس یکی از راه‌های عملی برای تحقق این امر است. 

فرماندار اسدآباد گفت: سرمایه‌گذاری با حجم اندک و اعطای تسهیلات کم‌بهره در احداث گلخانه کوچک مقیاس در زمینه اشتغالزایی روستاییان سهم بسزایی دارد و گلخانه‌های کوچک مقیاس ضمن اصلاح الگوی کشت فرصتی مناسب برای اشتغالزایی در روستاها و زمینه خوبی برای تولید محصولات زراعی مختلف و حفظ هر چه بهتر مدیریت منابع آبی است.

ایجاد ۱۰ شهرک کشاورزی در سال آینده

فرماندار اسدآباد همچنین از ایجاد ۱۰ شهرک کشاورزی در سال آینده در این شهرستان خبر داد و تصریح کرد: جهاد کشاورزی اسدآباد علاوه بر هدف‌گذاری توسعه کشت‌های گلخانه‌ای ایجاد شهرک‌های کشاورزی را جز برنامه خود دارد که دفتر طرح توسعه نوین کشاورزی این موضوع را با جدیت در دست پیگیری دارد ضمن اینکه به‌زودی با راه‌اندازی دفتر  شهرک‌های کشاورزی این امر مهم با جدیت دو چندانی در شهرستان برای سال آینده پیگیری خواهد شد.

نماینده عالی دولت در شهرستان اظهار کرد: کشاورزان و مردم  واقف هستند که منابع آبی دشت ممنوعه بحرانی اسدآباد محدود بوده و ضمن حفظ منابع آبی دشت اسدآباد باید به سمت تغییر الگوی کشت و نیز توسعه گلخانه‌ها حرکت کنند.

وی همچنین  از احداث دو سد تغذیه مصنوعی در این شهرستان خبر داد و گفت: یکی از جمله مواردی که برای نگاهداشت منابع آبی پیشنهاد می‌شود ایجاد سد تغذیه مصنوعی بوده که در همین رابطه احداث دو سد تغذیه مصنوعی در شهرستان اسدآباد پیش‌بینی شده است.

نظری دوست با بیان اینکه احداث هر سد تغذیه مصنوعی به اعتباری افزون بر ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد تصریح کرد: احداث این دو سد تغذیه مصنوعی در موسی آباد و آجین به سمت هلور و بهراز و وندرآباد از نقش موثری در نجات دشت اسدآباد برخوردار خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه نماینده مردم اسدآباد در مجلس شورای اسلامی با جدیت پیگیر اجرای  این پروژه در شهرستان است و این پروژه در ردیف جدول بودجه قرار گرفته است، گفت: نیاز است کشاورزان نسبت به منابع آبی توسعه گلخانه‌ها و تغییر الگوی کشت در دشت اسدآباد توجه ویژه داشته باشند.

نظری‌دوست بیان کرد: کشاورزانی که در بحث کشت چغندر قند فعالیت دارند اگر کسی علاوه بر پیمان منعقد شده با جهاد کشاورزی بیش از تعهد خود نسبت به کشت مازاد اقدام کند جهاد کشاورزی برای مازاد بر پیمان برنامه‌ریزی وتعهدی ندارد.

وی با بیان اینکه برخی از کشاورزان و چغندرکاران اسدآبادی این موضوع را در سال‌های اخیر رعایت نکرده ‌اند، اظهار کرد: وقتی خارج از تعهد و  مازاد کشت چغندرقند در شهرستان اتفاق می‌افتد، چغندر قند کشاورزان منطقه به دلیل عدم برنامه ریزی و به دلیل خارج تعهد بودن مازاد کشت روی زمین کشاورزی می‌ماند و حمل و نقل آن دچار مشکل شده و  برخی کشاورزان برای حمل و نقل  محصول خود متوسل به کارهای غیر معقول و پرداخت انعام بیشتر به رانندگان می‌شوند و این امر موجب نارضایتی سایر کشاورزان به دلیل هزینه های هنگفت حمل و نقل  در شهرستان می‌شود.

فرماندار  اسدآباد یادآور شد: در این رابطه مقصر اصلی کشاورزی است که خارج از تعهد اقدام به کشت مازاد چغندر قند در شهرستان کرده و به امر برنامه‌ریزی در کشت توجه نداشته است.

