به گزارش ایسنا، محمدرضا عارف پیش از ظهر پنجشنبه؛ ۱۸ بهمن ۱۴۰۳ در نشست هیئت امنای فرهنگستان علوم اظهار کرد: طی سالهایی که فرهنگستان‌ها تعطیل شد احساس خلاء اداری در کشور بوجود آمد. ستاد انقلاب فرهنگی، وزارت علوم و دانشگاه‌ها تشکیل شده بودند اما جایی که مرجع علمی باشد، نداشتیم.
وی افزود: به همین دلیل فرهنگستان‌ها تشکیل شدند. از ابتدا هم این راهبرد مطرح بود که فرهنگستان‌ها نه دانشگاه هستند و نه پژوهشگاه. فرهنگستان‌ها در کشورهای بلوک شرق تربیت کننده بهترین نیروهای ارشد و دکترا هستند. متاسفانه گاهی فراموش می‌شود که کارهایی که در پژوهشگاه‌ها می‌توان انجام داد توسط فرهنگستان‌ها انجام می‌شود.
وی در تشریح نگاه دولت چهاردهم به فرهنگستان‌ها گفت: نگاه دولت وفاق ملی به فرهنگستان‌ها نگاه راهبردی علمی برای کشور است یعنی دولت مشکلاتش را در فرهنگستان‌ها مطرح می‌کند و از آنها فتوا می‌خواهد. فرهنگستان‌ها نباید دنبال اجرای تصویر و جمع بندی‌های‌شان باشند بلکه باید بر صدور فتوا و راهبردهای کلان تاکید داشته باشند.
معاون اول رئیس جمهور ادامه داد: باید به سیاست‌های کلان کشور و سیاست‌های کلی ورود کنید. این سیاست‌ها بالاترین جایگاه قانونی که در عالی‌ترین جایگاه که مقام معظم رهبری باشند، تصویب و ابلاغ می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه «سیاست‌های کلان باید در فرهنگستان‌ها مطرح شود» گفت: واقعیت این است که در زمان تاسیس فرهنگستان‌ها مصونیت دادن به اعضای آن یک اصل بود تا کسی نتواند با آنان برخورد کند و آنان بتوانند استقلال رای داشته باشند و دغدغه‌ای جز دغدغه ملی و انقلاب نداشته باشند تا بتوانند با آزادی نظرات‌شان را اعلام کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه با ملاحظه کاری در فرهنگستان‌ها روبرو هستیم. سطح انتشار گزارش‌های فرهنگستان‌ها در سطح دولت و نهادهای خاص است و گاهی هم نباید در سطح عمومی به اطلاع مردم رسانده شود. البته مخاطب اصلی سیاست‌ها مردم هستند و اگر همراهی آنها را نداشته باشیم این سیاست‌ها روی کاغذ می‌ماند و خاک می‌خورد.
عارف تاکید کرد: انتظار داریم فرهنگستان‌ها برای چالش‌های اصلی کشور و طبق برنامه ای هفتم توسعه که چالش‌های کشور را در خود باز کرده است، انجام وظیفه کنند. معضلات و گرفتاری‌های کشور در این برنامه آمده است و دولت رفع آنها را در دستور کار قرار داده اما دولت نیازمند کمک است.
وی با بیان اینکه «شرایط کشور به گونه‌ای است که نیازمند همراهی همه هستیم» گفت: شرایط کشور به گونه‌ای است که اگر نخبه‌ترین افراد جذب دستگاه‌های اجرایی شوند باز نمی‌توانند بنشینند و وظایف اصلی خودشان را انجام دهند و فکر کنند. اینکه مثلاً فکر کنیم که وزیر فرهنگ می‌تواند مسائل فرهنگی را به صورت دقیق بررسی کند تقریباً امکان‌پذیر نیست بلکه نیاز مند مستشاران یا مشاوران امینی که نسبت به مسائل کشور توجیه باشند، است.
