به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی موزه سینما، پس از نمایش مستند «پرنیان»، ارد عطارپور کارگردان، فخرالدین سیدی مستندساز و مجری برنامه، محمد مقدم مستندساز و فرهاد ورهرام پیشکسوت سینمای مستند به بحث و گفت‌وگو پیرامون این فیلم پرداختند.
فخرالدین سیدی که اجرای برنامه را بر عهده داشت درباره مستند «پرنیان» گفت: در این مستند در عین حال که سایه مرگ احساس می‌شود، اما شخصیت اصلی آن سرشار از حس زندگی است و تسلیم وضعیت مرگبار نمی‌شود.
ارد عطارپور کارگردان فیلم «پرنیان» گفت : این فیلم درسال۱۳۸۰ تولید شد و موضوع آن دغدغه های زندگی خانوادگی و کاری یک باستان شناس است. خوشحالم که امروز این اثر با همکاری موزه سینما و فیلمخانه ملی ایران و با کیفیتی مناسب روی پرده رفت.
زمانیکه با سوژه این فیلم مواجه شدم. برای فیلمبرداری کاری در مورد تاریخ تجارت در قشم حضور داشتم. با آقای یغمایی باستان شناس همان جا آشنا شدم و آشنایی با او باعث شد ایده ساخت فیلم پرنیان به ذهنم خطور کند.
این فیلمساز سینمای مستند بیان کرد: موزه ای که در فیلم مشاهده می شود را در سمنان دیدم. اسکلت زن باردار همانجا بود من میان اسکلتی که فرزند را در رحم داشت و پرنیان و فرزندش که در فیلم حضور داشتند شباهتی پیدا کردم واین موضوع توجه مرا جلب کرد.
عطار پور در خصوص مستند پرنیان یادآور شد: در طول فیلم استاد باستان شناس از اینکه فیلم چه مسیری را طی می کند اطلاع نداشت. اما می‌دانست که پرنیان چه سرنوشتی دارد و همین طور فرزندش. تنها زمانش را نمی دانست. با این وجود میل به زندگی و مراقبت از خانواده اش در او به شکلی قدرتمند وجود داشت.
عطا پور در خصوص نوع تعامل خود با فیلمبردار مستند پرنیان نیز خاطر نشان کرد: من با فیلمبردار این فیلم علی اکبر ولد بیگی فیلم های زیادی کار کرده ایم و به همین دلیل از سلایق کاری یکدیگر شناخت داشتیم. من هم تلاش کردم از توانایی های او در فیلمبرداری این فیلم استفاده کنم.
وی درباره نحوه تعامل خود با شخصیت های حاضر در این مستند نیز ابراز داشت: مراحل تولید این فیلم هشت ماه طول کشید و دوستی من با این خانواده به تدریج شکل گرفت و ارتباط عمیقی بین ما ایجاد شد. در نهایت حضور ما در این خانواده با اعتراضی روبرو نشد.
عطارپور در مورد شباهت های میان مستند پرسپولیس -شیکاگو و پرنیان گفت: من موضوعات تاریخی را در آثار خود دنبال میکنم و این دو اثر نیز دارای فصل مشترکی به نام تاریخ هستند اما در هر یک از این دو فیلم نوع پرداخت متفاوت است.
در ادامه فرهاد ورهرام مستندساز پیشکسوت درباره مستند «پرنیان» بیان داشت: من در سال ۱۳۸۳ این فیلم را در گیلان دیدم و در آن زمان چند سالی از سینمای مستند فاصله گرفته بودم و شناختی از آقای عطارپور نداشتم. تماشای این فیلم برای من جذابیت زیادی داشت و باعث آشنایی و رفاقت میان من و عطارپور شد. از نطر من مستند «پرنیان» در گونه باستان شناسی دسته بندی شده است.
وی با بیان اینکه دسته بندی فیلم‌های مستند در ایران از پیش از انقلاب به صورت نادرستی انجام شده است، افزود: بعدتر محمد تهامی نژاد به دسته بندی درست تری در این زمینه رسید. به نظر من این فیلم ارتباطی به دسته باستان شناسی ندارد، بلکه یک اثر خود بیانگر از زبان آقای عطارپور است و دربردارنده وضعیت باستان شناسی است که سال‌ها برای رسیدن به فرهنگ و تمدن فعالیت کرده، اما خود در آستانه فروپاشی است.