نظری دوست خاطر نشان کرد: در همین رابطه جهادکشاورزی وظیفه سنگینی دارد و باید با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و آنان را توجیه و تبیین کند تا دچار چنین مشکلاتی در سطح شهرستان نشویم.

ضرورت توسعه گلخانه‌ها در سطح شهرستان

مسلم حسن آبادی، مدیر جهاد کشاورزی اسدآباد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، تعداد بهره‌برداران گلخانه‌های سطح شهرستان را ۳۴ نفر برشمرد و خاطرنشان کرد: گوجه، خیار، فلفل دلمه‌ای و توت فرنگی از عمده محصولات گلخانه‌ای این شهرستان به شمار می‌رود.

وی تصریح کرد: مدل گلخانه‌ها، فرایند صادرات و آموزش از نقش موثری در تنوع محصولات گلخانه‌ای می ‌تواند برخوردار باشد اما  در حال حاضر نوسانات ارزی تا حدودی در این کاهش تنوع محصولات گلخانه‌ای به تبع سراسر کشور در شهرستان نیز تاثیر گذار بوده است.

مدیر جهاد کشاورزی اسدآباد با اشاره به ضرورت توسعه گلخانه‌ها در سطح شهرستان، گفت: با توجه به شرایط افت و کاهش سفره‌های زیرزمینی در دشت ممنوعه بحرانی اسدآباد، توسعه گلخانه‌ها یکی از برنامه‌های اساسی در  این دشت برای مدیریت مصرف آب باید باشد.

حسن‌آبادی در ادامه تصریح کرد: طرحی تحت عنوان مولد سازی توسط سازمان جهاد کشاورزی استان همدان و به تبع آن در شهرستان‌های استان از جمله اسدآباد در حال اجراست که این طرح مولدسازی شامل صنایع تبدیلی، دامداری‌های کوچک و گلخانه‌های کوچک مقیاس  و روستا بازارها در سطح روستاهاست.

وی ادامه داد: در رابطه با گلخانه‌های کوچک مقیاس در داخل روستاها و حریم روستاها در طرح هادی روستایی تعریف نشده و جهاد کشاورزی اراضی این نوع گلخانه‌ها را تامین نمی‌کند بنابراین در این رابطه  برای راه‌اندازی چنین گلخانه‌هایی در داخل روستاها طرح پیشنهادی جدیدی را جهاد کشاورزی ارائه داده است.

حسن‌آبادی بیان کرد: طرح جدید پیشنهادی این است که بتوانیم ابزارها و لوازم و تجهیزات مدرن را در آن فضای سنتی در یک روستای سنتی که مد نظر است به کار بگیریم و برای یک گلخانه کوچک مقیاس که می‌خواهیم راه‌اندازی کنیم تعداد چهار دستگاه و تجهیزات از جمله ایروپونیک، NFT ،RDWC و دستگاه DWC (کشت آب عمیق) هدفگذاری شده است.

وی با بیان اینکه قبل از پایان سال این دستگاه‌ها و تجهیزات به منظور توسعه در محل جهاد کشاورزی قرار داده می‌شود و بر اساس هدفگذاری انجام شده ظرف سه ماهه نخست سال آینده در پنج مرکز مورد نظر جهاد کشاورزی  شهرستان این دستگاه‌ها مستقر خواهد شد، گفت: با این اقدام می‌توانیم تا پایان سال در هر روستا یکی از این مجموعه‌های کوچک  را برای توسعه استفاده از روش‌های نوین و تجهیزات نوین به منظور توسعه گلخانه‌های کوچک مقیاس در داخل روستاهای سطح شهرستان داشته باشیم.

حسن آبادی ادامه داد: هر مرکز جهاد کشاورزی شهرستان برای استقرار این تجهیزات به فضایی حداقل ۲۵۰ متر نیاز دارد تا از این طریق یک گلخانه کوچک مقیاس به روش هیدروپونیک و ایروپونیک ایجاد و راه‌اندازی کند.

ترغیب روستاییان برای ایجاد گلخانه‌های کوچک مقیاس

وی گفت: با ایجاد این گلخانه‌ها توسط مراکز جهاد کشاورزی سطح شهرستان به طور قطع روستاهای تحت پوشش هر مرکز از این گلخانه‌ها بازدید داشته و به این ترتیب با الگو گرفتن از این گلخانه‌ها، نسبت به ایجاد گلخانه کوچک مقیاس در داخل روستاهای خود در راستای مولدسازی ترغیب و  اقدام خواهند داشت.