وی افزود: این مشاوران نباید در خلاء پیشنهاد بدهند، در خلاء پیشنهاد دادن به درد اداره کشور و حکومتداری نمی‌خورد بلکه می‌تواند خوراک مقالات و ژورنال‌ها باشد.
معاون اول رئیس جمهور نیروی انسانی را مزیت اصلی کشور دانست و گفت: فقط و فقط به اتکای نیروی انسانی می‌توانیم راهبردهای نظام و دولت را اجرا کنیم. انفال منابع بین النسلی است اما نگاهی که تاکنون به انفال بوده، درآمد دولتی بوده است در صورتی که درآمد دولتی در جایی است که به انفال ارزش افزوده بدهد، فرهنگستان‌ها دارای که زبده‌ترین نیروی انسانی و اساتید برجسته که یا عضو فرهنگستان هستند یا به همکاری با آنها افتخار می‌کنند. هیچ تشکیلات و نهادی از چنین مزیتی برخوردار نیست. بزرگان فرهنگستان‌ها باید بگویند استفاده از نیروی انسانی باید چگونه باشد و به چه صورت می‌خواهند در راهکارها و برنامه‌هایی که دولت برای اداره کشور نیاز دارد، سهیم شوند.
وی خاطرنشان کرد: رصد علمی و گسترش مراکز علمی توسط وزارت علوم یا دانشگاه‌ها و یا مراکز پژوهشی قابل انجام است اما وظیفه فرهنگستان‌ها بسیار فراتر از آن است و مطمئن باشید نظرات شما دیر یا زود اجرایی می‌شود.
وی تاکید کرد: اگر فرهنگستان‌ها خودشان را در این جایگاه قرار دهند مثل بسیاری از کشورها، دولت‌ها در ایران نیز خود را موظف به انجام راهکارهای آنان خواهند دانست. نظرات فرهنگستان‌ها باید به نحوی باشد که سوالات خبرنگاران و مردم را جواب بدهد ما در دولت، این را شما می‌خواهیم.
عارف سپس به تشریح مشکلات کشور پرداخت و گفت: اولین چالش کشور بحران آب است که هیچ راه حلی به جز راه حل علمی ندارد. شهرها بی‌رویه توسعه می‌یابند مثلاً در تهران آب برای ۷- ۸ میلیون نفر پیش بینی شده است اما ۱۳-۱۴ میلیون نفر از آن استفاده می‌کنند. برای این مشکل چه باید بکنیم؟
وی با اشاره به چالش حل نشده آلودگی هوا و محیط زیست گفت: متاسفانه به تدریج همه دارند می‌پذیرند که برای آلودگی هوا مدارس و دانشگاه‌ها و ادارات باید تعطیل شوند اما تا کی؟ راهکار چیست؟ ۳۵ درصد از رشد ۸ درصدی برنامه هفتم باید از ناحیه بهره‌وری باشد اما روند بهره‌وری کشور طی یک دهه گذشته منفی بوده است. برای آن باید چه کار کرد؟ هیچ دستگاهی نمی‌تولند کاری کند.
وی ادامه داد: یا در کمبود گاز وقتی واحدهای تولیدی و کارخانجات گازشان قطع می‌شود کالا در بازار دچار کمبود می‌شود و قیمت‌ها سیر صعودی پیدا می‌کند. برای رفع این معضل باید چه کار کرد؟ باید برای تحقق رشد ۲.۸ درصدی بهره‌وری برنامه‌ریزی شود و فرهنگستان‌ها نقش بسزایی در این مسئله دارند.
معاون اول رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش خواستار افزایش مشارکت بخش خصوصی شد و گفت: ثابت شده که دولت‌ها کارگزار و متصدی خوبی نیستند. دولت باید تسهیلگر شود و عرصه را به بخش خصوصی بسپارد و برای این کار فرهنگستان‌ها باید راهکار و ساز و کار بدهند تا بدانیم چه باید بکنیم. آیا با نوشتن انشاءهایی به اسم قانون می‌توان مشکلات و چالش‌های اساسی کشور را حل کرد؟ باید به سمتی رفت که تمرکز اجرایی در دولت به حداقل برسد و بخش خصوصی سکاندار شود.