ورهرام با بیان اینکه مستند «پرنیان» فیلمی دو سویه است، گفت: این اثر از یک سو به کشف فرهنگ و تمدن و از سوی دیگر به نابودی می‌پردازد. من این فیلم را در قاعده آثار پرتره به حساب می‌آورم. در ایران به دلایل مختلف فاقد سینمای پرتره هستیم و تنها سینمای بیوگرافی تصویری نمود دارد که آن هم با فراز و فرودهایی همراه بوده است. سینمای پرتره روایت شخص از تاریخی است که بر او گذاشته است.
کارگردان مستند «بازار در اردهال» در ادامه بیان داشت: این فیلم از جمله معدود مواردی است که توانسته به سینمای پرتره نزدیک شود. «پرنیان» از منظر نشانه شناسی نیز دارای موارد فراوانی است که می‌توان مفصل به آن پرداخت. همچنین نشانگر این موضوع است که چگونه باستان شناسی می‌تواند ما را به فضای‌های دیگر نظیر درونیات باستان‌شناس و جامعه هدایت کند.
ورهرام ادامه داد: این فیلم دارای سویه‌های شاعرانه، اجتماعی و ... است. امسال من در آکادمی خانه سینما در حدود نود فیلم مشاهده کردم و بهترین آثار کیلومترها از «پرنیان» فاصله دارند. به ندرت می‌توان در سینمای مستند امروز ایران فیلمی به شرافت و استحکام «پرنیان» را مشاهده کرد.
در ادامه این نشست محمد مقدم مستندساز نیز گفت: خوشحالم که پس از ۲۰ سال توانستم مجددا به تماشای این فیلم بنشینم. اثری که تبدیل به یکی از آثار مستند کلاسیک سینمای ایران شده است. در یک پیمان نانوشته علم باستان شناسی، با جهان اموات گره خورده است و بیش از ۹۰ درصد کاوش‌ها مربوط به گورستان‌های باستانی است و این موضوع در خصوص کاوش‌های مصر باستان نیز وجود دارد.
وی ادامه داد: حتی موارد منقول کشف شده نیز بیشتر از گورهای باستانی به دست آمده‌اند. عطارپور زمانی که این فیلم را ساخته بسیار جوان بوده است، اما با پختگی هنرمندی که در او رسوخ کرده و به صورت آکاهانه، بر موارد بسیاری چشم پوشیده و به خوبی تشخیص داده که با چه پدیده‌ای روبه‌رو بوده است.
مقدم با بیان اینکه ذات فیلم بسیار مرگ انگارانه است و سایه مرگ در سراسر آن احساس می‌شود، ادامه داد: در خوانش مجدد اثر متوجه می‌شویم که با تماشای فیلم می‌توان از ترومای تراژیک عبور کرد و این موضوع می‌تواند در بیننده تاثیر فراوانی برجای بگذارد.
این مستندساز بیان کرد: این فیلم از هم‌قطاران خود جلو افتاده و پیام فکری دیگری را ارائه می‌کند. عموما فیلم‌های باستان شناسی در جهان گذشته متوقف باقی می‌مانند، در صورتی که «پرنیان» پیوندی میان جهان گذشته و حال برقرار می‌کند و این مسئله با یک زبان بدیع بصری صورت گرفته است. در واقع گذشته و حال همچون تار و پود یک فرش در هم تنیده شده و تفکیک ناپذیر هستند.
مقدم گفت: ربع قرن از ساخت این فیلم گذشته و در طی این مدت، سینمای مستند ایران تغییرات بسیاری را تجربه کرده است. یک سوال مهم این است که در مواجهه با سوژه ها تا چه اندازه تلاش می‌کنیم تا رفتار نجیبانه را در پیش بگیریم. در سال‌های اخیر مشاهده شده که جریانی به راه افتاده است که انگار تنها به نشان دادن زخم‌های حاضر در جامعه متمرکز هستیم. این روزها جعل روایت و شیرجه رفتن در زندگی مردم به امری روتین تبدیل شده است. در صورتی که این فیلم احترام به سوژه را یادآور می شود که موضوعی بسیار مهم است.
انتهای پیام