مدیر جهاد کشاورزی اسدآباد اضافه کرد: افزایش تولید در واحد سطح، تولید بیش از یک محصول در سال، افزایش کیفیت محصول تولیدی، صرفه‌جویی در مصرف آب، استفاده از اراضی غیر قابل کشت، عدم وابستگی تولید به شرایط محیطی و امکان بازاریابی مناسب، تداوم تولید محصول در تمام فصل‌های سال و ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب برای جوانان و دانش آموختگان کشاورزی از جمله مزایای توسعه گلخانه‌های کوچک مقیاس است.

وی اظهار کرد: گلخانه‌های کوچک مقیاس امکان فعالیت به صورت پاره وقت را برای خانواده‌ها در مناطق روستایی فراهم می‌کند و قدمی مؤثر در راه حل مسائل اجتماعی، اشتغالزایی مستقیم، تمرکز زدایی جمعیت، تثبیت جمعیت در مناطق روستایی و احیای کشاورزی خانوادگی است.

حسن آبادی در ادامه اظهار کرد: بنا داریم در سال آینده ۱۰ شهرک کشاورزی در سطح شهرستان احداث و راه‌اندازی کنیم.

مدیر جهاد کشاورزی اسدآباد از افتتاح دفتر شهرک‌های کشاورزی این شهرستان در آینده نزدیک خبر داد و اظهار کرد: یکی از جمله موارد مغفول مانده در شهرستان اسدآباد بحث ایجاد شهرک های کشاورزی بوده که با افتتاح و راه‌اندازی این دفتر به دنبال عملیاتی کردن اجرای طرح شهرک‌های کشاورزی در شهرستان هستیم.

وی با بیان اینکه شهرک کشاورزی شامل شهرک دامپروری، گلخانه‌ای، مرغداری و هر نوع فعالیت در حوزه بخش کشاورزی بوده که در شهرک کشاورزی مستقر می‌شوند، افزود: شهرک‌های کشاورزی با هدف افزایش تولید محصولات کشاورزی و دامی و نیز ایجاد اشتغال و افزایش درآمد مردم روستاها و شهرهای اطراف طراحی و اجرا می‌شوند و از نقش موثری در ارتقای فرآیندهای کشاورزی، مدیریت منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست برخوردار هستند.

حسن آبادی با بیان اینکه در سطح کشور تاکنون موردی از دفتر شهرک‌های کشاورزی نداشته‌ایم، خاطرنشان کرد: دفتر شهرک‌های کشاورزی اسدآباد نخستین دفتر در بین شهرستان های کل کشور خواهد بود که در آینده نزدیک در این شهرستان افتتاح خواهد شد.

وی گفت: برای ایجاد ۱۰ شهرک کشاورزی هدفگذاری شده در شهرستان با افتتاح دفتر شهرک‌های کشاورزی، برنامه اولیه این دفتر پیگیری ایجاد این شهرک ها با شناسایی و  جانمایی ۱۰ نقطه به صورت کارشناسی شده تر خواهد بود.

حسن آبادی یادآور شد: در رابطه با ایجاد برخی از این شهرک ها از جمله شهرک پرورش اسب، شهرک لجستیک کشاورزی و مرغداری اقداماتی نیز انجام شده و حتی سرمایه‌گذاران آن جذب شده است.

وی اضافه کرد: به زودی دفتر جذب سرمایه‌گذار کشاورزی نیز در این شهرستان راه‌اندازی خواهد شد که این امر از نقش موثری در جذب سرمایه‌گذاران برای راه‌اندازی شهرک‌های کشاورزی اسدآباد برخوردار خواهد بود.

به گزارش ایسنا، در طرح  امسال سرشماری عمومی کشاورزی در شهرستان اسدآباد ۴۶ هزار هکتار اراضی کشاورزی با بیش از ۱۰ هزار و ۴۰۰ بهره‌بردار کشاورزی شناسایی شده که به‌طور قطع حرکت این کشاورزان به سمت کشاورزی نوین از نقش موثری در حفظ منابع آبی موجود این شهرستان همراه با  اشتغال و رونق اقتصادی منطقه برخوردار خواهد بود.

انتهای پیام

  • شنبه/ ۴ اسفند ۱۴۰۳ / ۱۲:۳۰
  • دسته‌بندی: همدان
  • کد خبر: 1403120402303
  • خبرنگار : 50037