کار عظیم بازسازی غزه

در هفته‌ای که دونالد ترامپ خواستار آن چیزی شده که به عنوان «پاکسازی قومی» فلسطینی‌ها از غزه به بهانه بازسازی آن به عنوان یک «تفرجگاه» آمریکایی توصیف شده است - ایده‌ای احمقانه و به همان اندازه غیرقابل اجرا- مسائل مربوط به چگونگی و مدت زمان بازسازی غزه با آشکارتر شدن وسعت تخریب‌ها بیش از پیش آشکار شده است.

به گزارش ایسنا، پیشنهادی که با محکومیت گسترده فلسطینی‌ها و مقام‌های اروپایی روبرو بوده، شامل جابجایی اجباری بیش از ۲ میلیون فلسطینی با وعده اسکان موقت در دیگر کشورها است. بسیاری از فلسطینی‌ها می‌گویند که مصمم به ماندن در این منطقه هستند. ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل گفته است: «نوار غزه متعلق به مردم فلسطین است و قطعه زمینی رها شده نیست که کسی آن را تصاحب کند. آن روزها در تاریخ گذشته است.» 

در حال حاضر، حماس عملاً کنترل نوار غزه را در دست دارد، در همین حال، تشکیلات خودگردان فلسطینی مورد حمایت آمریکا به دنبال ایفای نقش در حکومت است، پیشنهادی که دولت بایدن گفته بود از آن حمایت کرده است. 

ترامپ در پلتفرم رسانه اجتماعی خود Truth Social نوشت: «ایالات متحده، با همکاری تیم‌های توسعه بزرگ از سراسر جهان، به آرامی و با دقت ساختن چیزی را که به یکی از بزرگ‌ترین و دیدنی‌ترین تحولات در نوع خود روی زمین تبدیل می‌شود، آغاز خواهد کرد.»

وال استریت ژورنال نوشته است: چه طرح رئیس جمهور آمریکا برای غزه محقق شود یا نه، مقیاس و هزینه بازسازی غزه که به اندازه فیلادلفیا وسعت دارد، بسیار عظیم است. برآوردها متفاوت است، سازمان ملل می‌گوید حدود ۷۰ درصد از سازه‌ها در غزه یا تخریب شده یا آسیب دیده، از جمله بیش از 245 هزار واحد مسکونی. جنگ در نوار غزه ویرانی معادل ویرانگرترین جنگ شهری در تاریخ مدرن ایجاد کرده است. بلوک‌های شهری صاف شده‌اند. فلسطینی‌ها می‌گویند محله‌های آنها غیرقابل تشخیص است. خیابان‌ها شخم زده شده و مهمات منفجر نشده همه جا هست. انتظار می‌رود تخلیه حدود ۵۰ میلیون تن زباله ایجاد شده در طی ماه‌ها بمباران بیش از یک دهه طول بکشد.

خیابان‌های غزه

حدود ۴۰ درصد غزه زمین کشاورزی است. قبل از جنگ، کشاورزان به پرورش دام و کشت میوه و سبزیجات از جمله توت فرنگی، زیتون و بادمجان می‌پرداختند. بر اساس گزارش سازمان ملل، تا سپتامبر، حدود ۷۰ درصد از زمین‌های زراعی غزه آسیب دیده است. ۹۵ درصد گاوها و نزدیک به نیمی از گوسفندان از بین رفته‌اند.

زمین‌های کشاورزی غزه قبل و بعد از حملات

قبل از جنگ، شهر غزه یک مرکز فرهنگی و تجاری شلوغ بود. اکنون با 37 هزار سازه، بیشترین تعداد سازه‌های آسیب دیده را در منطقه دارد. به گفته یونسکو، این شامل ۷۰ مکان فرهنگی مهم، مانند مسجد عمری بزرگ و کلیسای سنت پورفیریوس، از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان است.

تخریب مسجد عمری به بهانه کشف تونل

به گفته سازمان بهداشت جهانی، کمال عدوان تنها مرکز اصلی پزشکی بود که در اواخر سال گذشته در غزه کار می‌کرد، تا اینکه یک حمله نظامی در دسامبر این بیمارستان را از کار انداخت.

بیمارستان کمال عدوان

اسرائیل مدت‌هاست دسترسی فلسطینیان به دریا را محدود کرده است. در اطراف بندر غزه هتل‌هایی وجود داشت که تعداد معدودی از خبرنگاران خارجی و امدادگرانی که اجازه ورود به غزه را داشتند، در آن تردد می‌کردند. تصاویر ماهواره‌ای تخریب بندر و ساحل از جمله هتل‌های بمباران شده را نشان می‌دهد.

بندر غزه

به گفته مقامات بهداشتی فلسطین دستکم 47 هزار فلسطینی شهید شده‌اند. هزاران تن دیگر مفقود شده‌اند. اجساد زیر ساختمان‌های واژگون شده گیر افتاده‌اند. آسیب به سیستم فاضلاب منجر به جمع شدن زباله‌ها شده و خطوط برق قطع شده به معنی خاموشی گسترده است. 

سیستم آب و فاضلاب غزه فرو ریخته است. تخمین زده می‌شود که تا ۷۰ درصد از تاسیسات آب، فاضلاب و بهداشت در شمال غزه آسیب دیده است. در شهر غزه، صدمات وارده به همین تأسیسات از ۹۰ درصد فراتر رفته است، از جمله به نیروگاه‌های نمک‌زدایی در نوار ساحلی که ساکنان برای تأمین مخازن به پمپ‌های الکتریکی متکی هستند و سیستم برق نیز به شدت آسیب دیده است.