وی با اشاره به تغییرات اقلیمی کشور و ضرورت پرداختن فرهنگستان‌ها به آن گفت: گرم شدن زمین منجر به آب شدن یخچال‌های عظیم می‌شود. کشورهای پیشرفته برای حل این معضل مسئله گوگرد زدایی و اخیراً نیز کربن زدایی را مطرح کرده‌اند. آنان مطابق راهبردها و انرژی‌های جدیدی که جایگزین کرده‌اند حداکثر تا ۱۵ سال آینده استفاده از منابع فسیلی را کنار خواهند گذاشت. در آن سال کشورهای دارای منابع فسیلی را فلج خواهند کرد همانطور که امروز بنا دارند از پیمایش کشتی‌هایی که با سوخت گوگردی حرکت می‌کنند، ممانعت کنند.
وی ادامه داد: ظاهز این تصمیمات حمایت از محیط زیست است اما پشت آنها اهداف دیگری دنبال می‌شود. ما در این زمینه‌ها چقدر کار علمی انجام داده‌ایم؟ بارها این مشکلات را در فرهنگستان‌ها مطرح کرده‌ام اما هیچ اتفاقی نیفتاده است. دوستان یا تسلیم شده‌اند یا از آن عبور کرده‌اند . چرا هیچ واکنشی نشان نمی‌دهید؟ باید برای هر یک از چالش‌های کشور نظر بدهید.
عارف با اشاره به توسعه منطقه مکران و سیاست‌های توسعه دولت در این منطقه گفت: دولت این منطقه را در راستای سیاست‌های توسعه دریا محور در دستور کار دارد. در این زمینه هم فرهنگستان‌ها غفلت زیادی کرده‌اند. چرا در کشوری که بیش از ۴۵۰۰ کیلومتر مرز دارد و در شمال و جنوب دریا دارد، فرهنگستان‌ها طی ۴۰ سال گذشته هیچ موضعی نداشتند؟
وی ادامه داد: نقش فرهنگستان‌ها در سیاست توسعه دریا محور چه نقشی است؟ آیا برنامه‌های دولت را بررسی می‌کنند تا با تغییر تفکر سیاسی دولت این برنامه‌ها متوقف نشود؟ فرهنگستان‌ها باید ارزیابی دقیقی از عملکردشان از سال تاسیس تاکنون انجام دهند تا مشخص شود چقدر در مشارکت در امور کشور عقب هستند.
وی افزود: راهبرد توسعه منطقه مکران و انتقال مرکز سیاسی کشور از تهران را به صورت جدی مطرح کرده‌ایم واکنش فرهنگستان‌ها در این زمینه‌ها چه بوده است؟ جمع‌بندی دولت در این مسائل این است که به صورت طبیعی مرکز سیاسی یک کشور همان مرکز تجاری خواهد بود ما آبی که در تهران داریم کفاف این جمعیت را نمی‌کند. شاید در آمریکا و اروپا و برخی دیگر از کشورها پایتخت سیاسی از پایتخت اقتصادی جدا باشد اما در ایران به تجربه اثبات شده هرجا پایتخت سیاسی باشد، پایتخت اقتصادی هم همان جا شکل می‌گیرد. آیا رفتن پایتخت به جنوب کشور اصلاً صحیح است؟
معاون اول رئییس‌جمهور متذکر شد: نگاه و کار در فرهنگستان نباید شاخه‌ای و رشته‌ای باشد بلکه باید راهبردی و کلام باشد. باید ۳۰- ۴۰ سال آینده کشور مشخص شود. در دولت وفاق م برای فرهنگستان‌ها و هم برای دولت یک فرصت بزرگ به وجود آمده است. از این رو شورای مشترک فرهنگستان‌ها و دولت باید تشکیل شود تا دولت بتواند مشکلاتش را در آن شورا مطرح کند.
وی در پایان گفت: ما نیت می‌کنیم اما استخاره را باید شما انجام دهید.
انتهای پیام