شهدای غزه

کارشناسان می‌گویند که برای بازسازی غزه ده‌ها میلیارد دلار نیاز است. برآوردهای سازمان ملل حاکی از آن است که بازگرداندن بازده اقتصادی این منطقه به سطح قبل از جنگ ۳۵۰ سال طول خواهد کشید. 

بحث درباره غزه پس از جنگ به موازات آتش بس موقت برای آزادی گروگان‌ها در ازای فلسطینیان در زندان‌های اسرائیل در جریان است. مرحله دوم گفتگوها - برای پایان دادن به جنگ - آغاز نشده است. 

برخی از جناح راست اسرائیل خواستار اشغال نظامی مستمر این منطقه هستند و برخی دیگر از پیشنهاد ترامپ حمایت می‌کنند. 

بازسازی غزه به هر شکلی، سال‌ها طول خواهد کشید و میلیاردها دلار هزینه خواهد داشت.

گاردین نوشته است: واقعیت این است که با وجود تمام وعده‌ها برای بازسازی نوار ساحلی پس از درگیری‌های قبلی، بازسازی‌ها همیشه در بهترین حالت بسیار جزئی و همیشه تابع خواسته‌های اسرائیل بوده است. یکی از بارزترین موارد در این زمینه، پیامدهای جنگ غزه در سال ۲۰۱۴ بود، زمانی که یک سیستم پیچیده برای نظارت بر توزیع مصالح برای بازسازی در نوار غزه ایجاد شد. پس از بهانه‌های تل‌آویو مبنی بر اینکه حماس بتن، فولاد و سایر منابع را به سمت ساخت تونل هدایت خواهد کرد، یک فرآیند نظارتی سازمان ملل به نام مکانیسم بازسازی غزه اجرا شد.

پروژه‌ها بررسی شد و پیمانکاران خود را به مراکز نظارت معرفی کردند، با اوراق و شناسنامه‌هایی که بررسی می‌شدند، می‌توانستند آنچه را که به آنها اختصاص داده شده بود، بردارند. این سیستم هرگز به درستی عمل نکرد. در عوض باعث شد بازاری پنهان به سرعت پدیدار شود، گاهی اوقات معاملات برای کیسه‌های سیمان مقابل درهای همین ابنارها انجام می‌شد. همه اینها برخی از پیچیدگی‌های عظیم پیش روی بازسازی غزه را توضیح می‌دهد. 

خانواده‌های بازگشته به محل زندگی خود 

این فقط یک مشکل فیزیکی نیست، هرچند که این تعهد بسیار بزرگ است. مشکل سیاسی هم هست. تجربه بازسازی گذشته در غزه و حق وتوی اسرائیل در این روند، همانطور که دانشگاهیان اشاره کرده‌اند، به عنوان وسیله‌ای برای تداوم سلطه و در نهایت درگیری مورد استفاده قرار گرفته است. 

ممنوعیت ورود مصالح ساختمانی به نوار غزه یکی از ویژگی‌های محاصره اسرائیل از زمان اعمال این محاصره در سال ۲۰۰۷ بوده است. این بار وظیفه و نیازهای فلسطینی‌ها بی اندازه بزرگتر خواهد بود. 

در مرحله اول بحث آوار وجود دارد. بر اساس برآورد UN-Habitat و برنامه محیط زیست سازمان ملل، در ماه دسامبر ۵۰ میلیون تن آوار و نخاله در غزه وجود داشت که ۱۷ برابر بیشتر از کل زباله‌های تولید شده در سایر جنگ‌ها در این منطقه از سال ۲۰۰۸ است. قلوه سنگ‌ها اگر در یک مکان جمع شود، پنج کیلومتر مربع را می‌پوشاند. سازمان ملل تخمین می‌زند که دفع آن تا ۲۰ سال طول می‌کشد و ۹۰۹ میلیون دلار هزینه خواهد داشت.

اینکه بازسازی چقدر طول می‌کشد موضوع دیگری است. در حالی که برخی از کارشناسان چندین دهه را پیشنهاد کرده‌اند، واقعیت این است که کاملاً به شرایط سیاسی بستگی دارد.

پس از جنگ جهانی دوم، شهرهای آلمان - با بهره‌مندی از طرح مارشال - در حدود یک دهه بازسازی شدند، اگرچه برخی از بازسازی‌ها تا دهه ۱۹۹۰ ادامه یافت. از آنجایی که یک چهارم تمام سازه‌های غزه تخریب شده یا به شدت آسیب دیده است - از جمله مدارس و بیمارستان‌ها - و ۶۶ درصد ساختمان‌ها حداقل آسیب دیده‌اند، اولین مسئله بررسی مواردی است که قابل نجات است و شناسایی یک میلیون نفر بالقوه نیازمند سرپناه و حمایت طولانی‌مدت. 

فراتر از زیرساخت‌های فیزیکی، آسیب‌های دیگری نیز وجود دارد که کمتر آشکار است.

غزه ویران شده

انتهای پیام

  • شنبه/ ۲۰ بهمن ۱۴۰۳ / ۲۱:۴۰
  • دسته‌بندی: گزارش و تحلیل
  • کد خبر: 1403112015139
  • خبرنگار : 90057